Tivi là một cách giải trí được đa số các bạn nhỏ lựa chọn với rất nhiều các chương trình thú vị hấp dẫn. Lý do bé thích xem tivi, mê xem tivi rất dễ hiểu, tivi có hình ảnh, âm thanh tươi sáng, hấp dẫn, có giọng nói dễ chịu, sinh động hơn rất nhiều so với những cuốn sách. Nhưng nếu cho trẻ xem tivi quá nhiều thì sẽ dẫn đến rất nhiều những tác hại đáng buồn đến sức khỏe cũng như tâm lý trẻ.
Tivi là một cách giải trí được đa số các bạn nhỏ lựa chọn
Cùng với sự phát triển của công nghệ hiện đại và đời sống xã hội, chiếc tivi trở thành vật không thể thiếu trong mỗi gia đình vì nó giúp cả nhà giải trí, quây quần sau bữa ăn. Bên cạnh những lợi ích đó, xem tivi nhiều có thể gây ra nhiều ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tâm lý của bé sau này, nhất là với trẻ nhỏ dưới 3 tuổi
Dưới đây là những tác hại lớn của việc xem tivi nhiều đối với con trẻ mà cha mẹ nên biết:
Mục lục
1. Gây tổn hại đến cấu trúc não
2. Xem tivi không có giá trị giáo dục đối với các bé dưới 2 tuổi
3. Làm trẻ mất một khoảng thời gian quý báu
4. Làm tê liệt khả năng sáng tạo
5. Không có thời gian đọc sách
6. Xem tivi quá nhiều làm cản trở khả năng giao tiếp của trẻ
7. Giảm khả năng tập trung và chú ý
8. Có những hành vi tiêu cực
9. Dễ dẫn đến tình trạng béo phì
10. Tăng huyết áp
11. Ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ
12. Giảm sự tương tác của trẻ với môi trường xung quanh
13. Giảm khả năng tìm tòi, khám phá
14. Thiếu trải nghiệm cảm xúc
15. Suy giảm sức đề kháng
16. Suy giảm thị lực
Những lưu ý khi cho con xem Tivi:
1. Gây tổn hại đến cấu trúc não
Xem tivi quá nhiều có thể làm tổn hại cấu trúc não. Những đứa trẻ dành hầu hết thời gian để xem tivi có số lượng chất xám trong các vùng xung quanh vỏ não trước trán, khu vực phía trước thùy trán, nhiều hơn. Tuy nhiên, phần tăng lên này là tiêu cực vì nó liên kết với khả năng hiểu biết về ngôn ngữ kém hơn.
Nhiều người cho rằng việc xem tivi có thể giúp trẻ có thêm nhiều kiến thức hơn từ các chương trình giáo dục. Tuy nhiên, trong thực tế, việc tiếp nhận kiến thức quá nhiều chưa chắc tốt vì não của trẻ vẫn chưa hoàn thiện để chứa hết. Điều này có thể gây tổn hạn đến chức năng nhận thức của trẻ.
2. Xem tivi không có giá trị giáo dục đối với các bé dưới 2 tuổi
Nếu con của bạn dưới 2 tuổi thì việc xem tivi chẳng đem lại cho bé bất cứ một kiến thức nào cả.
- Những chương trình trên tivi không phải lúc nào cũng phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ.
- Thực tế, nếu trẻ xem các chương trình hoạt hình quá nhiều thì trẻ sẽ có một cái nhìn rất méo mó về thế giới thực. Trẻ sẽ gặp phải một số vấn đề trong việc xử lý tình huống nếu trẻ cứ mải sống trong thế giới ảo.
3. Làm trẻ mất một khoảng thời gian quý báu
Dành quá nhiều thời gian cho việc xem tivi có thể khiến trẻ mất một khoảng thời gian quý báu để có thể trải nghiệm thực tế. Việc quan sát và trải nghiệm những điều thực trong cuộc sống có thể giúp phát triển các chức năng của não. Khi trẻ chơi với những đứa trẻ khác hoặc chơi với đồ chơi thật, trẻ sẽ học được nhiều điều hơn là cứ mải dán mắt vào tivi.
