PHẦN A ĐẶT VẤN ĐỀ 2 I Lý do chọn đề tài. 2
II Mục đích nghiên cứu của sáng kiến. 3
PHẦN B GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 4 I Cơ sở lý luận. 4
II Cơ sở thực tiễn 4 1 Đặc điểm tình hình 4
1.1 Thuận lợi 5
1.2 Khó khăn. 5
III Các biện pháp. 6
1. Biện pháp 1 Khảo sát khả năng tạo hình của trẻ. 6
2. Biện pháp 2
Phát triển cảm xúc thẩm mỹ cho trẻ thông thông qua
môi trường giáo dục.
6
3. Biện pháp 3 Xây dựng nề nếp học tập trong giờ hoạt động tạo
hình.
8
4. Biện pháp 4 Sưu tầm và sử dụng phối hợp các nguyên liệu tạo
hình.
8
5. Biện pháp 5
Linh hoạt sáng tạo trong phương pháp, hình thức,
nghệ thuật sư phạm và nhận xét sản phẩm trong hoạt
động tạo hình.
10
6. Biện pháp 6 Hoạt động tạo hình ở mọi lúc mọi nơi. 12
7. Biện pháp 7 Kết hợp với phụ huynh. 12
IV Kết quả thực hiện 13
1 Kết quả 13
2 Bài học kinh nghiệm 14
PHẦN C KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 15
1 Kết luận 15
2 Kiến nghị 15
PHẦN D TÀI LIỆU THAM KHẢO 16
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản phẩm đẹp trong các hoạt động tạo hình”
2/23
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài:
“Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai”
Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của mỗi dân tộc.
Việc bảo vệ và chăm sóc, giáo dục trẻ em là trách nhiệm của nhà nước, của xã
hội và của mỗi gia đình. Đối với việc giáo dục và phát triển nhân cách cho trẻ
ngay từ lứa tuổi mầm non, hoạt động tạo hình đóng vai trò vô cùng quan trọng
trong sự phát triển trẻ nhỏ về mọi mặt như: Thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể lực
và lao động. Hoạt động tạo hình là một hoạt động học tập mang tính nghệ thuật,
giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh và phản ánh thế giới thông qua các hình
tượng nghệ thuật, trong các hình thức họat động nghệ thuật.
Hoạt động tạo hình bao gồm nhiều thể loại như: Vẽ, nặn, cắt, xé dán, gấp
giấy, trang trí,… Thông qua hoạt động tạo hình góp phần đáng kể đến việc hình
thành ở trẻ những tri thức, ngôn ngữ của trẻ cũng được phát triển, hoàn thiện
cảm xúc thẩm mỹ, tính kiên trì, bền bỉ, khéo léo, giáo dục trẻ ý thức tập thể, biết
tương trợ giúp đỡ lẫn nhau, cởi mở, hòa đồng và có tinh thần đoàn kết.
Hoạt động tạo hình tạo điều kiện để trẻ phát triển khả năng tri giác đồ vật
về hình dáng, cấu trúc, màu sắc, hình thành ở trẻ các thao tác tư duy, phát triển
khả năng sáng tạo của trẻ. Biết được tầm quan trọng đó là một người giáo viên
chúng ta cần coi trọng việc tạo ra môi trường giáo dục trẻ bằng những hoạt động
thiết thực nhằm phát triển một cách toàn diện trên tất cả các lĩnh vực như nhận
thức, tình cảm xã hội, thể chất, thẩm mỹ …
+ Về nhận thức: Hoạt động tạo hình giúp trẻ có cơ hội tìm hiểu, nghiên
cứu các đối tượng miểu tả để có được hiểu biết, Hoạt động tạo hình với các quá
trình tìm hiểu, đánh giá đối tượng miêu tả và sản phẩm tạo hình sẽ tạo điều kiện
phát triển ở trẻ vốn từ, lời nói hình tượng truyền cảm và phát triển ở trẻ ngôn
ngữ mạch lạc.
+ Về tình cảm - xã hội: Hoạt động tạo hình hình thành ở trẻ các đức tính
tốt như: Yêu cái đẹp, mong muốn tạo ra cái đẹp và giáo dục trẻ có ý thức tập thể,
biết tương trợ giúp đỡ lẫn nhau, mong muốn làm điều tốt đẹp cho người khác,
cởi mở, hòa đồng và có tinh thần đoàn kết.
+ Về thể chất: Hoạt động tạo hình sẽ giúp phát triển ở trẻ khả năng phối
hợp điều chỉnh hoạt động của mắt và các khớp ngón tay, cổ tay, các cơ bàn
tay.... giúp trẻ ngày càng khéo léo linh hoạt và từ đó giúp cho việc học viết của
trẻ khi lên trường tiểu học sẽ đạt kết quả tốt hơn.
