I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
Chúng ta đang ở thập kỉ đầu tiên của thế kỉ XXI với sự thay đổi cơ bản cơ
cấu xã hội để tiếp thu một nền văn minh phát triển cao, đó là nền văn minh trí
tuệ, trong đó con người đứng ở vị trí trung tâm. Trong nền văn minh ấy trình độ
khoa học phát triển cao cùng với sự bùng nổ thông tin, đòi hỏi con người phải có
những phẩm chất nhân cách phù hợp, đặc biệt phải tích cực nhận thức để cải tạo
thế giới, cải tạo chính mình. Giáo dục mầm non là khâu đầu tiên trong hệ thống
giáo dục quốc dân. Đây là khâu quan trọng đặt nền móng cho sự phát triển nhân
cách toàn diện của trẻ và cho trẻ bước vào học phổ thông.
Việc hình thành các biểu tượng toán học cho trẻ mầm non có một vai trò to
lớn. Dạy toán cho trẻ không nhằm đào tạo cho trẻ những nhà toán học, mà nhằm
phát triển ở trẻ khả năng nhanh nhạy, trí thông minh, sự phán đoán phân tích, so
sánh tổng hợp. Giúp trẻ có được những kiến thức sơ đẳng về tập hợp con số, phép
đếm, về kích thước hình dạng, khả năng định hướng không gian. Đặc biệt hơn đối
với trẻ 5 tuổi việc hình thành biểu tượng toán sơ đẳng là một nội dung quan trọng
bổ sung vào hành trang cho trẻ khi bước vào tuổi học trò và góp phần quan trọng
vào việc hình thành và phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ.
Môn toán là môn học rất khô khan và cứng nhắc . Các tiết học toán đặc biệt
là tiết học hình thành các biểu tượng về số lượng, con số và phép đếm thường
lặp đi lặp lại nhiều lần các tiết học có nội dung giống nhau, chỉ khác về số lượng
là 5,6,7,…10. Cho nên nếu ta chỉ tập trung vào kiến thức dạy trẻ theo đúng các
bước , nếu lặp lại khi học trẻ thường rât nhanh chán sẽ không thu hút được sự
chú ý của trẻ.
Hiệu quả của việc hình thành các biểu tượng toán học sơ đẳng cho trẻ mầm
non , không chỉ phụ thuộc vào việc xây dựng hệ thống các biểu tượng toán học
cần hình thành cho trẻ mà còn phụ thuộc vào phương pháp, biện pháp tổ chức
các hoạt động mà trọng tâm là các “tiết học toán” cho trẻ ở trường mầm non.
Làm thế nào để cho trẻ tiêp thu kiến thức một cách tự nhiên không bị gò ép phù
hợp với sự nhận thức và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ ở lứa tuổi này là : “Học mà
chơi, chơi mà học”
Nhận thức được tầm quan trọng đó tôi đã tập trung nghiên cứu, tìm tòi để tìm
ra “Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi trong việc hình thành các
biểu tượng toán sơ đẳng”
12
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu sự hứng thú của trẻ Mẫu giáo lớn, qua đó đề xuất
một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ mẫu giáo lớn trong việc hình thành các
biểu tượng toán sơ đẳng.
3. Thời gian – địa điểm nghiên cứu
* Thời gian
Nghiên cứu thu thập tài liệu, tìm hiểu thực tế về khả năng tiếp thu và sự
hứng thú của trẻ trong việc nắm bắt kiến thức toán học trong thời gian từ 9/2019
đến tháng 4/2020 hoàn thành.
* Địa điểm
Trong khuôn khổ của đề tài, tôi chỉ tập trung nghiên cứu và áp dụng một
số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi lớp mẫu giáo A4 Trường mầm non
Thanh Xuân Trung – quận Thanh Xuân – Hà Nội.
