I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
Ô nhiễm môi trường đang là vấn đề nóng bỏng không chỉ là của riêng mỗi quốc gia mà còn là của toàn thế giới. Chính bàn tay con người xây dựng nên những nhà máy, những công trình, máy móc, thiết bị…tất cả đều phục vụ cho nhu cầu của mình, nhưng đã không ít người biết rằng để có được nó con người đã tự phá hủy môi trường sống của mình đó là sự ô nhiễm. Chính những người dân đã phải sống chung với thực trạng ô nhiễm nghiêm trọng, sống chung với nguồn nước bẩn mùi khó chịu, bên cạnh đấy là sự ô nhiễm không khí với những làn khói mù mịt...Bạn thử nghĩ nếu là mình, mình sẽ làm gì? Nhận thức rõ vấn đề về ô nhiễm, vậy chúng ta đã làm gì để cuộc sống vẫn hiện đại và trong sạch? Chúng ta đã có rất nhiều biện pháp để tuyên truyền giáo dục đến mọi người cùng nhau bảo vệ môi trường, để giữ cho môi trường ngày càng trong sạch giúp cho cuộc sống con người và sức khỏe tốt hơn.
Để đảm bảo cho con người được sống trong một môi trường lành mạnh thì việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cần được hình thành và rèn luyện từ rất sớm, từ lứa tuổi mầm non vì trẻ ở lứa tuổi này rất thích tiếp xúc với thế giới tự nhiên và cuộc sống xung quanh. Trẻ biết cách sống tích cực với môi trường nhằm đảm bảo sự phát triển lành mạnh của cơ thể và trí tuệ. Đặc biệt qua giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ còn để nhắc nhở người lớn và đánh thức ở họ biết bảo vệ môi trường sống cho trẻ em cũng như bảo vệ cho một môi trường sống an toàn, sạch sẽ, lành mạnh và phong phú. Vì vậy giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ là vấn đề quan trọng và vô cùng cần thiết.
Là một giáo viên dạy trẻ, tôi nhận thấy rằng môi trường rất quan trọng với cuộc sống con người. Con người tạo nên môi trường và môi trường ảnh hưởng trực tiếp đến con người. tôi muốn chung tay nhỏ bé cùng mọi người để bảo vệ môi trường. Tôi cùng các chị em trong trường đã tham gia rất nhiều các hoạt động để bảo vệ môi trường như: Trồng cây xanh, tuyên truyền mọi người không vứt rác bừa bãi…Và điều mà tôi tâm đắc nhất chính là cùng những em nhỏ mà chúng tôi hàng ngày chăm sóc dạy cho các em cùng bảo vệ môi trường.
Ngay từ lứa tuổi mầm non mà trẻ đã nhận thức được những gì tốt đẹp nhất cho trẻ. Chính vì vậy mỗi chúng ta hãy là một tấm gương sáng để vun đắp nhiều mầm non đẹp nhất và khỏe nhất. Xuất phát từ những nhận thức trên tôi đã trăn trở và tìm ra: “Một số biện pháp giáo dục trẻ Mẫu giáo lớn 5- 6 tuổi tích cực bảo vệ môi trường”
Ngay từ đầu năm học, tôi đã xây dựng các tiêu chí để khảo sát trẻ trong lớp tôi phụ trách. Tổng số trẻ khảo sát: 39 trẻ.
Kết quả khảo sát trẻ đầu năm học:
STT NỘI DUNG TỔNG SỐ (39 trẻ)
Đạt % Chưa đạt %
1 Biết chăm sóc và bảo vệ cây 20= 51% 19 = 49%
2 Có ý thức giữ gìn vệ sinh công cộng, vệ sinh trường lớp 18= 46% 21 = 54%
3 Có ý thức lấy, cất dọn đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy định 24= 62% 18 = 38%
4 Có ý thức không vứt rác ra đường, biết nhặt rác vào thùng 23= 59% 16 = 41%
5 Phân biệt được những hành động đúng, hành động sai để bảo vệ môi trường 22= 56% 17 = 44%
6 Có ý thức tiết kiệm điện, nước khi sử dụng 20= 51% 19 = 49%
7 Biết tác dụng của việc bảo vệ môi trường 19= 49% 20 = 51%
2.Thời gian:
- Thời gian thực hiện: 1 năm học
3. Đối tượng nghiên cứu:
- Trẻ 5 - 6 tuổi lớp mẫu giáo lớn A2 .
4. Phạm vi nghiên cứu- ứng dụng:
- Phạm vi áp dụng: Nghiên cứu tại trường mầm non gồm học sinh trong nhà trường.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Nội dung lý luận:
Môi trường đang bị hủy hoại nghiêm trọng, gây nên sự mất cân bằng sinh thái ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Ô nhiễm môi trường là do sự thiếu hiểu biết, thiếu ý thức của con người. Vì vậy hiểu biết về môi trường và giáo dục bảo vệ môi trường trở thành một vấn đề cấp bách, có tính chiến lược toàn cầu. Bảo vệ môi trường đang là một thông điệp khẩn cấp cho tất cả mọi người trên toàn thế giới. Để bảo vệ môi trường chúng ta phải thực hiện nhiều biện pháp khác nhau, trong đó biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường được xem là có hiệu quả nhất là ở lứa tuổi mầm non.
Các chuyên gia giáo dục đã khẳng định giáo dục bảo vệ môi trường là rất cần thiết và cấp bách bắt đầu từ thế hệ mầm non, tuy nhiên giáo dục bảo vệ môi trường không thể đặt ra thành một môn học riêng mà chỉ có thể tích hợp trong các hoặt động của chương trình giáo dục mầm non dưới nhiều hình thức khác nhau đáp ứng nhu cầu hứng thú của trẻ: “ Chơi mà học, học bằng chơi”.
Tại nơi tôi sống và làm việc hiện nay, ý thức bảo vệ môi trường của trẻ chưa cao, còn đang sống trong môi trường chưa được đảm bảo. Tôi được phân công phụ trách trẻ ở độ tuổi 5 - 6 tuổi ở độ tuổi này trẻ tuy đã lớn hơn nhưng sự tự ý thức về hành động của mình chưa cao, đa phần trẻ bây giờ được ông bà bố mẹ nuông chiều, việc gì cũng làm hộ con nên trẻ không có kĩ năng tự phục vụ bản thân như tự rửa tay, tự cất đồ dùng đồ chơi vào đúng nơi quy định, vứt rác vào thùng rác…Khi tổ chức các hoạt động mang nội dung giáo dục bảo vệ môi trường chưa thực tế, tranh ảnh tuyên truyền chưa hấp dẫn, cuốn hút trẻ, phương pháp lồng ghép chưa linh hoạt sáng tạo vì thế kết quả trên trẻ chưa cao.
Nắm bắt được tình hình thực tế của lớp, tôi quyết định tìm ra biện pháp giáo dục trẻ có ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường trẻ sống.
Việc giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non luôn là một hoạt động mang tính giáo dục cao, nó đòi hỏi chúng ta phải nhạy bén, linh hoạt, lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào các môn học một cách chọn lọc. Để đạt được hiệu quả giúp trẻ có ý thức bảo vệ môi trường ngay từ những buổi ban đầu chúng ta cho trẻ tìm hiểu thế nào là môi trường? Ô nhiễm môi trường là gì? Vì sao phải bảo vệ môi trường? Thông qua các môn học làm quen với thế giới xung quanh trẻ…
Đã có nhiều hồi chuông cảnh báo về vấn đề ô nhiễm môi trường, là một giáo viên mầm non hàng ngày trực tiếp giáo dục những thế hệ tương lai của đất nước, tôi nhận ra một điều quan trọng trong công việc của mình là cần phải giáo dục cho trẻ ngay từ bậc học mầm non ý thức bảo vệ môi trường để góp phần của mình vào công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc ngày càng xanh -sạch -đẹp .
Như vậy đưa nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào chương trình giáo dục mầm non là hợp lí với các hình thức khác nhau thông qua các chủ đề giáo dục đã tạo được ưu thế cho việc đưa lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào chương trình.
2. Thực trạng vấn đề:
- Hiện nay toàn trường có hơn 480 cháu với 13 lớp, trong đó 11 lớp mẫu giáo và 2 nhóm nhà trẻ.
Trường có 24 giáo viên : Biên chế : 18 đ/c, còn lại 6 đ/c là hợp đồng trường. nhà trường đã từng bước đi lên cả về số lượng và chất lượng, và trường được công nhận trường tiên tiến cấp quận.