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản phẩm đẹp trong các hoạt động tạo hình”
3/23
+ Về thẩm mỹ: Giúp trẻ hình thành xúc cảm và thị hiếu thẩm mỹ khi trẻ
tạo hình. Vì vậy, hoạt động tạo hình là phương tiện giáo dục toàn diện rất tích
cực không thể thiếu được trong chương trình giáo dục trẻ.
Vậy giáo viên phải làm gì, làm như thế nào để trẻ có thể cắt, vẽ, nặn, tô
mầu...và làm đẹp sản phẩm. Nhận thức rõ trách nhiệm to lớn của giáo viên mầm
non trong giai đoạn phát triển hiện nay tôi rất trăn trở và mong muốn tìm được
giải pháp nâng cao chất lượng cho trẻ trong các hoạt động tạo hình. Chính vì vậy
tôi chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản phẩm đẹp
trong các hoạt động tạo hình” để áp dụng trong khi thực hiện đã đạt được kết
quả tốt hơn.
Thời gian nghiên cứu thực hiện: Năm học 2020-2021
Đối tượng, phạm vi nghiên cứu: Học sinh lớp mẫu giáo lớn 5-6 tuổi
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU CỦA SÁNG KIẾN.
Tìm hiểu thực tế kỹ năng hoạt động tạo hình của trẻ tại lớp mẫu giáo 5– 6
tuổi của trường mầm non .
Đưa ra một số biện pháp áp dụng vào các hoạt động tạo hình, nhằm nâng
cao chất lượng các sản phẩm, giúp trẻ 5 – 6 tuổi trong trường mầm non hoàn
thành nhiệm vụ trong hoạt động tạo hình và tạo được sản phẩm đẹp.
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản phẩm đẹp trong các hoạt động tạo hình”
4/23
B – GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN.
Đối với việc giáo dục phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ em, hoạt
động tạo hình có một vị trí rất quan trọng. Hoạt động tạo hình là một trong
những hoạt động hấp dẫn nhất đối với trẻ mẫu giáo, nó giúp trẻ tìm hiểu, khám
phá và thể hiện một cách sinh động những gì chúng nhìn thấy trong thế giới
xung quanh, những gì làm trẻ rung động mạnh mẽ và gây cho chúng những rung
động xúc cảm, tình cảm tích cực. Hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ
điều kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất và hình thành các phẩm chất kĩ năng ban đầu
của con người như một thành viên trong xã hội biết tích cực, sáng tạo.
Nội dung hoạt động tạo hình trong trường mầm non là một phương tiện
phát triển thẩm mỹ cho trẻ rất hữu hiệu. Thông qua hoạt động tạo hình giúp trẻ
phát triển các chức năng tâm lý như khả năng tri giác các sự vật hiện tượng xung
quanh từ đó buộc trẻ phải tư duy và quá trình đó làm phát triển óc tưởng tượng
sáng tạo, ham muốn tạo ra cái đẹp. Đây là yếu tố cần thiết góp phần giúp trẻ
phát triển toàn diện nhân cách.
Hoạt động tạo hình phát triển ở trẻ khả năng quan sát trí tưởng tượng sáng
tạo, khả năng phối hợp giữa tay và mắt, hoàn thiện một số kỹ năng cơ bản trong
các hoạt động vẽ, nặn, cắt, xé dán, gấp giấy, trang trí, …
Khuyến khích trẻ tạo ra sản phẩm đẹp trong hoạt động tạo hình là vô cùng
quan trọng và tôi đã sử dụng các biện pháp giúp trẻ tạo được sản phẩm đẹp là
những biện pháp sau:
- Biện pháp 1: Khảo sát trẻ. - Biện pháp 2: Tạo môi trường cho trẻ hoạt động tạo hình.
- Biện pháp 3: Xây dựng nề nếp học tập trong giờ hoạt động tạo hình.
- Biện pháp 4: Sưu tầm và sử dụng phối hợp nguyên vật liệu tạo hình.
-Biện pháp 5: Linh hoạt sáng tạo trong phương pháp, hình thức, nghệ
thuật sư phạm và nhận xét sản phẩm.
- Biện pháp 6: Hoạt động tạo hình ở mọi lúc mọi nơi.
- Biện pháp 7: Kết hợp với phụ huynh.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN
1. Đặc điểm tình hình:
Trường mầm non Trung Mầu là một trường mầm non công lập, trường
nằm cuối trung tâm huyện Gia Lâm, ngôi trường được xây dựng rất khang trang
, trường gồm hai phân hiệu với đội ngũ giáo viên đều có trình độ nghiệp vụ sư
phạm tâm huyết với nghề, trường gồm có 9 nhóm lớp, mẫu giáo lớn có 3 lớp,
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản phẩm đẹp trong các hoạt động tạo hình”
5/23
mẫu giáo nhỡ có 2 lớp, mẫu giáo bé có 2 lớp, nhà trẻ có 2 nhóm, với tổng số 330
học sinh.