4. Đối tượng nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu của đề tài này là học sinh lớp mẫu giáo lớn A4 –
trường mầm non Thanh Xuân Trung
5. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nghiên cứu là học sinh (5-6 tuổi) trường mầm non Thanh
Xuân Trung
6. Khảo sát điều tra thực trạng:
- Kết quả khảo sát đánh giá trẻ đầu năm:
- Tổng số trẻ được đánh giá: 45 trẻ
TT
Nội dung
Kết quả
Đạt
Chưa đạt
Số trẻ
%
Số trẻ
%
1
Trẻ xác đinh được vị trí trong không gian
17/45
38
28/45
62
2
Trẻ biết cách so sánh
19/45
42
26/45
58
3
Trẻ biết tách gộp trong phạm vi 10
15/45
31
30/45
69
4
Trẻ nắm bắt được bài giảng của giáo viên 14/45 33 31/45 67II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận
Hình thành các biểu tượng toán học sơ đẳng cho trẻ mầm non là một nội
dung quan trọng góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục mầm non. Hiệu quả của
việc hình thành các biểu tượng toán học cho trẻ mầm non không chỉ phụ thuộc
vào việc xây dựng hệ thống các biểu tượng toán học cần hình thành cho trẻ mà
còn phụ thuộc vào phương pháp, biện pháp tổ chức các hoạt động mà trọng tâm
là tiết học toán cho trẻ ở trường mầm non.
Những biểu tượng toán học sơ đẳng được hình thành ở trẻ em là kết quả
của việc trẻ nắm những kiến thức qua các hoạt động khác nhau trong cuộc sống
hàng ngày và là kết quả của việc dạy học có định hướng trên hệ thống các tiết
học toán với trẻ. Chính những kiến thức, kỹ năng toán học sơ đẳng mà trẻ nắm
được là phương tiện để phát triển tư duy toán học cho trẻ và góp phần thực hiện
giáo dục toàn diện nhân cách trẻ.
Trong quá trình dạy học cho trẻ ở trường mầm non chúng ta phát triển ở
trẻ khả năng nhận biết thế giới xung quanh, khả năng phân tích các dấu hiệu,
nhận biết các tính chất, các mối quan hệ của các sự vật hiện tượng xung quanh
trẻ, phát triển ở trẻ hứng thú quan sát, hình thành các thao tác trí tuệ, các biện
pháp của hoạt động tư duy, qua đó tạo a những điều kiện bên trong để dẫn dắt
trẻ tới những hình thức mới của trí nhớ, của tư duy và tưởng tượng
Trong quá trình hình thành các biểu tượng toán học sơ đẳng cho trẻ, giáo
viên giữ vai trò chủ đạo, là người tổ chức, hướng dẫn, điều khiển hoạt động có
mục đích học tập của trẻ. Việc tổ chức dạy trẻ đúng lúc và phù hợp với đặc
điểm, lứa tuổi cho trẻ đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển trí tuệ cho trẻ
mầm non. Thông qua quá trình dạy học như vậy, trẻ sẽ nắm được những kiến
thức sơ đẳng về tập hợp con số, phép đếm, về kích thước và hình dạng các vật ,
trẻ biết định hướng trong không gian và thời gian , trẻ nắm được phép đếm, phép
đo độ dài của các vật bằng các thước đo ước lệ,…vv
Các “tiết học toán” với trẻ còn có vai trò đặc biết trong sự phát triển hứng
thú và những kỹ năng nhận biết cho trẻ.Sự hứng thú của trẻ chính là thái độ tích
cực với thế giới xung quanh của những hiện tượng. Có cố gắng vượt qua giới
hạn của những điều đã biết. Nó còn thể hiện ở sự luôn cố gắng mở rộng sự hiểu
biết và ứng dụng nó một cách sáng tạo vào những mục đích mang tính lý luận và
3thực hành. Sự hứng thú của trẻ thể hiện ở sự thích thú tích cực nhận thức, thực
hiện các nhiệm vụ khác nhau, nhiệm vụ của nhà sư phạm trước tiên là tạo sự
hứng thú cho trẻ để phát huy một cách cao nhất tính tích cực nhận thức cho trẻ.