4. Làm tê liệt khả năng sáng tạo
Khi trẻ tiếp xúc tivi quá nhiều, khả năng suy nghĩ sáng tạo của trẻ có thể bị tê liệt. Đây là những hoạt động rất cần thiết cho tăng trưởng tích cực của trẻ về trí tuệ, thể chất và xã hội, đặc biệt ở những năm đầu đời. Trẻ xem ti vi nhiều thường chỉ biết “bắt chước” những gì trẻ thấy trên màn hình, thay vì tự sáng tạo các tình huống bằng khả năng tưởng tượng của mình. Đồng thời, những trẻ này lại không thích thú vào những trò chơi đòi hỏi sự tưởng tượng và sáng tạo – vì trẻ đã quen nhồi nhét bị động rồi!
Một số chương trình truyền hình có thể dạy cho trẻ kiến thức nhưng nó làm giới hạn khả năng tư duy của trẻ. Các chương trình truyền hình thường đưa ra các hoạt động và các ý tưởng đã được chuẩn bị trước. Do đó, trẻ sẽ không thể chủ động tự suy nghĩ hoặc làm điều gì đó.
5. Không có thời gian đọc sách
Thay vì dành thời gian ngồi trước màn hình tivi thì trẻ có thể sử dụng thời gian đó để đọc sách. Đọc sách là một hoạt động tốt hơn nhiều so với việc xem tivi. Bạn nên tập cho trẻ thói quen này ngay từ khi còn nhỏ để khi đến tuổi đi học thì trẻ có thể làm quen với sách vở dễ dàng hơn. Đọc sách cũng giúp cải thiện khả năng nhận thức và vận động của trẻ nhỏ. Khoảng thời gian để đọc sách có thể giúp trẻ nâng cao trí tưởng tượng và khả năng ghi nhớ.
6. Xem tivi quá nhiều làm cản trở khả năng giao tiếp của trẻ
Các chuyên gia cảnh báo rằng việc tiếp xúc quá nhiều với tiếng ồn của tivi có thể ảnh hưởng đến khả năng diễn đạt của trẻ. Nếu trẻ tiếp xúc quá nhiều với các âm thanh phát ra từ tivi, bé sẽ khó tiếp nhận những âm thanh khác. Điều này cản trở khả năng diễn đạt và ảnh hưởng đến việc giao tiếp của trẻ.
Khi trẻ xem tivi nhiều, chỉ có tương tác, tiếp thu thụ động một chiều và không giao tiếp với mọi người xung quanh từ đó hạn chế về việc sử dụng ngôn ngữ để trình bày cảm xúc và những điều mình mong muốn. Điều này cũng có thể dẫn đến ức chế cảm xúc và rối loạn về mặt tâm lý. Ngoài ra, xem tivi nhiều sẽ khiến trẻ không có thời gian dành cho các hoạt động quan trọng và bổ ích khác như đọc sách, vui chơi và trò chuyện với bố mẹ… Đây chính là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình không được hòa thuận, trẻ dễ mắc phải một số bệnh về tâm lý điển hình là tự kỷ.
7. Giảm khả năng tập trung và chú ý
Những hình ảnh chuyển động quá nhanh và sự thay đổi âm thanh thường xuyên được cho là có hại cho trẻ nhỏ. Trẻ sẽ gặp khó khăn trong việc học tập và khả năng tập trung kém.
Nếu thường xuyên xem các chương trình giáo dục trên tivi, trẻ có thể sẽ gặp khó khăn khi tiếp xúc với cách dạy của các thầy cô giáo ở ngoài đời thật vì: Những gì diễn ra trên tivi thường có nhịp điệu nhanh và mang tính hoạt hình hơn so với việc học ở ngoài đời. Một khi đã quen với cách học này, trẻ sẽ cảm thấy khó tập trung khi nghe thầy cô giảng bài trong lớp. Ngoài ra, xem tivi cũng khiến trẻ khó chú tâm vào việc học hoặc làm bài tập về nhà.