1.1 Thuận lợi:
- Về phía PGD: Phòng giáo dục huyện Gia Lâm luôn tạo điều kiện mở
các lớp tập huấn hoặc các lớp bồi dưỡng chuyên đề, các buổi kiến tập để chị em
tham gia học hỏi rút kinh nghiệm lẫn nhau để hoàn thành công việc, vì sự nghiệp
giáo dục của huyện nhà.
- Về phía BGH nhà trường: Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm tạo
điều kiện về cơ sở vật chất để cho trẻ học tập và tổ chức các hoạt động vui chơi,
hoạt động ngoài trời…giúp trẻ phát huy trí tưởng tượng sáng tạo của mình trong
hoạt động tạo hình.
- Về phía giáo viên: Giáo viên trong lớp đều trẻ có trình độ chuyên môn
trên chuẩn, yêu nghề mến trẻ. Bản thân tôi, ngay từ bé đã rất yêu thích và có
năng khiếu về hội họa, tôi được bố mẹ cho tham gia các lớp học vẽ. Khi lớn lên
niềm đam mê hội họa của tôi vẫn luôn cháy bỏng và tôi rất muốn đem niềm đam
mê, sự sáng tạo hội họa đó đến với các học sinh của tôi.
Là một người giáo viên trẻ, được đào tạo chính quy tôi luôn tâm huyết
yêu thương trẻ và nhiệt tình với sự nghiệp giáo dục mầm non. Năm học 2017-
2018 tôi đã tham gia trong hội thi giáo viên dạy giỏi cấp huyện, phát huy những
thành tích đã đạt được tôi luôn cố gắng tìm tòi sáng tạo các nguyên vật liệu mới,
các hình thức tạo hình mới giúp trẻ tạo được sản phẩm đẹp trong các hoạt động
tạo hình.
- Về phía trẻ: Các cháu đều ở cùng lứa tuổi, khả năng nhận thức đồng đều
như nhau nên việc truyền đạt, kĩ năng của cô cũng dễ dàng hơn.
- Về phía phụ huynh: Phụ huynh luôn đồng hành, ủng hộ nhiệt tình các hoạt
động giáo dục ở tại lớp và có sự kết hợp một cách đều tay trong mọi hoạt động.
1.2 Khó khăn.
- Cơ sở vật chất vẫn còn thiếu thốn.( sơn dầu, giá vẽ, bút dạ hay phòng
chức năng riêng cho trẻ hoat động…)
- Tài liệu tham khảo còn hạn chế. - Các bậc phụ huynh còn quá chú trọng đến việc làm ăn kinh tế ít quan
tâm đến việc học tập của con nên khả năng tiếp cận nghệ thuật tạo hình của trẻ
chưa tốt.
- Môi trường giáo dục trong gia đình chưa sát sao cũng ảnh hưởng đến
tâm hồn của trẻ khi cảm thụ trước cái đẹp.
- Đa số trẻ vẫn chưa tích cực và chủ động trong học tập. Một số trẻ còn
cầm bút vẽ bằng tay trái nên các kĩ năng vẽ, đánh nền tô mầu còn ẩu.
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản phẩm đẹp trong các hoạt động tạo hình”
6/23
Đứng trước những thuận lợi và không ít những khó khăn đó, là một giáo
viên tôi cố gắng tìm tòi để lựa chọn những biện pháp, hình thức tổ chức thích
hợp giúp tất cả trẻ đều hứng thú và tích cực tham gia hoạt động tạo hình và tạo
được sản phẩm đẹp và phong phú sau mỗi giờ hoạt động tạo hình.
Với những kinh nghiệm và thực tế kiểm tra tại lớp mình trong quá trình
thực hiện đề tài tôi đã áp dụng một số biện pháp như sau:
III. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
1. Biện pháp 1: Khảo sát khả năng tạo hình của trẻ.
Khảo sát trẻ là việc làm đầu tiên và cần thiết. Có khảo sát trẻ giáo viên
mới nắm bắt được các kiến thức và kỹ năng tạo hình của trẻ và từ đó có hướng
bồi dưỡng từng đối tượng khá, giỏi, trung bình, yếu để luyện tập ở mọi lúc, mọi
nơi. Mặt khác tôi nhận thấy đặc điểm của trẻ rất dễ nhớ, lại chóng quên, qua một
số năm dạy lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi, tôi thấy các cháu đã qua lớp mẫu giáo nhỡ,
chuyển lên các kỹ năng tạo hình của trẻ còn hạn chế đặc biệt là kỹ năng gấp,
cắt, xé dán, trang trí và kết hợp các nguyện liệu khác, và đặc biệt trẻ chưa biết
nhận xét sản phẩm... Vậy để tạo ra sản phẩm đẹp có sáng tạo, nên ngay từ đầu
năm tôi đã tiến hành khảo sát đánh giá các kỹ năng về vẽ, nặn, cắt, xé dán, gấp
giấy, trang trí phối hợp các nguyên liệu khác... của trẻ trong lớp với kết quả như
sau:
Tổng hợp khảo sát đánh giá các kỹ năng tạo hình (đầu năm học).