- Là ngôi trường nằm ven đê Sông Đuống , trẻ thơ được sống trong sự yên bình, êm đềm của bến nước, con đò…trẻ được hòa mình vào thiên nhiên và cảm nhận được nét đẹp của làng quê nơi mình ở. Là một giáo viên được sống và làm việc ở đây tôi cảm thấy thật hãnh diện. Nhưng tôi thật buồn khi chứng kiến sự ô nhiễm môi trường tại nơi mình sinh sống. Chính vì vậy mà tôi luôn trăn trở và suy nghĩ trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, tôi đã lồng ghép giáo dục những kiến thức về bảo vệ môi trường, dạy trẻ hiểu và biết những hành động đó cần thiết như thế nào. Việc áp dụng lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường đòi hỏi giáo viên cần nhanh nhẹn, nhạy bén, linh hoạt, không ngại khó trong các hoạt động để trẻ vừa học vừa được chơi mà không bị gò bó, gượng ép. Bên cạnh đó, giáo dục trẻ ngay từ nhỏ có ý thức bảo vệ môi trường, tạo bước đệm vững chắc hình thành nhân cách cho trẻ sau này.
2.1.Thuận lợi:
- Trường được xây dựng khang trang, thoáng mát với khuôn viên rộng. Trong sân trường có nhiều cây cảnh và bồn hoa với những màu sắc khác nhau làm cho khuôn viên trường trở nên rất đẹp.Ở mỗi lớp luôn có góc thiên nhiên với nhiều loại cây cảnh,các cây xanh tạo không khí thoáng mát. Chính vì vậy mà trường học là một ngôi trường thân thiện để trẻ thấy mỗi ngày đến trường là một ngày vui, tạo tâm thế tốt cho trẻ hoạt động.
- Ban giám hiệu quan tâm, đầu tư, bồi dưỡng, về chuyên môn, tạo điều kiện cho giáo viên đi tham quan học hỏi trong và ngoài trường.
- Giáo viên có kinh nghiệm, trình độ chuyên môn đạt trên chuẩn, luôn nhiệt tình, tận tụy, tâm huyết với nghề, yêu thương trẻ, sáng tạo trong công việc, có tinh thần trách nhiệm, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, luôn tích cực phấn đấu học hỏi để không ngừng vươn lên, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và năng lực sư phạm.
- Nhà trường đầu tư đầy đủ đồ dùng, đồ chơi, các phương tiện học liệu. Bên cạnh đó là phong trào làm đồ dùng,đồ chơi tự tạo phục vụ cho việc dạy và học của giáo viên sôi nổi.Giáo viên chủ động làm và sử dụng đồ dùng, đồ chơi hiệu quả trong tất cả các hoạt động.
Bên cạnh những thuận lợi trên khi thực hiện đề tài này tôi gặp một số khó khăn sau:
2.2. Khó khăn:
- Địa phương có khu công nghiệp, quá trình sản xuất dẫn đến ô nhiễm về không khí và môi trường gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe người dân và trẻ nhỏ.
- Ý thức bảo vệ môi trường của người dân còn kém nên việc thu gom xử lý rác thải rắn là khó khăn, vì thế vẫn còn hiện tượng vứt rác bừa bãi, vứt trộm ra môi trường gây ảnh hưởng đến vệ sinh môi trường.
- Giáo viên đã chú ý lồng ghép bảo vệ môi trường vào các hoạt động song kĩ năng lồng ghép nội dung bảo vệ môi trường còn chưa sáng tạo linh hoạt nên trẻ chưa thực sự khắc sâu mà còn lơ là chưa có ý thức thường xuyên BVMT
- Đa số trẻ của trường tôi là nông thôn rất ham chơi, chưa có ý thức bảo vệ môi trường nhiều trẻ còn vứt vỏ sữa, vỏ bim bim bừa bãi... Hay nhiều lúc trẻ vẫn chạy một cách vô tư chưa biết nhặt rác ngay dưới chân mình để bỏ vào thùng, chơi chạy quá đà giẫm hết cả lớn vườn hoa của trường, thậm chí còn bẻ cành cây, bẻ hoa vườn trường.....
- Trẻ trong độ tuổi còn nhỏ nên ý thức BVMT còn chưa thường xuyên, ổn định.
- Số thùng rác ở sân trường đã có đầu tư song vẫn còn ít.
- Ý thức bảo vệ môi trường của một số phụ huynh còn hạn chế: Do vội vàng đưa con đi học nên nhiều khi đi xe máy lấm bết bụi đường, nổ máy phóng thẳng vào sân trường. Một số phụ huynh vì chiều con nên khi sinh hoạt tại gia đình, hay những nơi công cộng không yêu cầu trẻ vứt rác vào thùng rác, đúng nơi quy định mà cho trẻ vứt rác bừa bãi.
Xuất phát từ những đặc điểm tình hình của lớp và của trường cùng với những thuận lợi và khó khăn đã nêu, tôi luôn suy nghĩ và trăn trở cần có những biện pháp thích hợp để nâng cao ý thức BVMT cho trẻ ngay từ bây giờ và đồng thời nhắc nhở phụ huynh việc BVMT là rất quan trọng trong mọi thời điểm và ở tất cả mọi nơi. Chính vì vậy tôi đã mạnh dạn đưa ra: “ Một số biện pháp giáo dục trẻ Mẫu giáo lớn 5- 6 tuổi tích cực bảo vệ môi trường”.
3. Các biện phát tiến hành:
3.1 Điều tra khảo sát thực trạng hành vi, ý thức BVMT của trẻ.
Thông qua quan sát hành vi, ý thức của trẻ tại lớp trong tất cả các hoạt động, phối kết hợp kiểm tra thực tế để đánh giá thực trạng ý thức BVMT của trẻ tôi đã phân tích và làm rõ nguyên nhân để từ đó làm cơ sở xây dựng các biện pháp tốt nhất nhằm nâng cao giáo dục trẻ 5-6 tuổi BVMT trong trường mầm non tôi công tác. Kết quả cho thấy trẻ đã biết BVMT nhưng mức độ ý thức không thường xuyên bởi một số nguyên nhân khách quan và chủ quan như:
Phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc hình thành ý thức cho trẻ BVMT ngay từ nhỏ nên trẻ vẫn chưa thực sự nghĩ là việc cần thiết. Thêm đó là khả năng nhận thức của trẻ còn chênh lệch, việc lồng ghép giáo dục trẻ BVMT còn chưa sáng tạo nên trẻ chưa được khắc sâu, hay quên. Chính từ thực trạng đó đòi hỏi cô giáo cần có nhiều tìm tòi hơn nữa để có những biện pháp tốt nhất để trẻ được học một cách nhẹ nhàng, không gượng ép để từ đó nâng cao hành vi ý thức BVMT trong mỗi trẻ nhỏ.
3.2. Bồi dưỡng chuyên môn
Để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và nhận thức của bản thân tôi luôn tích cực học tập, tham khảo tài liệu sách vở, học hỏi từ đồng nghiệp, tích cực tham gia sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn đều đặn. Trong những buổi họp khối chuyên môn, tôi đã mạnh dạn đưa ra những ý kiến cá nhân về vấn đề lồng ghép BVMT vào các chủ đề, các hoạt động để dạy trẻ và cùng các bạn trong khối thảo luận đưa ra các ý kiến thống nhất về nội dung lồng ghép, cùng nhau tìm ra các biện pháp, phương pháp đưa vào dạy trẻ để phát huy được hiệu quả cao đối với trẻ. Qua những buổi họp khối chuyên môn, đã lên kế hoạch tổ chức tập huấn thì bản thân tôi rất yêu thích và luôn đăng ký xây dựng các hoạt động có lồng ghép BVMT để tôi có thể phát huy tìm tòi nội dung đưa vào lồng ghép cho đa dạng, phù hợp và sáng tạo để bạn bè đồng nghiệp trao đổi rút kinh nghiệm những ưu nhược điểm cho tôi để từ đó tôi được học hỏi mở rộng hơn về kinh nghiệm giảng dạy chăm sóc trẻ và đặc biệt là kinh nghiệm lồng ghép vấn đề BVMT vào dạy trẻ cho phù hợp mà trẻ vẫn thấy hứng thú và tích cực tham gia để có được ý thức, hành vi BVMT phù hợp lứa tuổi trẻ
Bên cạnh đó, tôi còn luôn tích cực tham khảo thêm sách vở, các tài liệu liên quan đến vấn đề môi trường hiện nay để đưa ra các biện pháp phù hợp nhất để dạy trẻ ở lớp tôi ghi nhớ tốt nhất những gì cô dạy. “ Học, học nữa, học mãi” câu nói này luôn nhắc tôi rằng việc học hỏi là không bao giờ hết cả, chính vì thế không chỉ riêng tôi mà tất cả các giáo viên trong trường cần hoàn thiện mình để mang lại kết quả cao nhất trong việc giáo dục và dạy trẻ.