2. Cơ sở thực tiễn
2.1. Thuận lợi
- Năm học 2019 -2020 được sự quan tâm , tạo điều kiện của các cấp lãnh
đạo trường mầm non Thanh Xuân Trung, phòng GDĐT và chính quyền địa
phương , nhà trường đã tạo dựng được 13 lớp học khang trang, phòng học sạch
sẽ, có đầy đủ các tiện nghi cần thiết đồ dùng đồ chơi tương đối đầy đủ phục vụ
cho việc học tập và vui chơi của trẻ.
- Lớp học luôn nhận được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường đầu
tư cơ sở vật chất như mua sắm bộ toán, lô tô toán cho các cháu.
- Hàng năm chúng tôi được học lớp bồi dưỡng trong hè và dự các buổi
chuyên đề của phòng, của trường bạn và nhà trường tổ chức. Đó cũng là điều
kiện để tôi được học tập, củng cố thêm kiến thức phục vụ tiết dạy của mình.
- Mỗi giáo viên đều có kế hoạch giảng dạy các môn học và các hoạt động
rất cụ thể ngay từ đầu năm học
- Đối với phụ huynh môn toán là một trong mối quan tâm hàng đầu, họ
luôn mong muốn con em học tốt môn toán.
2.2. Khó khăn
- Phụ huynh ở lớp phần lớn là làm công chức , kinh doanh, cán bộ ,… với
nhiều công việc bận rộn nên ít có thời gian để kèm cặp các cháu học.
- Đầu năm học lớp tiếp nhận khoảng 30% số cháu mới, các cháu này chưa
được học qua các lớp mẫu giáo tại trường công lập, do đó trẻ chưa có những nề
nếp và thói quen trong các hoạt động ở lớp. Đặc biệt trẻ bị thiếu hụt kiến thức rất
nhiều.Đây cũng là một trong những khó khăn khi giáo viên truyền thụ kiến thức
cho trẻ. Đặc biệt là môn toán, có tiết kiến thức theo chương trình là tiết ôn luyện,
nhưng đối với những cháu mới thì lại là dạy kiến thức hoàn toàn mới.
- Giáo viên còn khá thụ động trong việc sử dụng phương pháp đổi mới
lấy trẻ làm trung tâm để hướng dẫn các cháu trong các tiết toán , vẫn còn
nhiều giáo viên áp dụng phương pháp cũ vào tiết dạy do đó không gây được
hứng thú cho trẻ.
3. Nội dung vấn đề nghiên cứu
3.1.Thực trạng
4Tôi rất quan tâm đến việc dạy toán cho các cháu , soạn bài đầy đủ trước
khi lên lớp, trên lớp tôi dạy đúng thời gian biểu, không cắt xét giờ dạy, các bài
được dạy đúng theo kế hoạch chuyên môn, có đồ dùng trực quan. Tôi dạy theo
đúng phương pháp bộ môn. Qua khảo sát cho thấy kết quả như sau:
- Các cháu chưa tập trung học
- Cháu nắm bắt được 60% bài giảng
- Nhất là việc trẻ xác định vị trí trong không gian rất kém
- Trẻ biết cách so sánh khoảng 40%
* Nguyên nhân của thực trạng
Khả năng hứng thú và tính tích cực của trẻ chưa được phát huy và kết quả
trẻ nắm kiến thức còn thấp , tôi thấy do một số nguyên nhân sau:
- Do chưa tạo ra được môi trường toán học cho trẻ
- Chưa có nhiều đồ dùng đẹp và mới lạ
- Chưa gây được sự tập trung chú ý tạo hứng thú cho trẻ trong quá trình dạy.
- Chưa có nhiều trò chơi mới
Toán học là một môn học rất quan trọng , nhất là trẻ bước vào tiểu học, nó
giúp trẻ có được những kiến thức nhất định để tiếp thu kiến thức ở bâc học tiếp
theo. Chính điều này là tôi trăn trở suy nghĩ làm thế nào để khắc phục tình trạng
trên. Tôi đã suy nghĩ tìm ra một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ trong việc
hình thành các biểu tượng toán sơ đẳng.
3.2. Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ làm quen với toán
Biện pháp 1: Tạo môi trường toán học cho trẻ
* Tạo môi trường lớp học xung quanh trẻ
Một môi trường học tập tốt có hiệu quả là một môi trường gây hứng thú
cho trẻ, phát huy được trí tưởng tượng, sáng tạo cho trẻ , chính vì vậy tôi luôn cố
gắng tạo ra nhiều đồ dùng , đồ chơi hấp dẫn trang trí xung quanh lớp.