Đồng thời trẻ cũng có nguy cơ dễ bị các rối loạn tâm lý và trầm cảm về sau. Đây là một tác động mà người ta nghĩ rằng có thể do mối quan hệ bù trừ về thời gian và tương tác. Khi trẻ ngồi trước màn hình tivi, máy tính càng nhiều, thời gian tương tác trong đời thực của trẻ với những người quan trọng như ba mẹ, ông bà, bạn bè, càng ít đi. Thời gian chơi đùa, hoạt động thể lực cần thiết cho phát triển “thật” của trẻ cũng vì vậy mà bị hạn chế. Về lâu dài, trẻ và ba mẹ sẽ hình thành một mối quan hệ ít thiên về “trao đổi yêu thương, và xây dựng chất keo gắn bó tình cảm” mà lại thiên về “làm sao cho trẻ yên lặng, làm sao cho cả hai bên yên ổn và ít đụng chạm đến nhau hơn”. Mối quan hệ mật thiết bỗng trở thành lệch lạc khi hai bên trở thành “gánh nặng” và “phiền toái” của nhau, và vì vậy, dẫn đến lệch lạc trong xây dựng các mối quan hệ tin tưởng mà trẻ có thể dựa dẫm vào để phát triển tình cảm và sinh lý lâu dài!
8. Có những hành vi tiêu cực
Các nhà nghiên cứu cho biết, khi trẻ xem tivi quá nhiều, đặc biệt là xem các bộ phim có những phân cảnh hành động bạo lực thì trẻ rất dễ bắt chước và áp dụng vào đời sống thực tế của mình.
Xem tivi nhiều thường được xem là không tốt và một trong những nguyên nhân là do nó có các chương trình không phù hợp với trẻ nhỏ.
- Mặc dù bạn đã kiểm soát những chương trình mà trẻ xem nhưng những chương trình không phù hợp với độ tuổi của trẻ có thể xuất hiện bất cứ lúc nào.
- Chương trình truyền hình không phải lúc nào cũng phù hợp với khả năng hiểu biết hoặc phù hợp với những giá trị mà bạn muốn giáo dục trẻ. Ví dụ, bạn muốn dạy trẻ không nên ăn các thực phẩm đóng gói nhưng các chương trình quảng cáo lại khuyến khích điều này.
9. Dễ dẫn đến tình trạng béo phì
Xem tivi nhiều khi còn nhỏ có thể ảnh hưởng xấu đến cân nặng của trẻ.Trẻ xem tivi nhiều sẽ gặp rắc rối với cân nặng của mình ngay từ khi còn nhỏ. Đa số sẽ có nguy cơ bị thừa cân, béo phì rất cao.
Xem tivi nhiều sẽ khiến trẻ không có nhiều thời gian để tập thể dục hoặc tham gia các hoạt động thể thao.
Khi trẻ ngồi xem tivi nhiều sẽ ít vận động khiến cho năng lượng mà bé hấp thu vào không được cơ thể sử dụng, chất béo sẽ tích trữ lại trong cơ thể. Bên cạnh đó, nhiều bé vừa xem tivi vừa ăn, nên không để ý lượng thức ăn mà mình ăn vào và thường ăn nhiều hơn so với mức cần thiết nên rất dễ dẫn đến béo phì.
Xem tivi nhiều khi còn nhỏ có thể ảnh hưởng xấu đến cân nặng của trẻ
10. Tăng huyết áp
Việc tiếp xúc nhiều với tivi có thể khiến trẻ bị tăng huyết áp.
- Trẻ em từ 2 – 10 tuổi xem tivi nhiều có nguy cơ bị cao huyết áp hơn 30%.
- Nếu xem tivi đi kèm với việc không vận động thì con số này tăng lên đến 50%.
Qua những chia sẻ trên, hy vọng bạn đã có thêm một số thông tin hữu ích về tác hại của tivi đối với trẻ nhỏ. Thay vì dành thời gian ngồi trước màn hình, bạn có giúp trẻ tham gia vào các hoạt động khác hữu ích hơn như đọc sách hoặc tham gia các hoạt động ngoài trời.