Tôi luôn tìm tòi khám phá các tài liệu để xây dựng các hoạt động có UDCNTT vào giảng dạy. Nhờ ứng dụng CNTT vào các bài dạy, với các hình ảnh sinh động hấp dẫn mà tiết học khám phá của tôi không bị nhàm chán và khô khan, trẻ hứng thú hơn và kiến thức cung cấp cho trẻ được sâu hơn. Hình ảnh sinh động trên Powerpoind đã giúp trẻ thích hơn nhờ hình thức mới lạ.Bên cạnh đó tôi cũng sử dụng CNTT để đưa hàng loạt các hình ảnh ô nhiễm môi trường cho trẻ xem để phân tích và giáo dục trẻ nhận biết hành động đúng và sai. Các nạn lũ lụt, cháy rừng, ô nhiễm khói bụi, nước bẩn cũng được thể hiện sinh động trên màn hình máy tính. Phương pháp này phần nào hỗ trợ cho tôi trong việc giáo dục trẻ BVMT.
Hình ảnh cô cho trẻ quan sát khói bụi từ một số PTGT
3.3. Các biện pháp tích hợp nội dung giáo dục trẻ bảo vệ môi trường
3.3.1 Xây dựng kế hoạch định hướng lồng ghép BVMT vào các hoạt động dạy trong từng chủ đề
Dựa trên kết quả khảo sát ý thức BVMT của trẻ tại lớp, tôi đã tiến hành xây dựng kế hoạch lồng ghép giáo dục trẻ BVMT vào các tiết học qua từng chủ đề thật sâu sát, định hướng chủ đề giáo dục trong lớp để tổ chức hoạt động một cách có hiệu quả.
Chủ đề Nội dung lồng ghép BVMT
Trường mầm non - Giáo dục trẻ giữ gìn vệ sinh lớp sạch sẽ, cất đồ dùng đồ chơi gọn gàng, đúng nơi quy định.
- Vứt rác đúng nơi qui định, không vứt rác ra lớp ra sân.
- Không bẻ cành hái hoa, không vẽ bậy lên tường.
Bản thân - GD trẻ để hình thành các thói quen tốt trong sinh hoạt tại lớp: rửa tay, lau mặt trước khi ăn, đi vệ sinh đúng nơi qui định, không vứt rác bừa bãi cần vứt rác vào thùng, biết nhặt cơm rơi vãi vào khay…
- Trẻ khám phá các bộ phận cơ thể mình: đôi tay bé có thể làm được những gì? Để lồng ghép GD trẻ BVMT như: Tay bé vứt rác vào thùng, tay bé trồng cây, gieo hạt, tưới cây… Mắt bé nhìn thấy rác rơi để nhặt vào thùng…
Gia đình - Nhận biết nhà sạch, nhà bẩn; biết giúp mẹ dọn dẹp nhà cửa, lau dọn bàn ghế, quét nhà, giúp bố chăm sóc cây cảnh, phân loại và vứt rác đúng thùng rác của gia đình để nhân viên gom rác thuận tiện cho công việc.
- Nhận biết 1 số đồ dùng sử dụng điện ở trường và ở nhà, biết lợi ích của điện, ích lợi của việc tiết kiệm điện và có 1 số hiểu biết về việc sử dụng điện tiết kiệm.
Nghề nghiệp - Nghề may: biết nhặt bỏ sợi chỉ thừa cho vào sọt rác.
- Nghề vệ sinh môi trường: nhận biết công việc của bác lao công vệ sinh, thu dọn các loại rác thải…
- Nghề nông:
+ Nhận biết ô nhiễm từ rác thải nông nghiệp ( khói bụi từ việc đốt rác cây trồng sau thu hoạch).
+ Nhận biết ô nhiễm từ chăn nuôi gia súc ( trâu bò – lợn).
- Các chất thải, ôi nhiễm khói bụi từ khu công nghiệp Phú Thị.
Thế giới động vật - Nhận biết những con vật có ích và môi trường sống của chúng, biết bảo vệ môi trường sống cho các loài động vật.
Thế giới thực vật - GD trẻ biết chăm sóc và bảo vệ cây xanh, biết cách gieo hạt trồng cây.
- Nhận biết lợi ích của cây đối với môi trường sống, từ đó có những hành vi đúng đối với cây xanh và môi trường: không hái hoa, bẻ cành, không dẫm chân lên cỏ…
Giao thông
- Nhận biết khói bụi từ các PTGT có ảnh hưởng rất lớn đến môi trường.
- Nhận biết hành vi vệ sinh khi tham gia trên các PTGT.
Nước - các hiện tượng tự nhiên - Nhận biết các HTTN và các yếu tố gây ô nhiễm MT.
- Nhận biết nước sạch, nước bẩn.
Quê hương đất nước –Bác Hồ - Thăm quan di tích lịch sử của địa phương: Đình, chùa thượng đồng, đài tưởng niệm liệt sỹ Phường Phúc Lợi.
- Thăm quan lăng Bác Hồ.
Trường tiểu học - Thăm quan trường tiểu học Phúc Lợi.
- Đi dạo, tham quan
- Hoạt động góc
- Giờ ăn giờ ngủ
- Làm đồ dùng đồ chơi
- Hoạt động nêu gương - Nhận biết tác dụng của thiên nhiên với con người và hiểu công việc của bác lao công với môi trường.
- Trẻ biết giữ vệ sinh lớp học tại các góc chơi
- Trẻ biết những thói quen tốt trong sinh hoạt hàng ngày
- Trẻ biết những đồ dùng bỏ đi có thê tận dụng làm được những đồ chơi đẹp
- Trẻ được động viên khích lệ khi làm được những việc tốt
- Trẻ được tham gia BVMT nhẹ nhàng không gò bó
Hoạt động học tại trường mầm non là hoạt động cung cấp nhiều kiến thức cho trẻ về cuộc sống cũng như trong xã hội, thông qua học trẻ được tham gia nhiều hoạt động của các lĩnh vực khác nhau: âm nhạc, tạo hình, khám phá, toán, văn học, thể dục…mỗi hoạt động đều mang đến cho trẻ những kiến thức với những đặc trưng riêng. Nhưng tất cả những hoạt động trên trẻ đều được “ Học mà chơi, chơi mà học”. Mỗi một vấn đề cô giáo cung cấp cho trẻ đều giúp trẻ nhận ra những hành động tốt và không tốt, từ đó trẻ nhận thức được đâu là hành vi đúng nên làm và đâu là hành vi sai không nên làm.
* Với chủ đề: Trường mầm non của bé
Người, công việc… tôi lồng ghép giáo dục trẻ giữ gìn vệ sinh lớp sạch sẽ, cất đồ dùng đồ chơi gọn gàng, không vứt rác ra lớp ra sân, vứt rác đúng nơi qui định, không bé cành hái hoa, không vẽ bậy lên tường,…Tôi thấy trẻ rất hứng thú tham gia vào trò chơi và có ý thức về bảo vệ môi trường như : Cùng cô sắp xếp đồ chơi, làm đồ chơi trang trí lớp, làu chùi bàn ghế, trồng thêm cây xanh góc thiên nhiên, chăm sóc cây cảnh, nhặt lá vàng, lau lá cây, nhổ cỏ vườn rau…
Hình ảnh trẻ vất rác đúng nơi qui định, chăm sóc rau của trường.
Lớp học là nơi sinh hoạt và cùng gần gũi với trẻ sau ngôi nhà thân yêu của bé, có thể nói lớp học là ngôi nhà thứ 2 của bé trong những năm tháng đầu đời. Ngoài việc cung cấp những kiến thức trong bài học nhận biết về trường lớp, con
Tôi nhận thấy trẻ thực sự hứng thú và khắc sâu kiến thức tôi dạy trẻ về BVMT trong lớp học và sân trường. Không gì hiệu quả bằng trẻ vừa được học mà vẫn được chơi, bám sát tâm lí này của trẻ tôi luôn lồng ghép việc BVMT trong lớp học một cách có hiệu quả nhất.Những hành vi tôi đưa vào là các tranh: Trẻ bẻ cành, trẻ vứt rác đúng nơi qui định, trẻ vệ sinh lớp học cùng cô, trẻ quét lớp….Từ những hành vi trên tôi phân tích dạy trẻ nhận ra được những công việc nên và không nên làm. Có ý thức hơn về bản thân hay nhắc nhở bạn khi nhìn thấy rác, các con cùng nhau giúp cô vệ sinh lớp và dọn dẹp sắp xếp đồ chơi.