STT Nội dung khảo sát
Tổng số trẻ
khảo sát
Trẻ đạt Trẻ chưa đạt Số trẻ % Số trẻ % 1 Kỹ năng vẽ 36 17 47 19 53
2 Kỹ năng cắt dán 36 15 42 21 58
3 Kỹ năng nặn 36 12 33 24 67
4 Kỹ năng gấp giấy 36 12 33 24 67
5 Kỹ năng xé dán 36 14 39 22 61
6 Kỹ năng trang trí 36 13 36 23 64
7 Kỹ năng phối hợp các
nguyên vật liệu khác 36 11 31 25 69
2. Biện pháp 2: Phát triển cảm xúc thẩm mỹ cho trẻ thông qua môi trường
giáo dục.
Như chúng ta đã biết, ngay từ nhỏ trẻ đã có phản xạ với cái đẹp bằng
những biểu hiện như: hướng mắt về ánh sáng, thích ngắm những vật có màu sắc
loè loẹt nổi bật, trẻ bắt đầu có ý thích ngắm nhìn các bức tranh, những hình thù
ngộ nghĩnh và đa dạng, tuy nhiên chúng chưa thể nhận biết, phát hiện ra cái đẹp
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản phẩm đẹp trong các hoạt động tạo hình”
7/23
của những tác phẩm ấy. Điều đó có thể nói rằng, trẻ luôn có những xúc cảm rất
đặc biệt với những sự vật hình tượng xung quanh, nó mang lại cảm xúc và ấn
tượng mạnh đối với trẻ. Đây cũng là một trong những biện pháp quan trọng bởi
vì xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý của trẻ là trực quan sinh động thì thu hút và
hấp dẫn trẻ, thúc đẩy trẻ hoạt động tích cực tốt hơn, để đạt được điều đó tôi cho
trẻ xem nhiều tranh, nhiều tác phẩm tạo hình có giá trị như tranh vẽ, hay xem
băng đĩa có các cảnh quan đẹp rõ nét. Đồng thời hướng dẫn trẻ quan sát để nhận
thấy cái đẹp đơn giản nhất trong những tác phẩm đó... Căn cứ vào cấu trúc
phòng học của lớp, đặc điểm tâm lí của trẻ 5-6 tuổi cũng như số lượng và thời
gian thực hiện chủ đề tôi tiến hành như sau:
- Trò chuyện: cùng trẻ trò chuyện để tìm hiểu xem trẻ đã biết và chưa
biết điều gì về chủ đề sau đó mở rộng thêm vốn hiểu biết cho trẻ bằng cách cho
trẻ xem tranh ảnh, băng hình, chơi trò chơi… Giao một số nhiệm vụ cho trẻ thực
hiện: tô, vẽ, cắt dán để làm tranh chủ đề, mang các nguyên vật liệu gia đình sẵn
có như tranh ảnh, chai, lọ, vỏ sò, ốc các loại để trang trí lớp theo chủ đề. - Sử dụng sản phẩm của trẻ để trang trí lớp. Môi trường xunh quanh lớp
chủ yếu là nơi cho trẻ hoạt động được trang trí đơn giản, màu sắc hài hòa, đều
được trang trí theo hình thức mở và được thay đổi thường xuyên theo các chủ
đề.một hoạt động tạo hình. Vì như thế sẽ làm cho một giờ hoạt động khô khan
và không đạt ở trẻ sự hứng thú tích cực, mà đặc biệt với sự áp dụng chương trình
giáo dục mầm non mới nó đòi hỏi một giờ hoạt động phải nhẹ nhàng và chủ động
trên trẻ nhiều hơn trong đó người giáo viên chỉ là người định hướng cho trẻ. Vì vậy
tôi để trẻ lựa chọn nguyên liệu và ý tưởng tạo hình của trẻ trong giờ “hoạt động tạo
hình, hoạt động góc (ở góc tạo hình), góc khám phá, hoạt động ngoài trời…” để trẻ
được thỏa sức thể hiện ý tưởng của mình mà không theo một khuôn mẫu nào. Tôi
đưa STEM vào góc tạo hình để trẻ học hỏi tìm hiểu cái mới. Vì vậy xây dựng môi
trường hoạt động tạo hình phong phú, hấp dẫn là khâu rất quan trọng giúp trẻ hình
thành tốt khả năng quan sát, trí tưởng tượng, sáng tạo, yêu thích cái đẹp. Vì vậy
trong lớp tôi đã trang trí tranh ảnh cô và trẻ tự làm bằng các nguyên vật liệu khác
nhau với nội dung phong phú và phù hợp với các chủ đề trên các mảng tường.