Khi các bé chăm chú nhìn vào màn hình tivi quá lâu, khả năng điều tiết của mắt sẽ rối loạn, lâu ngày sẽ dẫn đến suy giảm thị lực nhanh chóng. Hơn nữa nhiều bé có thói quen xem tivi với khoảng cách rất gần nên rất dễ bị các tật về mắt như cận thị, viễn thị. Mắt sẽ hoạt động quá tải và bị căng thẳng nếu trẻ xem ti vi liên tục trong một thời gian dài, tình trạng càng nguy hiểm hơn nếu trẻ xem tivi trong phòng tối.
11. Ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ
Giấc ngủ đóng một vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Nếu trẻ xem tivi nhiều sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ. Cụ thể là ánh sáng từ tivi sẽ kích thích não hoạt động và làm hạn chế quá trình sản xuất hormone melatonin – vốn có tác dụng giúp cơ thể ngủ ngon. Từ đó, gây xáo trộn sự cân bằng giấc ngủ tự nhiên, dẫn đến hậu quả là trẻ bị mệt mỏi và ngủ không sâu giấc. Bên cạnh đó, nếu trẻ xem những phim hoạt hình hành động trước khi ngủ thường nằm mơ và thức dậy trong tình trạng mệt mỏi, không tốt cho sức khỏe.
12. Giảm sự tương tác của trẻ với môi trường xung quanh
Trẻ xem tivi nhiều sẽ có ít thời gian để tương tác với mọi người và môi trường xung quanh.
Khi xem tivi nhiều trẻ sẽ giảm các hoạt động tương tác với bạn bè, người ta thân trong gia đình. Trong khi đó việc giao tiếp vui chơi với mọi người xung quanh đóng vai trò rất quan trọng giúp phát triển kỹ năng xã hội và định hình tính cách của trẻ trong tương lai.
Lạm dụng tivi quả thật ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe và tính cách của con bạn. Vì vậy, thay vì để con “giết thời gian” bên màn hình tivi, hãy dành thời gian cho con nhiều hơn và cùng trẻ trải qua tuổi thơ thật hạnh phúc, trọn vẹn bạn nhé!
13. Giảm khả năng tìm tòi, khám phá
Trẻ nhỏ dành hầu hết thời gian để chơi đùa với các đồ vật trong nhà. Chơi đùa chính là cách trẻ phát triển nhận thức về môi trường xung quanh. Đây cũng là cách để trẻ lớn lên. Chỉ ngồi và xem tivi là cách trẻ chấp nhận thông tin một cách thụ động, không có quá trình não bộ phân tích, suy nghĩ. Theo thời gian, trẻ sẽ giảm khả năng suy nghĩ, sáng kiến, tìm tòi, khám phá.
14. Thiếu trải nghiệm cảm xúc
Trong cuộc sống thực, quá trình trò chuyện, vui chơi, hát múa, học tập sẽ giúp con trải nghiệm được nhiều cảm xúc từ hạnh phúc, vui vẻ đến thất bại, đau buồn. Những trải nghiệm này sẽ giúp thúc đẩy sự phát triển cảm xúc và tình cảm cho trẻ, dạy trẻ biết yêu, biết ghét, biết thông cảm, sẻ chia. Những trải nghiệm cảm xúc từ truyền hình thường không thực và không giống như những trải nghiệm cá nhân trong đời sống thực của trẻ.
15. Suy giảm sức đề kháng
Năng động, tò mò và luôn đặt câu hỏi là bản chất của trẻ. Lúc này, bé đang phát triển về thể chất, hoàn thiện khả năng miễn dịch vì vậy việc vận động ở ngoài trời, đón ánh nắng mặt trời là cách để tăng cường sức để kháng cho trẻ. Khi mẹ cho bé xem tivi nhiều, bé chỉ ngồi trong nhà, không vận động, vui chơi dẫn đến sức đề kháng của trẻ giảm đi đáng kể.