*Chủ đề: Bản thân
Với chủ đề này, tôi đi sâu dạy trẻ kĩ năng vệ sinh cá nhân cho trẻ, vệ sinh cá nhân tốt thì mới có một sức khỏe tốt, cơ thể sẽ có sức đề kháng cao không hay bị ốm đau và muốn thế cần có một môi trường, không bị ô nhiễm. Tôi dạy trẻ những thói quen tốt như: mời bạn mời cô trước khi ăn, rửa tay lau mặt trước khi ăn, đi vệ sinh đúng nơi qui định, không vứt rác bừa bãi cần vứt rác vào thùng…dạy trẻ ăn sạch uống sạch: ăn chín, uống sôi, nhặt thức ăn vãi vào khay.
tôi dạy trẻ cần giữ gìn vệ sinh sạch sẽ các bộ phận trên cơ thể. Với mỗi giác quan đều có những công dụng và ích lợi, nên rất cần chăm sóc và bảo vệ những bộ phận trên cơ thể.
Vệ sinh tốt cơ thể chính là bảo vệ sức khỏe cho mình.
Hình ảnh trẻ vệ sinh cá nhân ( rửa tay – lau mặt trước khi ăn)
Tôi còn tổ chức rất nhiều trò chơi giúp trẻ khám phá các bộ phận trên cơ thể mình như: Mũi bé có tác dụng gì? Mắt bé giúp bé như thế nào?.... Thông qua đó tôi lồng ghép những tranh công việc của bé làm được để BVMT như: Tay bé có thể vứt rác vào thùng, tay bé trồng được cây… Mắt bé nhìn thấy rác rơi để nhặt vào thùng…Việc lồng ghép này giúp tôi vừa dạy được kiến thức bài học vừa giúp trẻ có ý thức hơn trong việc BVMT.
*Chủ đề Nghề nghiệp
Không chỉ cung cấp cho trẻ một số những kiến thức đơn giản về một số nghề mà tôi còn hướng trẻ biết về dụng cụ, sản phẩm và công việc của các nghề từ đó có ý thức giữ gìn vệ sinh khi tham gia lao động. Ví dụ:
-Nghề giáo viên: Các cô giáo luôn là tấm gương sáng cho học sinh noi theo nên trang phục, đầu tóc của các thầy, các cô phải luôn gọn gàng, dụng cụ học tập của các thầy, các cô phải ngăn nắp…
-Nghề nấu ăn: Phải biết vệ sinh sạch sẽ dụng cụ nấu ăn trước khi chế biến, những rác thải sau khi sơ chế phải bỏ vào sọt rác.
-Đặc biệt là đối với nghề môi trường đây là một nghề quan trọng trong việc giữ gìn cho môi trường xanh sạch đẹp chính vì vậy mà cô cần cung cấp sâu cho trẻ về công việc của nghề môi trường. VD “Bố mẹ bạn nào làm nghề môi trường? Các con phải làm gì để giúp bố mẹ (Bỏ rác vào thùng, không bẻ cành, ngắt lá…)
-Ngoài ra tôi còn giới thiệu cho trẻ thấy được tình trạng ô nhiễm không khí , ô nhiễm khói bụi tại nơi trẻ sinh sống đó là do các chất thải từ nghề nông
Hình ảnh đốt rác và vứt rác thải bừa bãi làm ô nhiễm môi trường
*Chủ đề: Gia đình thân yêu của bé
Trẻ thấy được sự thay đổi của môi trường xung quanh nhà của trẻ, nhận biết được môi trường sạch, môi trường bẩn trong gia đình. Biêt quý trọng giữ gìn đồ dùng trong gia đình, cất đồ dùng, đồ chơi đúng chỗ, bỏ rác đúng nơi quy định, không khạc nhổ bừa bãi...có ý thức về những điều nên làm.
VD: Hoạt động KPKH: “ Một số đồ dùng trong gia đình” Cô giáo dục trẻ có ý thích vệ sinh, thường xuyên kê dọn bàn ghế gọn gàng, ngăn nắp...chính vì thế mà trẻ có ý thức giữ gìn nhà cửa sạch sẽ, cất đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy định
Gia đình là nơi vô cùng thân thuộc của trẻ, trẻ gắn bó với ngôi nhà của gia đình suốt cuộc đời của mình. giúp trẻ thêm yêu quí chân trọng ngôi nhà và những người thân trong gia đình của bé, thì tôi luôn tìm cách lồng ghép việc BVMT một cách gần gũi và sâu sắc nhất đến trẻ để trẻ nhận rõ được đâu là môi trường sạch sẽ và đâu là môi trường chưa được sạc.
Hình ảnh một ngôi nhà gọn gàng, sạch sẽ, một ngôi nhà bừa bộn đồ dùng
Trẻ biết được để có một ngôi nhà đẹp trẻ có thể giúp những người thân trong gia đình những công việc nhẹ nhàng như: giúp mẹ dọn dẹp nhà cửa, lau dọn bàn ghế, quét nhà, giúp bố chăm sóc cây cảnh, vứt rác đúng vị trí của gia đình để nhân viên gom rác thuận tiện cho công việc.
Để hưởng ứng phong trào phân loại giác do công ty vệ sinh môi trường đang phát động phong trào phân loại rác để dễ cho việc tái chế rác, tận dụng hoạt động này tôi đã dạy trẻ cách phân loại rác đúng cách để giúp người lớn làm việc. Mỗi gia đình đều có 1 thùng rác màu xanh và 1 thùng rác màu vàng, mỗi thùng đều có dán và phân loại các loại rác khác nhau, tôi đã dạy trẻ nhận biết rác thải và phân loại đúng thùng và đúng hình bên ngoài mỗi thùng. Thùng xanh được qui định đựng rác vô cơ, gồm những loại rác như: Túi nilong, chai lọ thủy tinh, đồ gốm sứ vỡ hỏng…Rác hữu cơ gồm những loại rác: rau xanh, giấy, than Người lớn là tấm gương sáng nhất để trẻ noi theo, chính vì vậy mỗi chúng ta hãy cùng làm tốt việc BVMT để trẻ bắt chước và học hỏi.
Qua trao đổi với phụ huynh, sau chủ đề này trẻ có ý thức giữ gìn nhà của sạch sẽ biết cất đồ dùng đồ chơi đúng qui định, tắt điện khi ra khỏi phòng…
* Chủ đề: Thế giới động vật
Động vật quanh trẻ thật nhiều và phong phú. Ở chủ đề này tôi cung cấp cho trẻ những kiến thức về đặc điểm, hình dáng, lợi ích của các con vật cũng như tác hại của chúng với đời sống con người. Giáo dục trẻ biết yêu quý động vật và không lại gần những động vật hung dữ.
Tôi lồng ghép trong chủ đề này chủ yếu dạy trẻ bảo vệ môi trường tự nhiên và môi trường nước. Tôi đưa hình ảnh ô nhiễm nguồn nước và hoạt động tìm hiểu những động vật sống dưới nước và bằng 1 thí nghiệm nho nhỏ: Tôi lấy một lọ nước bẩn và thả rất nhiều tôm cua và cá, để kích thích sự suy nghĩ của trẻ
-Con Thấy nước có màu gì? Liệu tôm cua và cá có sống được không khi nước bị như vậy? Làm thế nào để có một nguồn nước sạch?
Trẻ sẽ suy nghĩ và hiểu rằng những động vật yêu quý của trẻ muốn sống được phải có nguồn nước trong và sạch. Để làm được như vậy trẻ sẽ phải biết mình phải làm những gì để có nguồn nước sạch đó: Không vứt rác bẩn xuống nước, ao, hồ, sông...
Hình ảnh Nguồn nước ao hồ bị ô nhiễm
*Chủ đề: Thế giới thực vật
Thế giới thực vật quanh bé thật bao la và rộng lớn, xung quanh bé có biết bao loại rau củ quả, biết bao loại quả và cây xanh... Ở chủ đề này tôi giáo dục trẻ biết được quá trình lớn lên của cây, ích lợi của cây xanh với môi trường sống. Bên cạnh đó là nạn chặt phá rừng bừa bãi tạo thành những nơi đất trống, đồi núi chọc gây ra các hiện tượng lũ ống, lũ quét, sạt lở đất đá khiến môi trường ô nhiễm, nhiều thiên tai gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống con người.