Ở góc hoạt động tôi luôn trang trí trên mảng tường đảm bảo thẩm mỹ,
thân thiện với các tên gọi gần gũi như “Sản phẩm của bé, bé là họa sĩ tí hon,….”.
và một số những bức tranh và những đồ dùng, đồ chơi tự tạo trong chủ điểm.
Từ những trải nghiệm thực tế đó cùng với sự gợi mở của cô tôi thấy trẻ
lớp lôi rất say mê tạo ra sản phẩm trong các hoạt động.
Sau khi áp dụng biện pháp tạo môi trường cho trẻ hoạt động tạo hình tôi
nhận thấy sản phẩm của trẻ có nhiều nét tiến bộ. Trẻ chủ động tạo ra sản phẩm
trong giờ hoạt động tạo hình, hoạt động góc, hoạt động chiều hay những buổi
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản phẩm đẹp trong các hoạt động tạo hình”
làm đồ dùng đồ chơi cho giờ học mà cô không cần phải khơi gợi cho trẻ xác
định đề tài hay chuẩn bị nguyên liệu và chọn nguyên liệu tạo hình.
3. Biện pháp 3: Xây dựng nề nếp học tập trong giờ hoạt động tạo hình.
Nề nếp của trẻ là bước đầu của một tiết học, nếu chúng ta không đưa trẻ
vào nề nếp thì giờ học không đạt kết quả cao. Khi trẻ có nề nếp tốt cùng với sự
hướng dẫn khoa học của cô ngay ban đầu trẻ đã say mê với giờ học, luôn thể
hiện cảm xúc, trí tưởng tượng cho hoạt động nghệ thuật.
Kết quả sau khi rèn nề nếp cho trẻ, tôi nhận thấy giờ hoạt động tạo hình
trẻ không nói chuyện, rất say mê hứng thú tạo ra sản phẩm theo yêu cầu của bài.
Sản phẩm hoàn thành đúng thời gian của giờ học và có nhiều sản phẩm đẹp và
sáng tạo. Trong hoạt động cắt dán, xé dán, trang trí bằng các nguyện liệu khác
nhau, trẻ biết nhặt giấy vụn bỏ vào rổ không làm rơi vãi ra nền nhà. Trong hoạt
động nặn trẻ rất có ý thức, không tranh nhau đất nặn hay lấy qua nhiều đất nặn,
không miết đất nặn ra bảng ra nền nhà, biết chia sẽ đất nặn với bạn trong nhóm
để tạo ra sản phẩm có nhiều màu sắc. Vậy xây dựng nề nếp học tạo hình là bước
đầu giúp trẻ tạo ra sản phẩm đa dạng phong phú mà không mất thời gian thu dọn
sau khi kết thúc hoạt động tạo hình.
4. Biện pháp 4: Sưu tầm và sử dụng phối hợp các nguyên liệu tạo hình.
Khi thực hiện hoạt động tạo hình, nguyên vật liệu không thể thiếu được.
Vậy nguyên liệu lấy ở đâu, ngoài những nguyên vật liệu mua mà nhà trường cấp
phát cho lớp như: giấy vẽ, bút dạ, bút lông, màu nước, màu xáp, giấy màu, hồ
dán, kéo, đất nặn,… tôi còn sưu tầm thêm những nguyên liệu đã qua sử dụng và
kết hợp cùng với phụ huynh sưu tầm cho trẻ như khuyu áo, đĩa nhựa ăn một lần,
vải vụn, len vụn, các loại hộp, bìa, giấy bọc quà, giấy bọc hoa, hạt nhựa ở những
đồ dùng cũ, các loại hạt như: hạt na , hạt bưởi, hạt gấc, hạt đỗ,…Các loại củ quả
Ngoài ra tôi còn sưu tầm thêm những bàn trải răng đã sử dụng cho trẻ vẽ lá cây,
cây cỏ, lông cho con vật được dễ ràng mà tạo được độ đậm nhạt trong tranh, in
hình ảnh rỗng các con vật, đồ vật, đồ chơi cho trẻ làm tranh bằng hột hạt, khắc
những con dấu (bằng cao su, nhựa mền, mút, gỗ, khoai ) cho trẻ in những hình
đó lên giấy.