16. Suy giảm thị lực
Khi các bé chăm chú nhìn vào màn hình tivi quá lâu, khả năng điều tiết của mắt sẽ rối loạn, lâu ngày sẽ dẫn đến suy giảm thị lực nhanh chóng. Hơn nữa nhiều bé có thói quen xem tivi với khoảng cách rất gần nên rất dễ bị các tật về mắt như cận thị, viễn thị. Mắt sẽ hoạt động quá tải và bị căng thẳng nếu trẻ xem ti vi liên tục trong một thời gian dài, tình trạng càng nguy hiểm hơn nếu trẻ xem tivi trong phòng tối.
Xem tivi nhiều làm ảnh hưởng đến thị lực của bé
Những lưu ý khi cho con xem Tivi:
- Không nên xem tivi khi ăn cơm: Bữa cơm gia đình không phải là lúc cả nhà tụ tập trước màn hình tivi, mà là thời gian mọi thành viên quây quần, chuyện trò. Đây là nơi phát triển những bài học giá trị về cuộc sống và tình cảm yêu thương gắn kết.
- Hãy cố gắng xếp lịch xem tivi đúng giờ mỗi ngày: Việc lên thời gian cụ thể nhằm để bé biết sẽ phải chờ đợi điều gì và biết là không thể xem tivi mọi lúc. Điều này có thể làm giảm bớt những cuộc tranh cãi khi bật/tắt tivi.
- Bạn có thể xem tivi cùng với bé để chuyện trò với con về những gì bạn đang xem: Ở độ tuổi này, bé sẽ cần được giải thích rằng nội dung của phim hay chương trình quảng cáo đôi khi không có thật.
- Chọn những nội dung phù hợp với bé: Nên chọn những chương trình mang tính giáo dục hoặc những chương trình vui chơi giải trí phù hợp với độ tuổi của con. Không nên để bé xem những hình ảnh, âm thanh hơi rung rợn, ma quái. Nó có thể khiến bé sợ hãi.
- Hạn chế thời gian xem Tivi: Bạn chỉ nên cho trẻ xem Tivi từ 1 đến 2 tiếng mỗi ngày hoặc bạn giới hạn chương trình mà bé được phép xem và bé sẽ phải tắt Tivi khi chương trình vừa kết thúc. Bạn cũng không nên để Tv trong phòng bé, vì như thế rất khó kiểm soát được thời lượng bé xem Tivi. Thời gian ngồi trước màn hình của trẻ là: Trẻ nhũ nhi (0-24 tháng tuổi): 0 giờ; Trẻ chập chững đi (2 tuổi – 3 tuổi): tối đa 1 giờ mỗi ngày; Trẻ trên 3 tuổi: tối đa 2 giờ mỗi ngày.
- Không nên xem Tivi trước khi đi ngủ: Việc xem Tivi buổi tối ngay trước khi đi ngủ có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của trẻ, có thể làm trẻ khó ngủ, ngủ mơ nhiều, ác mộng…. vì trẻ em thường có xu hướng hồi tưởng lại các hoạt động diễn ra trong ngày. Các hoạt động, hình ảnh càng diễn ra sát với thời gian bé ngủ sẽ có tác động mạnh hơn.
Để con khỏe mạnh phát triển và khôn lớn từng ngày, các bậc phụ huynh hãy tạo cho con một lối sống kỹ luật lành mạnh, phân bố đều mọi hoạt động của trẻ, xem tivi có giờ giấc để cho bé có thời gian nghỉ ngơi, học tập và tương tác với thế giới bên ngoài, phát triển toàn diện. Không những thế, việc xem tivi có giờ giấc đúng đắn sẽ giúp bé học hỏi được rất nhiều điều bổ ích đồng thời phát triển tốt về tinh thần và tư duyThay vì cho con xem tivi nhiều, bố mẹ nên đọc sách, chơi trò chơi cùng con hoặc đưa con đến công viên để cùng con khám phá thiên nhiên kỳ thú.