Chúng ta biết rằng trẻ nhỏ luôn yêu thích cái đẹp, trí tưởng tượng của trẻ
là vô cùng phong phú do vậy môi trường học tập xung quanh trẻ là một yếu tố
cực kỳ quan trọng kích thích đứa trẻ tư duy và sáng tạo, ta cần tạo cho trẻ một
tâm lý thật thoải mái, coi lớp học như ngôi nhà thân yêu của mình và trong ngôi
nhà đó trẻ được tham gia dọn dẹp, trang trí, sáng tạo theo ý mình, chính vì vậy
tôi đã khuyến khích trẻ sưu tầm đồ chơi , tranh ảnh để trang trí lớp học theo chủ
đề.
5Tôi xây dựng góc toán phong phú, nhiều chủng loại bài tập , sắp xếp đồ
chơi gọn gàng. Đồ chơi luôn để ở tư thế “mở” để kích thích trẻ hứng thú tham
gia hoạt động ; đồ dùng đồ chơi phải đảm bảo thuận tiện cho thao tác sử dụng ,
được sắp xếp sao cho dễ lấy, dễ cất và đặc biệt có thể sự dụng vào các môn học
và các hoạt động khác. Góc toán phải được bố trí thật nổi bật, đẹp mắt , vừa đảm
bảo tính thẩm mỹ, vừa đảm bảo tính chính xác.
- Các đồ dùng đồ chơi trong góc toán được phân cha thành từng mảng riêng biệt
- Số lượng
- Hình khối
- Không gian
* Tận dụng môi trường toán học ở mọi lúc mọi nơi
Chúng ta không chỉ tạo môi trường toán học cho trẻ ở trong lớp mà còn tạo
cho trẻ bất kỳ thời điểm nào có thể.Toán học không phải là cái gì đó thật cứng nhắc
khô khan, chỉ là số, là hình mà toán học có thể là bất cứ thứ gì xung quanh trẻ.
Ví dụ : Khi cho trẻ đi tham quan, đi dạo ta có thể hỏi trẻ “ Có bao nhiêu
luống rau, có bao nhiêu cái cây, luống rau này có hình gì, quả này có dạng hình
gì,…vv hoặc khi đến giờ ăn trẻ xếp thìa và khăn vào khay cho mỗi bàn, trẻ phải
biết lấy đủ số thìa số khăn cho mỗi bàn, như thế trẻ đã biết sắp xếp tương ứng 1-1,
ta có thể tận dụng mọi cơ hội để có thể hình thành các biểu tượng về toán cho trẻ
Ví dụ : Khi hoạt động góc bán hàng , khi trẻ đi mua hàng và bán phải đếm
số hàng, đưa số tiền đúng với yêu cầu của người bán. Ở góc xây dựng yêu cầu
trẻ xây mô hình ngôi nhà của bé , yêu cầu phía trước ngôi nhà có gì , phía sau có
gì,…vv . Môi trường toán học cho trẻ là rất phong phú , nếu chúng ta biết tận
dụng vào toán học cho trẻ thì rất có hiệu quả, trẻ vừa học vừa chơi , trẻ học mà
không biết mình đang học.
Thông thường thì những hành động thoải mái và có tính khám phá đối với
trẻ sẽ không đảm bảo cho việc học và việc nhận thức sâu các khái niệm , ta phải
tạo điều kiện thuận lợi để tạo môi trường , khuyến khích môi trường tư duy toán
học ta cần nhận thức được điều gì cho trẻ muốn học . John Holt đã nói “ Khi
chúng ta kích thích sự khát khao khám phá, để nhận thức cái mới của trẻ và dành
được quyển kiểm soát nó, không cố gắng bắt buộc trẻ phải nhanh hơn và hơn
nữa khi trẻ đã sẵn sàng, thì cả thầy và trò đều cảm thấy thoải mái và tạo được
nhiều tiến bộ”.