Mục đích của việc phối hợp hài hòa các nguyên vật liệu trong hoạt động
tạo hình:
+ Giúp cho sản phẩm của trẻ đa dạng phong phú theo trí tưởng tượng của trẻ.
+ Gây hứng thú cho trẻ, thôi thúc trẻ tạo ra sản phẩm để trẻ được sử dụng
các nguyên liệu khác vào bài tạo hình mà không chỉ vẽ là sử dụng màu nước, màu
sáp và trẻ còn được gắn đính thêm những phụ kiện khác vào sản phẩm của trẻ
+ Phát triển óc tư duy và khả năng sáng tạo của trẻ .
8/23
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản phẩm đẹp trong các hoạt động tạo hình”
+ Giúp trẻ nhận biết màu sắc độ tương phản làm nổi bật sản phẩm tạo
hình, tạo nên sản phẩm có sức sống hơn.
+ Phát triển sự khéo léo của đôi bàn tay giúp các cơ khớp vận động linh
hoạt hơn. Như vậy phối hợp hài hòa các nguyên vật liệu tạo hình là tạo ra sản
phẩm có hồn, có sức sống, tạo ra sự đa dạng phong phú và phát triển ở trẻ óc tư
duy và khả năng sáng tạo của trẻ.
Ví dụ: Với bài vẽ trang phục của bé trẻ vẽ, tô màu xong cô có thể gợi ý
cho trẻ gắn thêm các khuyu áo cho sản phẩm hấp dẫn hơn.
Nguyên liệu tạo hình không chỉ là màu nước, vẽ trên giấy, sử dụng trên
giấy thông thường mà cô luôn tìm tòi những nguyên liệu tạo hình đa dạng khác
cho trẻ hứng thú hoạt động.
Nguyên vật liệu phụ kiện là những loại đồ dùng, dụng cụ dễ kiếm. Có thể
trẻ tự kiếm như lá cây, cánh hoa, phế liệu, vỏ hộp, thùng cát tông, quần áo cũ,
bông, vải vụn, các loại củ quả … Đồ dùng được sản xuất như: giấy, hồ dán,
kéo,.. Sự đa dạng của nguyên vật liệu tạo hình để trẻ lựa chọn và để khuyến
khích khả năng sáng tạo của trẻ.Vì từng đồ dùng, đồ chơi còn nhiều hạn chế tôi
luôn huy động phụ huynh tìm kiếm những nguyên vật liệu, phế thải có sẵn ở địa
phương để cho trẻ hoạt động tạo hình vào những bài sắp tơi được thuận lợi hơn.
Ví dụ cho trẻ in hình các con vật đồ vật, đồ chơi như lá cây, các loại vỏ,
củ, quả đã được cắt làm đôi hoặc để nguyên hoặc cô có thể khắc những củ, quả,
xốp, nhựa, gỗ tạo nên hình các con vật, đồ vật, đồ chơi, hình người cho trẻ chấm
màu và in trên giấy. Cô có thể gợi ý cho trẻ vẽ tranh bằng dấu vân tay, hình bàn
tay, bàn chân của trẻ, tranh thổi màu nước, chuẩn bị những vật thật như lọ hoa,
quả bóng ấm pha trà, cái cốc,… cho trẻ tạo hình theo vật thật… Như vậy ngoài
việc phối hợp các nguyên liệu tạo hình sao cho phù hợp thì việc sưu tầm và gợi
ý cho trẻ sử dụng những nguyên liệu trong hoạt động tạo hình là điều rất quan
trọng giúp trẻ tạo được nhiều sản phẩm đẹp và phong phú.
Kết quả khi trẻ đã biết phối hợp các nguyên liệu tạo hình tôi thấy trẻ tạo ra
sản phẩm có nhiều nét sáng tạo, màu sắc hài hòa, sản phẩm đa dạng phong thú
và trẻ rất thích thú khi sản phẩm của mình được phối hợp các nguyên liệu tạo
hình khác. Trẻ phải tri giác khi bắt đầu tạo sản phẩm xem nguyên liệu phối hợp
là gì sau đó trẻ sẽ tìm màu sắc để đánh màu, đánh nền và hình ảnh vẽ, cắt, xé
dán, trang trí không quá nhỏ để trẻ phối hợp các nguyên liệu khác được rễ dàng
và hợp lý cho sản phẩm.
Cách sử dụng các nguyên vật liệu tạo hình.
+ Đối với những nguyên liệu nhẹ dễ dán như: Khuyu áo, nhũ màu, hạt
gạo, hạt đỗ loại nhỏ… tôi sử dụng hồ dán.
9/23
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản phẩm đẹp trong các hoạt động tạo hình”
+ Đối vơi nguyên liệu nặng hơn khó dán như: những loại hạt to, vỏ hến, lá
cây, đất nặn,… tôi cho trẻ sử dụng gim bấm, băng dính 2 mặt , tăm tre….