Ảnh “ rừng trống và những hậu quả thiên tai, lũ lụt gây ra với con người”
Đề tài : Cây xanh quanh bé tôi đã dùng biện pháp sau: Tôi cho trẻ chuẩn bị đồ dùng là những chiếc thùng xốp tôi cho trẻ làm thí nghiệm “Trồng cây“, trẻ được tự tay gieo trồng, chăm sóc cây và hàng ngày quan sát chăm sóc để trẻ biết được tác dụng của cây xanh đối với môi trường sống.Vì sao phải trồng cây xanh? Trồng cây xanh để làm gì? Cây có lợi gì cho môi trường, cho cuộc sống? Cho trẻ xem lợi ích của cây xanh với môi trường. Chúng ta phải làm gì để môi trường trong sạch hơn.
Hình ảnh trẻ đang chăm sóc cây.
Ngoài ra tôi còn sưu tầm bài hát, bài thơ, câu đố, hò vè... về các loài cây để trẻ biết được ích lợi của cây đối với con người từ đó trẻ có thái độ yêu quí biết chăm sóc bảo vệ cây xanh.(không bẻ cành, ngắt lá, không giẫm lên cỏ, hoa...).
Từ đó trẻ biết được sự phát triển của cây xanh, biết mối quan hệ cây xanh với môi trường sống, biết rừng là nơi có nhiều cây, giúp chắn gió, ngăn lũ là nơi sinh sống của nhiều loại động thực vật.
Ngoài biện pháp trên tôi cũng dạy trẻ thêm những hành vi không nên làm đối với cây xanh tại vườn trường cũng như những nơi công cộng mà bé được đi cùng ba mẹ: Các con không được hái hoa, không được dẫm chân lên cỏ, không bẻ cành…Bởi vì các cây xanh trồng giúp công viên đẹp và rực rỡ hơn, giúp không khí trong lành tốt cho sức khỏe con người, giúp cân bằng sinh thái…
Trên lớp tôi còn dạy trẻ nhiều bài thơ, câu đố, hò vè đối đáp về cây xanh và các loại rau củ thân thuộc quanh bé. Đồng dao về củ, cây bắp cải, vè rau xanh cùng các trò chơi mang đậm tính dân gian như: Trồng đậu trồng cà, gieo hạt… cùng với đó tôi không quên giải thích ý nghĩa của trò chơi và các bài thơ. Từ đó trẻ hiểu lợi ích của cây và biết chăm sóc yêu quý bảo vệ cây xanh và giáo dục trẻ khi sử dụng các sản phẩm từ: rau, củ quả,nhớ không vứt rác bừa bãi:
Không vứt rác ra đường
Cái bánh có lá gói
Quả chuối vỏ rất trơn
Dẫm phải là ngã luôn
Nhớ bỏ vào thùng rác.
*Chủ đề: Giao thông
Tôi giúp trẻ hiểu được những an toàn khi tham gia giao thông và các hành vi khi tham gia giao thông. Tôi giúp trẻ thấy sự ô nhiễm môi trường do khói bụi do các phương tiện giao thông. Tất cả các phương tiện tham gia giao thông giúp ích rất nhiều cho con người khi di chuyển song lượng khói, bụi mà chúng thải ra thì lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống con người: khói xe máy, ô tô…
Tôi cho trẻ xem hàng loạt những hình ảnh ô nhiễm khói bụi do các PTGT mang lại, hình ảnh người tham gia giao thông không đeo khẩu trang và không đội mũ bảo hiểm, Đi xe đùa nghịch, vượt đèn đỏ, không chấp hành luật giao thông….giải thích cho trẻ nhận ra đó là hành vi nên hay không nên làm, từ đó giáo dục trẻ khi tham gia giao thông cùng nguời lớn cần làm những gì?
Hình ảnh khói bụi làm ô nhiễm không khí
Thêm đó tôi tổ chức nhiều trò chơi giao thông giúp trẻ vừa được hoạt động vừa học tập. Từ những trò chơi này trẻ áp dụng vào thực tế khi tham gia giao thông: Trò chơi: “ Đèn xanh đèn đỏ” giúp trẻ nhận diện các đèn khi thực hiện đúng yêu cầu của các đèn. Trò chơi “Chú cảnh sát giao thông vui tính” giúp trẻ được đóng vai trải nghiệm qua các hành động đóng giả chú cảnh sát giao thông đang điều hành trên đường….Các bài thơ bài hát về giao thông cũng có tác dụng rất tốt nhắc nhở trẻ khi tham gia giao thông cùng người lớn.
* Chủ đề: Nước và các hiện tượng tự nhiên
Các hiện tượng: Gió, mây, mưa, sấm chớp, sét, lũ lụt, hạn hán…Qua chủ để trẻ nhận biết được nguồn nước sạch và nguồn nước không sạch, sự ô nhiễm không khí… gây ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe và cuộc sống con người.
Hình ảnh vứt rác bừa bãi làm ô nhiễm nguồn nước
*Trong chủ đề quê huơng đất nước - Bác Hồ:
Ngoài việc cung cấp cho trẻ những kiến thức về quê hương, về đất nước tôi còn hướng trẻ nhớ về cội nguồn của dân tộc, nhớ về các vị anh hùng đã sinh đem lại hoà bình độc lập cho đất nước, để biết ơn những người có công với nước, với dân các con hãy có những hành động để bảo vệ môi trường sạch sẽ...
Khi có dịp được bố mẹ cho đi thăm lăng Bác Hồ, viện bảo tàng Hồ Chí Minh hay nhà sàn của Bác các con phải xếp thành hàng và luôn có ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường: Không bẻ cành, ngắt lá trong vườn, không vứt rác xuống ao cá của Bác, ăn thức ăn xong phải bỏ vào sọt rác….Những hành động của các con như vậy sẽ giúp cho môi trường của các danh lam thắng cảnh này ngày càng xanh sạch đẹp hơn.
* Trong chủ đề trường tiểu học
Cung cấp cho trẻ kiến thức về chủ đề về trường tiểu học, giáo dục trẻ có ý thức vệ sinh trường lớp sạch sẽ, không hái hoa bẻ cành cây xung quanh trường.
Việc lồng ghép vấn đề BVMT vào các tiết học qua các chủ đề giúp tôi dạy trẻ có những kiến thức nhất định về chăm sóc bản thân, môi trường xung quanh cũng như biết giúp cô giúp ba mẹ thu dọn sắp xếp những đồ dùng trong gia đình…Những hành động nhỏ của trẻ ảnh hưởng rất nhiều đến hành động của người lớn, từ đây nhận thức biết sống vì môi trường, có thái độ đúng đắn với môi trường bảo vệ môi trường được nâng cao hơn.
3.3.2 Tích hợp giáo dục trẻ bảo vệ môi trường trong các hoạt động khác
* Giờ đón trẻ- chơi tự chọn, trò chuyện sáng, thông qua giờ ăn, giờ ngủ.
Giáo viên đến sớm mở của thông thoáng, chú ý không để trẻ bị gió lùa.Giáo viên quan sát và nhắc trẻ cất đồ dùng cá nhân: ba lô vào tủ cá nhân, dép lên giá. Một số trẻ ăn sáng ở lớp cô nhắc trẻ khi ăn sáng xong bỏ rác đúng nơi quy định
Hình ảnh trẻ bỏ rác vào thùng rác đúng quy định.
Cô và trẻ trò chuyện với trẻ về chủ đề, lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường một cách nhẹ nhàng, phù hợp.
VD: Ở chủ đề Giao thông: Sáng nay các con được bố mẹ đưa đi học bằng phương tiện gì? Khi ngồi trên các phương tiện đó các con phải như thế nào? (Ngồi ngay ngắn, không được ăn thức ăn khi đi trên đường…)
Khi đến trường các con thấy bố mẹ các con làm gì? (Dắt xe vào sân trường để tránh ô nhiễm môi trường…) Vì nhiều phương tiện giao thông cần động cơ để hoạt động, do vậy khi ôtô, xe máy chuyển động trên đường thường xả ra khí thải, khói - không khí bị ô nhiễm, con người cần làm gì để không phải hít thở khói xe xả ra? (đi đường phải đeo khẩu trang, nên đi xe buýt...)