Biện pháp 2: Sáng tạo linh hoạt thay đổi hình thức trong việc hình
6thành các biểu tượng toán học cho trẻ.
Trẻ nhỏ không học các khái niệm toán học bằng cách học vẹt hay bằng
các quy tắc. Trẻ được khuyến khích trong quá trình học, biết tìm kiếm các chuẩn
mực. Giải quyết các vấn đề nếu ta chỉ đơn thuần dạy trẻ xác định vị trí trong
không gian, nhận biết hình khối, đếm, so sánh, thêm bớt, chia theo hình thức
thông thường, một số tiết học về số lượng nội dung lặp đi lặp lại như thế sẽ rất
nhàm chán và đơn điệu, cứng nhắc, sự hứng thú của trẻ sẽ giảm đi , do vậy ta
cần có sự linh hoạt thay đổi các hình thức tiết học để trẻ học không nhàm chán.
* Gây hứng thú cho trẻ ở phần giới thiệu bài
Trong tiết học toán, việc sử dụng lời nói đầu , dẫn dắt vào bài mới lạ , gây
ấn tượng , thì mới thu hút sự chú ý của trẻ , làm cho trẻ hứng thú, tinh thần thoải
mái khi học.
Ví dụ : Dạy bài khối vuông , khối chữ nhật , khối cầu, khối trụ . Phần giới
thiệu bài tôi nói “ Các cầu thủ bóng đá của lớp ta vừa đi thi đấu về , sau đây là lễ
trao giải”. Tiếng nhạc nổi lên , hai đội đi ra vẫy tay . Giải quả bóng vàng được
trao cho cầu thủ A , các cháu thấy bạn A nhận được quả bóng như thế nào? Vào
giờ học xung quanh chủ đề thể thao , cho trẻ xếp gôn bằng các khối và tập đá
bóng bằng các khối cầu . Trẻ rất hứng thú chơi nhưng không biết mình đang
học một tiết tiết về các khối. Hoặc ta dạy bài khối vuông , khối chữ nhật trong
chủ đề nghành nghề, giới thiệu cho tre về nghề xây dựng dẫn trẻ đi thăm quan
một số công trình xây dựng bằng các khối,…vv
Ví dụ : Khi dạy trẻ biết tạo nhóm 6 đối tượng, nhận biết chữ số 6 ở chủ đề
“bản thân”. Tôi đã nghĩ ra chủ đề xuyên suốt giờ học đó là “sinh nhật búp bê
tròn 6 tuổi” . Mở đầu tiết dạy trong tiếng nhạc “Chúc mừng sinh nhật” các cháu
được lên đốt nến và thổi nến , nói những lời chúc mừng sinh nhật có ý nghĩa, trẻ
được đếm số nến , tặng qua cho búp bê . Sau đó trẻ sẽ được bày cỗ sinh nhật búp
bê theo yêu cầu của cô là sắp xếp mỗi một đĩa là 6 bánh hoặc 6 kẹo .Như vậy trẻ
được đếm và biết tạo nhóm 6 đối tượng một cách rất thích thú.Việc đặt ra các
tình huống có vấn đề để cô và trẻ cùng giải quyết se gây cho trẻ được trí tò mò
và thích thú.
* Chọn chủ đề và dạy tích hợp theo chủ đề
Quá trình tổ chức tiết học cần phải lồng ghép chủ điểm một cách xuyên
suốt từ phần vào bài đến phần kết thúc giữa các nội dung trong bài cần có sự
chuyển tiếp, lồng chủ đề một cách nhẹ nhàng , hoặc bằng những câu chuyện hấp
7dẫn lôi cuốn trẻ, giúp trẻ tiếp thu khiến thức một cách tự nhiên.
