Trong lịch sử chúng ta đã từng biết đến, một E- đi –xơn, tác giả của hàng ngàn phát minh khoa học, một Gorky nhà văn nga vĩ đại tác giả cuốn tiểu thuyết nỗi tiếng “Những trường đại học của tôi” hay nói đâu xa trong lịch sử dân tộc việt nam có những tấm gương tự học sáng ngời như: thần đồng Lương Thế Vinh nhờ cố gắng tự học sau đó đổ Trạng Nguyên và chế ra bảng cửu chương còn lưu truyền mãi đến ngày nay một Mạc Đình Chi lúc nhỏ nhờ biết chủ động tự học, sáng tạo bắt đom đóm bỏ vào vỏ trứng mà sau đổ Trạng Nguyên, đi sứ nước ngoài làm rạng danh nước nhà và được phong “Lưỡng Quốc Trạng Nguyên”. Hay vị lãnh tụ vĩ đại của chúng ta ngày trước cũng nổ lực tự học, Bác đã tự say mê tìm tòi học hỏi, Bác thông thuộc nhiều ngôn ngữ trên thế giới và tìm ra con đường cứu nước. Tất cả, tất cả những con người đó là những tấm gương sáng ngời của tinh thần tự học và đã thành công.
Thế giới đang trong giai đoạn phát triển nền kinh tế tri thức, đất nước chúng ta đang trong thời kì phát triển và hội nhập, trong thời đại 4.0 này, nếu chúng ta không học tập, không liên tục tìm tòi học hỏi thì chúng ta sẽ tụt hậu và không bao giờ theo kịp xu thế phát triển của nhân loại. Bởi vậy, cách duy nhất để biết , để hiểu, để phát triển là phải học. Tuy nhiên kiến thức của nhân loại là một đại dương mênh mông trong khi sự hiểu biết con người, đời người lại hữu hạn. vì thể chúng ta phải học, học liên tục, học suốt đời, học ở thầy cô, học ở bạn bè, học trong cuộc sống mà cốt nhất là phải tự học, như vậy mới có thể cập nhật được những kiến thức mới mẻ, hiện đại giữa đại dương kiến thức mênh mông ấy, để góp phần cho sự phát triển của xã hội, và làm cho bản thân được hoàn thiện hơn.
Vậy tự học là gì? Tự học là ý thức rèn luyện tích cực để thu nhận kiến thức và hình thành kỹ năng cho bản thân. Tự học là không ai bắt buộc mà tự mình tìm tòi, học hỏi để hiểu biết một cách tự giác, chủ động nắm tri thức. Một học sinh nghèo, hàng ngày phải đi làm kiếm sống, có thể tự học bằng thực tế cuộc sống; một bác xe ôm có thể học ngoại ngữ khi bác đi chở khách người nước ngoài; một anh công nhân có thể tự học khi anh đi làm trong các công xưởng để nâng cao trình độ của bản thân.
Hơn nữa, tri thức trên thế giới thì liên tục thay đổi theo thời gian. Không tự học thì con người sẽ tụt hâu, không bắt kịp với thời đại, không có đủ kiến thức để làm việc và tồn tại trong xã hội hiện đại. Tự học để nâng cao kiến thức, nâng cao trình độ chuyên môn, nâng cao tay nghề sẽ giúp con người có được những cơ hội tốt để phát triển bản thân và có được nhiều cơ hội thành công trong công việc, cuộc sống. Việc tự học có thể được coi là chiếc chìa khóa đưa ta đến kho tàng tri thức, là điều kiện giúp ta thành công trong học tập.
Vậy, là một học sinh tự học như thế nào thì đem lại hiệu quả. Tự học có nhiều hình thức như: Tự học ở trường, tự học ở nhà, tự học ngoài xã hội, học qua ti vi, báo chí. Nghe giảng trên lớp cũng cần có sự tích cực học tập. Không phải thầy ghi gì, giảng gì người học cứ cắm đầu ghi chép và học thuộc theo nội dung đã chép được. Khi nghe giảng, người học phải chọn lọc những gì cần học ghi vào vở, thực hành nội dung cơ bản rồi mới ghi chép. Người học phải trình bày ý kiến của mình đối với những vấn đề chưa rõ, chưa hiểu với người dạy để nắm chắc kiến thức, hiểu được bản chất của kiến thức.Tự học ở nhà tức là phải tự học lại các kiến thức về lý thuyết đã được học trên lớp vận dụng lý thuyết vào làm bài tập thực hành. Tự sưu tầm thêm các bài tập nâng cao để làm. Tự giác, tích cực đọc, nghiên cứu trước bài mới trước khi được học, đọc sách tham khảo về các kiến thức có liên quan đến môn học.Từ việc nắm được khoa học từ sách vở người học phải biết vận dụng kiến thức đó vào thực tế đời sồng. Đọc sách là một việc quen thuộc của người tự học và mỗi người có thói quen đọc sách khác nhau. Tuy nhiên, cần phải rèn luyện những kỹ năng, thói quen tốt để việc đọc sách thực sự có hiệu qủa
Cuộc sống là những trải nghiệm từ khó khăn này đến khó khăn khác, tự học là đôi chân cho con người ta đứng vững trước những sóng gió của cuộc đời. Tự học là chính minh vượt qua chính mình, vượt qua những khó khăn chông gai để vững bước theo kịp thời đại. có một danh ngôn đã từng nói: “Hãy nói cho tôi biết anh học như thế nào, tôi sẽ nói cho anh biết anh có thành công hay không”