Qua hoạt động tổ chức giờ ăn, ngủ cho trẻ trẻ hình thành các nề nếp thói quen sinh hoạt đáp ứng mọi nếp sống văn minh trong xã hội hiện đại ngày nay. Trẻ biết kê bàn ngay ngắn, biết mời cô trước khi ăn, biết rửa ray, lau mặt trước khi vào bàn, biết lấy tay che miệng khi ho, biết nhặt cơm vài vào đ ĩa, không nói chuyện khi ăn…ăn xong biết cất bát thìa đúng nơi qui định, biết xúc miệng nước muối lau miệng sau ăn…Tất cả những thói quen đó giúp trẻ có ý thức gọn gàng ngăn nắp, ý thức xây dựng bảo vệ môi trường chung.
Hình ảnh giáo dục trẻ khi làm rơi thức ăn ra bàn thì nhặt gọn vào đĩa
* Giáo dục trẻ BVMT thông qua hoạt động ngoài trời, đi dạo, thăm quan
Sau mỗi hoạt động học trẻ được giao lưu với thiên nhiên thông qua hoạt động ngoài trời. giúp trẻ được quan sát trực tiếp từ môi trường tự nhiên, được hòa mình vào thiên nhiên sau mỗi giờ học. Từ những quan sát thực tế tôi luôn giáo dục trẻ biết chăm sóc, biết yêu quí những sản phẩm do con người làm ra.
Chỉ với đề tài quan sát Bác lao công mà tôi dạy trẻ hiểu được công việc của bác. Tôi giáo dục trẻ công việc của bác lao công là vô cùng đáng quí, công việc của bác rất nặng nhọc, vất vả, bên cạnh đó là sự độc hại ảnh hưởng đến sức khỏe khi bác lao động… Các con cần yêu quí và tôn trọng bác nhiều hơn khi bác đã rất vất vả để chúng ta có được môi trường sạch như thế này…Tôi cho trẻ được cầm chổi quét và hót rác, cho trẻ chơi phân loại rác thải.
Với đề tài quan sát cây quanh sân trường, sau những kiến thức về hình dáng, tác dụng tôi luôn giáo dục trẻ không được phá cây, vặt lá, bẻ cành….
Qua hoạt động đi dạo thăm quan trẻ nhận ra nhiều điều đúng đắn hơn về môi trường: Vườn trường, sân trường, lớp học, đường đi, công viên sẽ đẹp hơn khi không còn rác vứt giữa đường, vỏ hộp sữa, bim bim vứt bừa bãi, …hoa sẽ nở đẹp hơn nếu được chăm sóc tốt và được bảo vệ….Sân trường tôi đã có những thùng rác tại những bồn cây, tôi luôn nhấn mạnh với trẻ khi thấy rác hay đổ rác thì nhớ vứt đúng nơi qui định. Điều này đã giúp tôi gặt hái rất nhiều kết quả tốt.
*Giáo dục trẻ bảo vệ môi trường thông qua hoạt động góc
Tại góc khám phá, tôi xây dựng trên mảng tường thật gần gũi để trẻ nhận ra hành vi đúng nên làm và hành vi sai không nên làm. tôi có thể tố chức được rất nhiều trò chơi thông qua hành vi đúng, sai này. Tôi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi “ chọn những hành vi đúng - sai”. Cô làm tranh vẽ về việc giữ gìn bảo vệ môi trường của một bạn nhỏ như: bé bỏ rác vào thùng, vứt rác bừa bãi, bé quét nhà, giẫm lên cỏ, bé đu cành cây...Sau đó chia trẻ làm hai đội, các đội sẽ phải bật qua các vòng và gắn các hành vi đúng với việc bảo vệ môi trường lên bảng. Thời bằng 1 bản nhạc đội nào gắn được nhiều kết quả đúng thì đội đó sẽ chiến thắng.
Qua các giờ hoạt động góc trẻ được vui chơi thông qua các trò chơi học tập… Đây là điều kiện lí tưởng giúp tôi lồng ghép BVMT vào dạy trẻ. Giờ này trẻ được chơi nhiều hơn, trẻ được hóa thân vào các nhân vật người lớn để cùng chơi với bạn: Bác công nhân, chú kĩ sư, cô đầu bếp, người bán hàng, Bác sỹ…Với mỗi vai chơi của trẻ tôi luôn giáo dục trẻ BVMT:
-Với góc xây dựng trẻ được trông cây, chăm sóc cây, xây dựng theo ý thức tôi luôn nhắc trẻ cần gọn gàng, không bừa bãi…
-Phòng khám với bác sỹ và y tá cần giữ gìn vệ sinh và vứt rác thải y tế….
-Góc nấu ăn cần chú ý vệ sinh an toàn thực phẩm…
-Góc gia đình luôn nhớ nhà cửa cần sạch sẽ gọn gàng, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh
-Góc thiên nhiên : Trẻ được tự tay chăm sóc cây, trông cây chơi với cát và nước
Hình ảnh trẻ chăm sóc, lau lá cho cây
Kết quả mang lại khi tôi lồng ghép trẻ BVMT trong giờ hoạt động góc đạt hiêu quả rất cao, trẻ có ý thức hơn và luôn biết cất đồ dùng đồ chơi gọn gàng. Đặc biệt tại mỗi góc chơi tôi thiết kế những chiếc thùng rác rất xinh xắn từ những đồ phế thải không dùng nữa nên trẻ lớp tôi càng có ý thức khi thấy rác trong lớp tại mỗi góc chơi.
Các hộp đựng rác theo các chủ đề
*Giáo dục trẻ BVMT thông qua hoạt động làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo
Giáo dục trẻ từ những nguyên vật liệu bỏ đi ta có thể làm được rất nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ cho cả việc học và chơi của trẻ như: Làm củ cà rốt từ xốp, từ chai lọ, vỏ sữa chua làm những con vật đáng yêu….
Hướng dấn trẻ làm đồ dùng từ nguyên vật liệu phế thải
Từ đây trẻ được làm, được tự tay làm nên những sản phẩm từ những phế phẩm được cho là vứt đi, từ đó trẻ biết quý trọng và biết phân loại rác giúp người lớn. Không gì thích hơn những sản phẩm mình làm ra mà những sản phẩm đó. Bạn hãy cùng trẻ biến những vật vô tri vô rác ấy trở thành đồ dùng hữu ích cho trẻ nhé!
*Giáo dục trẻ bảo vệ môi trường thông qua các hoạt động lễ hội, mọi lúc mọi nơi.
Trong tháng 2 hàng năm,ở địa phương tôi có rất nhiều lễ hội tháng tôi muốn thông qua lễ hội nay trẻ thực hành tất cả những kĩ năng về giáo dục trẻ BVMT bằng cách nhắc nhở các con khi tham gia đi hội quê các con nhớ đừng vứt rác bừa bãi, ăn uống vỏ bánh, vỏ kẹo nhớ vứt đúng nơi qui định và nhắc nhở những người xung quanh cùng thực hiện tốt hành động văn minh này.
Bên cạnh đó tôi và các giáo viên trong khối đã phát động phong trào bé vẽ tranh bảo vệ môi trường, chúng tôi đã thu về rất nhiều bức tranh có sức truyền thông rất lớn đến mọi người để BVMT.Tôi còn giới thiệu với các con về ngày tết trồng cây của dân tộc Việt Nam, đây là hành động có ý nghĩa khi thực trạng của phường cũng như của đất nước và thế giới giúp môi trường trong sạch hơn, không ô nhiễm và bảo vệ cuộc sống của chính chúng ta.
*Giáo dục trẻ bảo vệ môi trường thông qua hoạt động nêu gương
Vào những buổi chiều trước khi trẻ ra về tôi luôn nêu gương những trẻ ngoan có ý thức, điều này làm trẻ trở nên vui hơn phấn trấn hơn sau những lần động viên của cô. Chỉ cần những câu nói ngắn gọn tình cảm tôi thấy trẻ của tôi tiến bộ rất nhiều sau mỗi ngày học.Cô khen: Bạn A hôm nay biết lau bàn giúp cô, Bạn B biết vứt rác vào thùng, Bạn C biết xin lỗi khi đã đánh bạn….Các câu nói này đã khiến trẻ mỗi ngày một cố gắng đế hôm sau được cô nêu gương trước lớp. Công việc tưởng chừng đơn giản đã giúp tôi rất nhiều trong việc giáo dục trẻ BVMT.