Ví dụ 1 : Dạy trẻ xác định phía trên, phía dưới, phía trước, phía sau của
đối tượng khác. Tôi chọn đối tượng xác định là con voi , bằng câu chuyện kể về
chú voi , cho trẻ đi thăm Tây Nguyên một vùng đất hùng vĩ của đất nước , nơi có
nhiều các chú voi sinh sống. Trên đường đi phải đi qua nhiều nơi khác nhau ,
mỗi vùng quê có những phong cảnh nhứng trò chơi khác nhau. Đến mỗi nơi đều
có đối tượng để trẻ xác định các hướng cơ bản của đối tượng đó.Ngoài ra còn có
nhiều trò chơi dân gian ví dụ như trò chơi “mõ làng mõ xóm “. Cô hoặc một trẻ
làm người đi rao mõ . Vừa gõ mõ vừa đọc:
“Chiềng làng chiêng chạ
Thượng hạ tây đông
Nếu là đàn ông
Đứng ra phía trước
Nếu là con gái đứng ra phía sau”
“Ấy là mõ xóm
Mõ làng là tôi
Thấy tôi đứng này
Con trai bên trái
Con gái bên phải
Nhanh chân lên nào”
Sau khi người giao mõ đọc xog từng vế thì trẻ trai và trẻ gái đứng đúng
vào vị trí người giao mõ yêu cầu. Tiếp theo là cô phải đặt các câu hỏi để trẻ trả
lời xem trẻ đang đứng ở vị trí nào của người giao mõ.
Trẻ được đi chơi nhiều nơi , được ngắm phong cảnh quê hương đất nước
vừa được chơi trò chơi . Như vậy trẻ rất thích , tích cực tham gia vào các hoạt
động giúp cho tiết học được hiệu quả
Ví dụ 2 : Khi dạy trẻ bài do các đối tượng thuộc chủ đề “ Phương tiện
giao thông” thay vì chuẩn bị cho trẻ 3 băng giấy để đo , tôi đã chuẩn bị cho mỗi
trẻ một bức tranh có vẽ 3 đoan đường dài ngắn khác nhau. Thay cho các chữ số
tôi đã vẽ hình 3 chiếc ô tô có gắn các chữ số tương ứng với số lần đo ở các đoạn
đường.
Cô giới thiệu dẫn dắt để cháu thực thành đo . Các bác tài xế ở nơi xa đến
chưa thạo đường đi , các bác phải tìm được con đường có độ dài cso số lần đo
bằng chữ số ở xe của các bác. Các cháu có muốn giúp các bác tìm đường đi
8không? Chúng mình phải làm thế nào để xe đi đúng đường ( phải đo) . Thế là trẻ
bắt đầu đo một cách rất thích thú. Khi đo xong trẻ nói kết quả và tìm chiếc xe có
chữ số tương ứng với số lần đo ở con đường đó đặt vào đúng con đường đó . Rồi
xuyên suốt bài học các cháu được đo chiều dài đoàn tàu bằng bàn chân của
mình. Rồi treo cờ chuẩn bị cho hội thi “Bé với an toàn giao thông” trong cả một
giờ học các cháu rất thích thú , hồ hởi. Cáu đang học mà như được chơi.
Biện pháp 3: Sáng tạo một số trò chơi nhằm ôn luyện, củng cố kiến
thức cho trẻ
Với trẻ lứa tuổi mẫu giáo , chơi là hoạt động chủ đạo , hoạt động chơi
quyết định sự hình thành, phát triển tâm lý và nhân cách cho trẻ. Chơi là một
hoạt động độc lập , tự do, tự nguyện của trẻ mẫu giáo. Qua trò chơi trẻ rèn luyện
được tính độc lập của mình. Tính sáng tạo của trẻ cũng được thể hiện rõ nét
trong hoạt động chơi. Mầm mống sáng tạo của trẻ bắt đầu được thể hiện trong
các hoạt động chơi. Ngoài tính sáng tạo còn thể hiện khi trẻ biết phối hợp các
biểu tượng đã biết vào các trò chơi và tự mình điều khiển chúng.
Trò chơi đối với trẻ nhỏ luôn chiếm một vị trí quan trọng trong các công
trình nghiên cứu, phương pháp giáo dục thuận lợi nhât là thông qua trò chơi. Trò
chơi toán học là một trong những phương tiện dạy học, nhằm thúc đẩy sự hình
thành những biểu tượng toán học , nó tạo điều kiện và tình huống để trẻ áp dụng
những kiến thức đã học được của mình , trẻ học cách nắm vững kiến thức và sử
dụng chúng trong những tình huống khác nhau, vì vậy mà kiến thức của trẻ được
củng cố.