5. Biện pháp 5: Linh hoạt sáng tạo trong phương pháp, hình thức, nghệ thuật
sư phạm và nhận xét sản phẩm trong hoạt động tạo hình.
Bên cạnh chuẩn bị cho trẻ những tiền đề làm phong phú vốn hiểu biết, thì
khả năng lôi cuốn trẻ đi vào hoạt động cũng rất quan trọng. Để lôi cuốn được trẻ
tham gia vào hoạt động thì người giáo viên cần phải tìm tòi những sáng kiến
mới, những nghệ thuật sư phạm và từ đó dùng ngôn ngữ của mình để truyền đạt
tới trẻ một cách sinh động và lôi cuốn, điều đó muốn nói đến khả năng ứng xử của người giáo viên cũng như ngôn ngữ và phong cách đứng lớp thật tự tin, dí
dỏm, vui vẻ, ngộ nghĩnh gây sự chú ý của trẻ vào hoạt động. Đặc biệt người giáo
viên cũng phải có khả năng tạo hình và tạo ra những tác phẩm đẹp, vì trẻ học đa
số dựa trên sự bắt trước là chủ yếu. Vì thế đòi hỏi người giáo viên cũng phải đưa
ra những hình mẫu đẹp mắt và mang tính nghệ thuật cao.
Trong giờ học nói chung và giờ hoạt động tạo hình nói riêng hãy để trẻ tự thể
hiện, cô luôn là người động viên, khuyến khích trẻ sáng tạo. Trẻ cần được động viên
để thể hiện ý muốn, tình cảm, cảm xúc và những hiểu biết của trẻ đối với sự vật, trẻ
muốn được lựa chọn.
* Đối với tiết mẫu: Là giờ học giáo viên cho trẻ quan sát và thao tác theo
mẫu của cô. Đây là một hình thức hoạt động rất quan trọng không thiếu được,
bởi lẽ nó có vai trò là nền tảng, là môi trường bồi dưỡng ở trẻ óc quan sát, khả
năng phân tích, nhận biết các đặc điểm đa dạng về hình thái, khả năng cảm thụ
tính thẩm mỹ và nét độc đáo của các sự vật, hiện tượng xung quanh. Vì vậy việc
làm của cô phải chính xác, hình mẫu phải đảm bảo, cần cho trẻ tìm hiểu và phân
tích các đặc điểm cơ bản của hình mẫu, vừa làm vừa giải thích rõ ràng, kết hợp
giữa lời nói và động tác tuy nhiên tránh việc làm mẫu quá lâu sẽ làm mất hứng
thú tạo hình của trẻ.
*Hoạt động tạo hình theo đề tài: Là giờ học giáo viên cho trẻ thể hiện
nhiều sự vật hiện tượng khác nhau trong mối quan hệ không gian chặt chẽ, đây
còn là hình thức tạo hình mang tính tự do ít phụ thuộc vào mẫu. Ở hình thức này
cô trao đổi với trẻ về nội dung đề tài, giúp trẻ phát triển trí nhớ hình tượng. Dạy
trẻ biết lựa chọn đối tượng thể hiện phù hợp với đề tài đã cho, và tạo sản phẩm
theo ấn tượng của trẻ, củng cố những kiến thức kĩ năng đã học.
Với tình yêu của các con dành cho bà, mẹ và chị gái thì các con rất say sưa,
hứng thú tự tay làm ra những tấm thiếp chúc mừng bà và mẹ nhân ngày 8-3 và tôi thấy
sản phẩm của trẻ có hiệu quả nghệ thuật cao. Và cuối buổi hôm đó cô cho trẻ mang
10/23
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản phẩm đẹp trong các hoạt động tạo hình”
11/23
những tấm thiệp do tự tay trẻ làm mang về tặng bà hoặc mẹ và tôi thấy phụ huynh rất
phấn khởi khi được con yêu của mình tặng những món quà ý nghĩa đó.
* Hoạt động tạo hình theo ý thích: Là giờ học mà giáo viên cho trẻ thể
hiện theo ý thích cá nhân. Dưới hình thức hoạt động này, trẻ được chủ động tích
cực, tự lựa chọn và thể hiện nội dung miêu tả (đề tài cụ thể ) mà mình thích theo
dự định tạo hình của cá nhân, không áp đặt trẻ vẽ theo ý đồ của giáo viên.
* Hoạt động tạo hình theo thể loại trang trí: Là giờ học giáo viên dạy cho trẻ
cách trang trí cơ bản và trang trí ứng dụng .