Hình ảnh bé lau dọn đồ chơi góc: bán hàng
3.3.3. Phối kết hợp với phụ huynh cùng giáo dục trẻ BVMT
Góc tuyên truyền luôn được tôi tận dụng triệt để, để mang tới cho các bậc phụ huynh về thực trạng cũng như các biện pháp để BVMT. Bên cạnh đó nhờ có góc tuyên tryền mà phụ huynh ở lớp biết con em họ tại lớp được học những gì.
Treo tranh ảnh về thực trạng ô nhiễm môi trường hiện nay, các bệnh truyền nhiễm do môi trường mang lại: Ảnh ô nhiễm nguồn nước, ảnh các nhà máy xả khói ra không khí, và gần gũi hơn tôi đưa luôn những hình ảnh ô nhiễm ở ngay tại phường địa bàn mình và trẻ đang sống, để từ đây họ nhận ra rằng trước cuộc sống hối hả của xã hội là vấn đề ô nhiễm môi trường đang rất cần được con người quan tâm và đưa ra những biện pháp tích cực giúp BVMT.
Bên cạnh góc tuyên truyền treo tranh ảnh lồng ghép BVMT tôi đã luôn trao đổi với phụ huynh qua những giờ đón trả trẻ cùng phối hợp với cô giáo dục trẻ có ý thức BVMT. Họ phản ánh con họ đã tự giác và ý thức hơn về vấn đề môi trường khi thấy rác bẩn quanh mình, điều này làm tôi rất vui và càng cố gắng hơn nữa trong công việc cũng như giáo dục trẻ BVMT.
Trong những buổi họp phụ huynh đầu năm và giữa kì tôi cũng đưa vấn đề ô nhiễm môi trường và những ảnh hưởng của ô nhiễm đến cuộc sống con người… Vấn đề này được đưa ra trao đổi và được ủng hộ rất nhiệt tình từ phụ huynh. Chỉ bằng những hành động nhỏ của trẻ trong nề nếp sinh hoạt: Biết phụ bố mẹ dọn dẹp nhà cửa, biết rửa tay trước khi ăn, giữ gìn nhà cửa sạch sẽ, gọn gàng….đã góp phần rất nhiều trong việc giáo dục trẻ BVMT.
Một số hình ảnh phụ huynh mang đến lớp “ tặng” các cô khi các bé ở nhà đã biết giúp đỡ bố mẹ các công việc vừa sức.
Tôi nhận thấy công việc tuyên truyền việc giáo dục BVMT tới trẻ lớp tôi thực sự đạt hiệu quả cao khi nhận được sự ủng hộ của các phụ huynh đó là: Ủng hộ lớp những chai lọ, giấy báo, tranh ảnh,… Để chúng tôi vừa làm đồ chơi giúp trẻ học và tiết kiệm được rất nhiều kinh phí. Điều đó khẳng định rằng công tác phối kết hợp với phụ huynh giữa lớp, nhà trường với phụ huynh đã nhận được sự đồng thuận và đạt kết quả cao.
4.Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm:
Với những biện pháp đã làm để lồng ghép việc giáo dục trẻ bảo vệ môi trường, tôi đã thu được những kết quả như sau:
Đối với giáo viên:
- Đã biết xây dựng kế hoạch giáo dục bảo vệ môi trường trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
- Lựa chọn nội dung phù hợp với từng chủ điểm để đưa vào các tiết dạy.
- Giáo viên đã có kỹ năng trong việc lồng ghép các nội dung bảo vệ môi trường vào các hoạt động một cách linh hoạt, mềm dẻo.
- Với việc giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ thường xuyên lồng ghép trong các hoạt động,kết hợp với những buổi sinh hoạt ngoại khóa,tôi đã tổ chức cho trẻ những giờ hoạt động hấp dẫn,lý thú, bổ ích,thu hút sự tập trung chú ý của trẻ mang thông điệp:Vì một môi trường xanh – sạch – đẹp – an toàn.
Đối với trẻ:
- Đa số trẻ trong lớp có ý thức trong việc vệ sinh cá nhân và ý thức tập thể bảo vệ môi trường. Trẻ hiểu ý nghĩa của môi trường đến cuộc sống của con người và biết tác dụng của việc bảo vệ môi trường.
-Trẻ có thái độ đúng đắn với môi trường tự nhiên và môi trường xã hội mà trẻ đang sống. Biết yêu quý cây xanh, chăm sóc và bảo vệ cây xanh quanh lớp và trường. Biết yêu quý các loại động vật từ đó biết bảo vệ cho môi trường sống của chúng. Trẻ có ý thức cất dọn đồ dùng đồ chơi ở lớp và ở nhà, từ đó biết vệ sinh đồ dùng đồ chơi, yêu thích công việc chăm sóc cây cối bảo vệ cây xanh không bẻ cành chặt phá
-Trẻ có kĩ năng sống, trong giao tiếp, ứng xử với mọi người, có ý thức trong mọi hành vi BVMT. Trẻ thích tham gia vào các hoạt động tập thể: trồng cây xanh, quét lớp,…có ý thức bảo vệ môi trường chung: Vứt rác vào thùng, không khạc nhổ bừa bãi, không hái hoa bẻ cành, đi vệ sinh đúng nơi qui định, biết tiết kiệm điện, nước…
-Trẻ có những thói quen hành vi văn minh trong giao tiếp: Mời cô và bạn trước khi ăn, chào hỏi khi người lớn vào lớp, biết xin lỗi, nhặt cơm vãi vào khay..
Từ những hành động tưởng như rất nhỏ bé của trẻ trong giao tiếp ứng xử, ý thức nhận biết về môi trường và bảo vệ môi trường đã tác động tích cực đến những người xung quanh trẻ: Nhắc nhở bố mẹ không đi xe máy vào trong sân, không vứt rác bừa bãi, nhắc nhỏ những hành vi sai không nên làm. Hành động đó được thể hiện rõ qua bảng sau:
Kết quả khảo sát trẻ cuối năm học:
STT NỘI DUNG Đầu năm (39 trẻ) Cuối năm (39 trẻ)
Đạt % Chưa đạt% Đạt % Chưa đạt%
1 Biết chăm sóc và bảo vệ cây 20= 51% 19 = 49% 38= 97% 1 = 3%
2 Có ý thức giữ gìn vệ sinh công cộng, vệ sinh trường lớp 18= 46% 21 = 54% 36= 91% 3 = 9%
3 Có ý thức lấy, cất dọn đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy định 24= 62% 18 = 38% 37= 94% 2 = 6%
4 Có ý thức không vứt rác ra đường, biết nhặt rác vào thùng 23= 59% 16 = 41% 37= 94% 2 = 6%
5 Phân biệt được hành động đúng, hành động sai để bảo vệ môi trường 22= 56% 17 = 44% 38= 97% 1 = 3%
6 Có ý thức tiết kiệm điện, nước khi sử dụng 20= 51% 19 = 49% 37= 94% 2= 6%
7 Biết tác dụng của việc bảo vệ môi trường 19= 49% 20 = 51% 38= 97% 1= 3%
Đối với phụ huynh:
Phụ huynh tại lớp yên tâm giao con cho cô, phấn khởi khi thấy con em mình có nhận thức đúng đắn về môi trường và có ý thức BVMT.
Thường xuyên quyên góp ủng hộ lớp những nguyên vật liêu để làm đồ chơi thậm chí cho con mang cây đến lớp để trồng và chăm sóc. Bên cạnh đấy phụ huynh cũng ý thức hơn về vấn đề môi trường trên địa bàn phường bằng những hoạt động: Con đường tự quản của hội phụ nữ và hội thanh niên…đã góp phần rất nhiều trong việc BVMT tại phường.
III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Trẻ em luôn là những “búp măng non” bé nhỏ luôn cần sự chăm sóc và giúp đỡ của gia đình, nhà trường và cả xã hội. Trước những thực trạng ô nhiễm môi trường nặng nề như hiện nay, ngay từ lứa tuổi này chúng ta hãy cùng chung tay giáo dục trẻ nhận thức đúng đắn về môi trường mình đang sống và bảo vệ chúng. Ngay từ lứa tuổi nhỏ, chúng ta cần giáo dục trẻ biết yêu thiên nhiên, yêu cái đẹp của cuộc sống nhận thức rõ các hành vi đúng, sai với môi trường để cuộc sống ngày càng xanh-sạch- đẹp hơn.