Trò chơi tóa học là một dạng của trò chơi học tập . Trẻ phải giải quyết
nhiệm vụ học tập dưới hình thức chơi nhẹ nhàng , thoải mái , làm trẻ dễ dàng
vượt qua những khó khăn trở ngại nhất định. Trẻ tiếp nhận nhiệm vụ học tập
như nhiệm vụ chơi, do đó tính tích cực của hoạt động nhận thức trong lúc chơi
được nâng cao. Trong một chừng mực nào đó , trò chơi học tập vừa là phương
tiện dạy học, vừa là hình thức dạy cho trẻ . Trò chơi học tập được sử dụn trong
quá trình dạy học nhằm tích cực hóa hoạt động nhận thức cho trẻ.
Chính vì vậy trong các tiết toán và các hoạt động khác tôi luôn cố gắng
suy nghĩ sáng tạo ra một số trò chơi mới để áp dụng vào giờ học nhằm thay đổi
hoạt động chống sự nhàm chán nản, mệt mỏi, làm cho trẻ có hứng thú hoạt
động.
9* Trò chơi 1 : “Câu cá” ( Chủ đề thế giới động vật)
Chuẩn bị: Mỗi tổ cần 1 cần câu có móc câu , 10 con cá, trên miệng mỗi
con có làm vòng tròn để trẻ câu
Luật chơi : Trẻ phải nhảy qua các con suối ( số con suối tương ứng với
số lượng cần dạy trẻ , ví dụ : 5,5,7,…10) không dẫm vào vạch và câu được cá bỏ
vào giỏ. Nếu dẫm vào vạch phải quay trở lại.
Cách chơi : Chia lớp làm 2 ( hay 3) đội tùy ý, số trẻ bằng nhau . Lần lượt
từng trẻ phải nhảy qua các con suối( ví dụ bài số 8 thì 8 con suối) . Sau đó cầm
cần câu, câu cá bỏ giỏ. Cứ như vậy bạn này về , bạn khác tiếp tục lên , trong thời
gian một bản nhạc , đội nào câu được nhiều cá là thắng cuộc.
*Trò chơi 2 : “Nghe âm thanh tạo số lượng”
Mục đích trò chơi
- Trẻ đếm số lượng trong phạm vi 10
- Trẻ được vân động cơ thể
- Luyện tai nghe cho trẻ
Cách tiến hành :Tùy theo chủ đề tôi lựa chọn các hoạt động và âm thanh hợp
lý, cho trẻ đếm sau đó trẻ làm lại động tác theo số lượng â thanh do cô tạo ra
hoặc trẻ giơ số tương ứng
Ví dụ :
- Chủ đề nghành nghề tôi chọn tiếng và động tác đóng đinh của bác thợ mộc
- Chủ đề thế giới động vật cô giả làm tiếng kêu một số con vật cho trẻ
đếm sau đó bắt chước lại
- Chủ đề giao thông cho trẻ đếm tiếng còi xe,…vv
* Biện pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin, lồng ghép trò chơi vào
dạy trẻ “làm quen với toán”
Xã hội ngày càng văn minh hiện đại , trình độ khoa học phát triển cao
cùng với sự bùng nổ thông tin việc áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy
đã trở thành một yêu cầu đối với các cấp học. Đới với cấp học mầm non việc áp
dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy là hết sức cần thiết. Một phần
thay đổi không khí lớp học , tạo cho trẻ tâm thế thoải mái, gây hứng thú cho trẻ
trong việc tiếp thu kiến thức . Một phần bước đầu cho trẻ làm quen với công
nghệ thông tin.
Trong việc hình thành các biểu tượng toán sơ đẳng cho trẻ, tùy theo chủ
đề và yêu cầu của nội dung bài dạy ; kiến thức cần truyền đạt cho trẻ, tôi đã
1011
dùng một số phần mềm có tính năng chơi game toán học phù hợp cho trẻ chơi
như “Kitsmat”, “Bé học toán”, “Monkey Math”. Những phần mềm này có thể dễ
dàng tìm trên các kho ứng dụng của di động .
