Bất kì ai cũng có cảm xúc vui, buồn. Cảm xúc có thể điều khiển hành vi. Vì vậy, cần phải biết cách điều chỉnh cảm xúc của mình ở mức thích hợp để tạo ra điều tích cực trong cuộc sống nhất là trong thời kỳ dịch bệnh kéo dài như hiện nay.
Cảm xúc là gì?
Cảm xúc là một trạng thái sinh học liên quan đến hệ thần kinh đưa vào bởi những thay đổi sinh lý thần kinh khác nhau như gắn liền với những suy nghĩ, cảm xúc, phản ứng hành vi và mức độ của niềm vui hay không vui.
Hiện tại không có sự đồng thuận khoa học về một định nghĩa chung về cảm xúc. Cảm xúc thường đan xen nhau với tâm trạng, tính khí, cá tính và động lực.
Cảm xúc rất phức tạp. Theo một số lý thuyết, chúng là những trạng thái cảm giác dẫn đến những thay đổi về thể chất và tâm lý ảnh hưởng đến hành vi của chúng ta.
Cảm xúc được liên kết chặt chẽ với sự kích thích của hệ thống thần kinh với các trạng thái và sức mạnh khác nhau của kích thích liên quan, rõ ràng, với các cảm xúc cụ thể. Cảm xúc cũng được liên kết với xu hướng hành vi.
Những người hướng ngoại có nhiều khả năng hòa đồng và thể hiện cảm xúc của họ, trong khi những người hướng nội có nhiều khả năng bị xã hội rút lui và che giấu cảm xúc.
Cảm xúc thường đan xen nhau với tâm trạng, tính khí
Nhận biết các thể cảm xúc
Những cảm xúc tích cực như niềm vui, tình yêu và kết quả bất ngờ từ phản ứng của chúng ta đối với các sự kiện mong muốn. Cảm xúc tích cực đã được chứng minh là một người lạc quan, và trạng thái cảm xúc tích cực có thể làm cho những thách thức khó khăn cảm thấy có thể dễ đạt được hơn
Những cảm xúc tiêu cực như giận dữ, sợ hãi và buồn bã có thể xuất phát từ những sự kiện không mong muốn. Cảm xúc tiêu cực đóng một vai trò trong quá trình xung đột, với những người có thể kiểm soát cảm xúc tiêu cực của họ thấy mình có ít xung đột hơn so với những người không.
Tại sao cần quản lý cảm xúc?
Cảm xúc có một sức mạnh nhất định đối với suy nghĩ của chúng ta. Như vậy, cảm xúc của chúng ta đang đặt nền tảng cho suy nghĩ. Vì vậy chúng ta cần quản lý cảm xúc để đưa ra những suy nghĩ, quyết định đúng đắn.
Thực tế là những cảm xúc xuất hiện trước nhận thức (tức là trước những suy nghĩ). Cảm xúc ảnh hưởng và kích hoạt các phản ứng hành vi ngay lập tức trong vài giây.
Cảm xúc hỗ trợ việc ra quyết định, phục vụ như một nguồn động lực để lựa chọn và có hành động phù hợp.
Quản trị cảm xúc là cách sử dụng lý trí để điều khiển 1 phần cảm xúc. Từ đó làm thay đổi phản ứng, hành động của mình trước tác động theo hướng tích cực.
Không nên nhầm lẫn giữa quản trị cảm xúc và đè nén cảm xúc. Đè nén là ép xuống, nén chặt lại không cho nó bộc lộ. Như vậy đè nén không phải là quản trị. Quản trị là cách ta cho phép cảm xúc thể hiện như ở một mức độ và chừng mực nào đó.
Cần cân bằng tốt cảm xúc
Quan sát những trải nghiệm, cảm xúc của chính mình
Chúng ta phải học cách quan sát và hiểu những cảm xúc mà chúng ta đang trải qua, không có áp lực phải làm bất cứ điều gì với chúng hoặc về chúng.
Chúng ta phải phân tích những gì chúng ta cảm thấy mà không cần phải xác định nó, từ chối nó hoặc thay đổi nó. Điều này giúp chúng ta cân bằng.
Không cần phải từ chối ngay lập tức các tình huống hoặc cảm xúc chỉ vì chúng khó chịu. Không phải tất cả mọi thứ cảm thấy khó chịu là xấu. Nếu chúng ta có thể duy trì mục tiêu, chúng ta có thể biến những gì cảm thấy không thoải mái thành một thứ gì đó thoải mái hơn.
Chuyển hướng suy nghĩ
Cảm xúc ảnh hưởng đến nhận thức. Hãy xem xét bộ lọc cảm xúc và điều chỉnh lại suy nghĩ để có một cái nhìn thực tế hơn. Nếu thấy mình sống trong những điều tiêu cực, có thể cần phải thay đổi kênh trong não. Khi đó việc vận động thể chất, đi dạo hay dọn dẹp nhà cửa sẽ giúp ngừng suy nghĩ những điều tiêu cực.
Học cách tự làm dịu cảm xúc
Dọn dẹp nhà cửa sẽ giúp ngừng suy nghĩ những điều tiêu cực
Khi đang ở trong một tâm trạng tồi tệ, việc cô lập bản thân hoặc phàn nàn với mọi người xung quanh chỉ là một vài trong số những "hành vi tâm trạng xấu" và khiến bạn bế tắc.
Cần phải có hành động tích cực để cảm thấy tốt hơn. Hãy nghĩ về những điều khiến mình cảm thấy hạnh phúc: Tâm sự những điều đang gặp phải cho người thân, người bạn mà bạn tin tưởng họ sẽ đưa ra những lời khuyên cũng như góp ý tích cực giúp bạn giải tỏa được buồn phiền; Đi dạo; Thiền trong vài phút; Nghe nhạc…
Cảm xúc thường là động lực thúc đẩy hành động tích cực hay tiêu cực. Chính vì vậy trong bối cảnh dịch bệnh kéo dài trên thế giới, việc biểu lộ và cân bằng được cảm xúc sẽ khiến cho cuôc sống của con người đỡ căng thẳng và tránh được các hành vi tiêu cực không đáng có.