Trẻ em luôn là những “ búp măng” bé nhỏ cần sự trở che và nâng đỡ của gia đình, nhà trường và cả xã hội. Trước thực trạng ô nhiễm môi trường nặng nề như hiện nay, ngay từ lứa tuổi này chúng ta hãy cùng chung tay giáo dục trẻ nhận thức đúng đắn về môi trường mình đang sống và bảo vệ chúng. Ngay từ lứa tuổi nhỏ, chúng ta cần giáo dục trẻ biết yêu thiên nhiên, yêu cái đẹp của cuộc sống nhận biết rõ hành vi đúng và sai với môi trường để cuộc sống ngay càng sạch, đẹp và trong hơn. Để giúp trẻ có những kiến thức và kĩ năng thực hành BVMT phù hợp với khả năng của trẻ, điều quan trọng đối với giáo viên là luôn gương mẫu, tận tình chỉ bảo hướng dẫn cho trẻ. Trên cơ sở giáo dục trẻ yêu thiên nhiên yêu môi trường từ đó giáo dục trẻ có những lối sống tích cực nhằm BVMT. Giáo dục trẻ cũng chính là lời nhắc nhở người lớn cần quan tâm hơn nữa đến môi trường và những vấn đề liên quan.
Ngày 5/6 hàng năm đã được Đại hội đồng Liên Hợp quốc chọn là ngày môi trường thế giới để tuyên truyền đến mọi người trên khắp hành tinh chung một tay nhỏ bé để bảo vệ hành tinh của chúng ta trước vấn nạn ô nhiễm môi trường. Mọi người cần nhận thức rõ rằng với mỗi hành động của mình dù là nhỏ hay lớn đều ảnh hưởng rất lớn đến môi trường. Bạn vứt một vỏ chuối hay đổ phế thải ra đường - bạn đã làm ô nhiễm môi trường, hay bạn trồng một cây xanh, nhặt một vỏ bánh vào thùng rác - bạn đang bảo vệ môi trường. Bạn, tôi, chúng ta hãy nhận thức một cách đúng đắn nhất về môi trường để bảo vệ chúng, chính là bảo vệ bạn và những người xung quanh.
“Tổ quốc Việt Nam xanh ngát
Có sạch đẹp mãi được không?
Điều đó tùy thuộc hành động của bạn
Chỉ thuộc vào bạn mà thôi…”
2. Bài học kinh nghiệm:
Qua quá trình áp dụng thực hiện các biện pháp trên tôi đã rút ra được một số kinh nghiệm sau:
Giáo viên có nhận thức đúng và nắm được tâm sinh lý trẻ lớp mình phụ trách để đưa ra những phong phú phù hợp với trẻ. Tích cực tìm tòi, nghiên cứu áp dụng việc lồng ghép với các nội dung bảo vệ môi trường trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, không ngại khó, ngại vất vả.
Linh hoạt sáng tạo đưa ra các hình thức phong phú hấp dẫn, thu hút trẻ trong quá trình dạy trẻ.
Tăng cường công tác phối kết hợp với phụ huynh cùng chăm sóc giáo dục trẻ một cách tốt nhất
Tích cực ứng dụng công nghệ thông tin phù hợp để đưa vào dạy trẻ giảm bớt vất vả cho giáo viên, phù hợp với sự phát triển của xã hội.
3. Khuyến nghị và đề xuất.
*Đối với phòng giáo duc:
Phòng giáo dục mở các lớp tập huấn, chuyên đề rèn các kĩ năng về giáo dục BVMT cho giáo viên học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn.
- Đầu tư trang thiết bị có nội dung giáo dục BVMT. Phát động nhiều cuộc thi tìm hiểu môi trường để từ đó có sức tuyên truyền sâu rộng hơn.
- Xây dựng các tiết kiến tập giáo dục bảo vệ môi trường nhiều hơn nữa để cho chị em giáo viên được tham gia học hỏi lẫn nhau.
*Đối với Ban giám hiệu:
Nhà trường cần có nhiều hình thức tuyên truyền tới phụ huynh có hiệu quả hơn nữa về nói chuyện cũng như tìm hiểu kiến thức về môi trường, tổ chức nhiều hoạt động để phụ huynh và con biết rõ tầm quan trọng của môi trường với đời sống con người.
- Cần đầu tư và nâng cấp các trang thiết bị và cơ sở vật chất, số lượng thùng đựng rác nhiều hơn nữa…
- Bên cạnh đó cần sử lí tốt nguồn nước thải và rác thải tại trường. Phát huy môi trường vườn rau sạch cung cấp thực phẩm cho trẻ tiết kiệm kinh phí đảm bảo an toàn vệ sinh ATTP
- Địa phương cần quan tâm sâu sắc hơn nữa đến ngành học mầm non
Cần có nhiều biện pháp cũng như phát động nhiều phong trào cho người dân học hỏi tham gia BVMT. Có biện pháp sử lí tốt tình trạng ô nhiễm môi trường tại địa phương: khói bụi cũng như rác thải sinh hoạt.
*Đối với giáo viên:
Giáo viên cần có trách nhiệm tuyên truyền sâu rộng hơn nữa không chỉ trong phạm vi hẹp là lớp và trường và với cả xã hội mình đang sống và sinh hoạt. Tham gia và phát động nhiều phong trào liên quan đến môi trường nhiều hơn nữa: Tết trồng cây, thi tìm hiểu về môi trường, tham gia các hoạt động vệ sinh đường làng ngõ xóm…Sưu tầm nhiều tranh ảnh có tác dụng tuyên truyền BVMT đến mọi người.
Trên đây là những biện pháp thực tế tôi đã thực hiện trong việc giáo dục trẻ 5- 6 tuổi tích cực bảo vệ môi trường. Trong quá trình thực hiện đề tài không thể tránh khỏi những thiếu xót, rất mong sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo, bạn bè đồng nghiệp để đề tài của tôi hoàn thiện và đạt kết quả cao hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
IV.TÀI LIỆU KHAM KHẢO:
Để có thể hoàn thành xong bài sáng kiến kinh nghiệm này tôi đã lên mạng Internet để tham khảo tài liệu phù hợp với đề tài , nghiên cứu 1 số sách về phương pháp dạy trẻ .
1.Tổ chức hoạt động cho trẻ mầm non theo hướng tích hợp- Hà nội 2006.
2.Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non mẫu giáo lớn (5-6 tuổi).- TS. Trần Thị Ngọc Trâm-TS. Lê Thu Hương- PGS.TS Lê Thị ánh Tuyết-NXBGD Việt Nam
3.Tuyển chọn trò chơi, bài hát, thơ, truyện, câu đố theo chủ đề cho trẻ.
4.Tuyển chọn trò chơi phát tiển cho trẻ mẫu giáo- Nguyễn Thạc- Nguyễn Ngọc Châm- Trần Lan Hương.
5. Phương pháp dạy và học dành cho GD mầm non-TS Nguyễn Khắc Hùng-NXB văn hóa- thông tin.
6.Tài liệu tham khảo về bảo vệ môi trường – TS Phạm Thu Hương- TS Nguyễn Hải Hà.
MỤC LỤC
NỘI DUNG TRANG
I. ĐẶT VẤN ĐỀ:…………………............................ 01
1/ Lí do chọn đề tài:……..……………………………………………............01
2/ Thời gian:………….………………………………………………………..02
3/ Đối tượng nghiên cứu:……………………………………………………...02
4/ Phạm vi nghiên cứu- ứng dụng:…………………………………………...02
II/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:………………...............03
1/ Nội dung lý luận:……………………...……………………………………03
2/ Thực trạng vấn đề......................................................................................04
2.1 Thuận lợi:..…………………..……………………………………………..04
2. 2. khó khăn:...................................................……………………………....05
3/ Các biện pháp thực hiện…………..............................................................06
3.1. Điều tra khảo sát thực trạng hành vi, ý thức BVMT của trẻ………………06
3.2. Bồi dưỡng chuyên môn.............................................................................06
3.3 Các biện pháp tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường.....................7
3.3.1 Xây dựng kế hoạch định hướng lồng ghép BVMT vào các hoạt động
dạy trong từng chủ đề………………………..………………………………….7
3.3.2 Tích hợp giáo dục trẻ bảo vệ môi trường trong các hoạt động khác…....17
3.3.3. Phối kết hợp với phụ huynh cùng giáo dục trẻ BVMT………………....23
4.Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm:…………………………………....24
III.KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...........................................27
1.Kết luận:……………………………………………...…………………...….27
2.Bài học kinh nghiệm:…………………………………………………………28
4.Khuyến nghị và đề xuất:…………………………………...…………… 28
IV.TÀI LIỆU THAM KHẢO:……………………………...30