III. KẾT LUẬN VÀ NHỮNG KIẾN NGHỊ
1. Kết quả đạt được:
Sau khi vận dụng các biện pháp trên vào trong tổ chức các hoạt động dạy
hình thành các biểu tượng toán sơ đẳng, tôi nhận thấy trẻ rất hứng thú tích cực
tham gia vào các hoạt động, nắm bắt kiến thức nhanh và ghi nhớ được lâu hơn.
- Trẻ biết sử dụng và tương tác đồ vật như sờ, nhìn, xoay, chỉ tay hoặc ước
lượng bằng mắt để xác định vị trí trong không gian của đối tượng trong không gian.
- Xác định các hướng chính xác
- Trẻ biết so sánh ngắn hơn , dài hơn
- Mạnh dạn, tự tin, biết hợp tác với bạn chơi.
- Qua khảo sát,kết quả đạt được như sau:
TT
Nội dung
Đầu năm
Cuối năm
Đạt
Chưa đạt
Đạt
Chưa đạt
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
1
Trẻ xác đinh
được vị trí trong
không gian
17/45
38
28/45
62
39/45
88
6/45
12
2
Trẻ biết cách so
sánh
19/45
42
26/45
58
35/45
78
10/45
22
3
Trẻ biết tách gộp
trong phạm vi 10
15/45
31
30/45
69
30/45
72
15/45
28
4
Trẻ nắm bắt
được bài giảng
của giáo viên
14/45
33
31/45
67
34/45
77
11/45
23
2. Kết luân:
Toán học rất cần thiết trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Chương trình toán
học ở trường mầm non góp phần hình thành các biểu tượng toán học cho trẻ, là
những kiến thức tiề khoa học, trang bị cho trẻ những kỹ năng cụ thể nhằm giúp 12
trẻ có bước đầu thực hành định hướng trong các mối quan hệ toán học. Nội
dung, phương pháp, biện pháp trong tiết dạy sẽ làm tăng hứng thú học tập của
trẻ đặc biệt là phương pháp trò chơi, làm cho việc học của trẻ trở lên thoải mái
nhẹ nhàng hơn.
Giáo viên cần chú trọng quan tâm đến hứng thú của trẻ , trẻ có hứng thu
học tập thì mới tiếp thu kiến thức một cách dễ dàng. Chính vì vậy tạo hứng thú
cho trẻ là một vấn đề rất quan trọng và cần thiết, điều này không phải việc làm
đơn giản mà các nhà giáo dục cần có sự tư duy , tìm tòi , cần phải dành thời gian
và sụ sáng tạo cần cho trẻ những gì tốt đẹp nhất trong điều kiện có thể. Một điều
quan trọng nữa là cần tạo điều kiện để trẻ thể hiện trình độ học tập, sáng tạo,
sáng kiến của mình trong việc tìm ra những biện pháp nhằm giải quyết nhiệm vụ
nhận thức.
Trên đây là một vài sáng kiến nhỏ của tôi nhằm góp phần nâng cao chất
lượng hình thành các biểu tượng toán cơ bản cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi. Kính
mong hội đồng xét duyệt nhà trường, phòng giáo dục đào tạo Thanh Xuân xem ,
góp ý để đề tài nghiên cứu của tôi đạt kết quả cao hơn nữa
3. Khuyến nghị và đề xuất:
- Mong các cấp lãnh đạo đầu tư thêm cơ sở vật chất cho các lớp
- Tạo điều kiện cho giáo viên được dự giờ ở các trường bạn , các đồng
nghiệp cùng trường để cùng tao đổi kinh nghiệm giảng dạy
- Mở thêm lớp học bồi dưỡng công nghệ thông tin để giáo viên được tiếp
cận với công nghệ thông tin, từ đó ứng dụng vào bài giảng
Trên đây là một vài kiến nghị nhỏ của tôi nhằm nâng cao chất lượng chăm
sóc giáo dục trẻ . Rất mong được các cấp lãnh đạo quan tâm , giúp đỡ.