+ Trang trí cơ bản: trang trí hình tròn, hình vuông, trang trí hình chữ nhật,
hình tam giác…
+ Trang trí ứng dụng: Trang trí váy búp bê, trang trí lọ hoa, trang trí cái
bát…
* Mục đích:
+ Kiến thức: Củng cố, cung cấp cho trẻ về biểu tượng về hình và vật
được trang trí, cung cấp, mở rộng cho trẻ phương thức trang trí về các loại trang
trí cơ bản và trang trí ứng dụng .
+ Kỹ năng: củng cố kỹ năng vẽ, tô màu, các kỹ năng xé, cắt, dán trang
trí. Dạy trẻ quy định sắp xếp bố cục và tô màu hợp lý. Hình thành cảm xúc thẩm
mĩ khi trẻ được tri giác.
* Nhận xét sản phẩm trong giờ hoạt động tạo hình.
Bên cạnh những định hướng, những phương pháp giúp trẻ học tốt môn tạo
hình, thì có một điều không thể thiếu được, đó chính là sự khích lệ động viên kịp
thời của cô giáo đối với những sản phẩm mà trẻ làm ra, hay đối với những trẻ
chưa làm tốt hay chưa hoàn thành xong sản phẩm của mình thì một lời khích lệ sẽ
làm cho trẻ cố gắng hơn nữa trong giờ hoạt động lần sau. Việc nhận xét sản phẩm
của giáo viên đối với sản phẩm của trẻ cũng rất quan trọng, nó giúp cho trẻ rút
được những kinh nghiệm để làm tốt hơn vào lần sau, bên cạnh đó, trong các giờ
hoạt động nhận xét sản phẩm tôi luôn đặt những câu hỏi như “Con thấy thích sản
phẩm nào nhất? Vì sao con lại thích sản phẩm đó nhất?. Để làm nên sản phẩm này
thì con phải làm như thế nào?” để hình thành ở trẻ những tiền đề đánh giá, nhận xét
sản phẩm.
Tuy nhiên, việc đánh giá sản phẩm của trẻ cũng cần phải chính xác, phù
hợp với cách nhìn, cách nghĩ cũng như cách cảm nhận của trẻ đối với tác phẩm
nghệ thuật của mình. Khi đánh giá sản phẩm tạo hình của trẻ tôi luôn căn cứ vào
các điểm sau:
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản phẩm đẹp trong các hoạt động tạo hình”
+ Đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi: ở mỗi lứa tuổi đều có một mức độ khả
năng tạo hình khác nhau, vì thế để đánh giá được khả năng của trẻ thì chúng ta
phải nhìn vào khả năng của trẻ từng độ tuổi làm được gì.
+ Dựa vào nội dung của hoạt động tạo hình để đánh giá năng lực của trẻ,
cũng như sự tiến bộ dần của quá trình từ đầu năm học cho đến cuối năm để thấy
được sự chuyển biến rõ rệt ở khả năng tạo hình trên trẻ.
Khi nhận xét việc khen chê cũng phải khéo léo, lời lẽ nhận xét sản phẩm phải
gây cho trẻ niềm vui sướng vì những gì chúng đã tạo nên, phải nhấn mạnh những
thành công sáng tạo, những ý định tạo tình thú vị của trẻ, phải chỉ cho trẻ thấy sự gống nhau giữa sự vật với hình ảnh được miêu tả và giúp cho trẻ thể hiện tình cảm,
thái độ trước kết quả hoạt động.
Trong một giờ tạo hình việc nhận xét không thể nói hết sản phẩm của
từng trẻ vì vậy cần có sản phẩn lưu cho trẻ cảm nhận và các trẻ khác cũng biết
được sản phẩm của bạn và phụ huynh cũng biết được khả năng tạo hình của con
mình và từ đó có hướng bồi dưỡng cho con tại nhà. Hiểu được điều đó nên lớp
tôi cũng đã chuẩn bị giá tạo hình phụ thuộc và từng đề tài.
6. Biện pháp 6: Hoạt động tạo hình ở mọi lúc, mọi nơi.
Để giúp trẻ củng cố kỹ năng về tạo hình thì giáo viên phải tận dụng mọi
lúc mọi nơi và ở các hoạt động như giờ hoạt động ngoài trời cho trẻ quan sát các
sự vật hiện tượng trong thiên nhiên
Tôi thường xuyên cho trẻ tham gia vào những hoạt động trang trí ngày hội
lễ cùng với cô như trang trí phông và làm các lãng hoa cho ngày hội đến trường
của bé, Bé vui tết trung thu, Ngày hội của các thầy cô, Cùng múa hát mừng
xuân, mừng ngày hội 8-3,… Từ đó trẻ được quan sát cách trang trí, được làm ra
những bức tranh chung và có ý thức hoàn thành sản phẩm.
7. Biện pháp 7: Kết hợp với phụ huynh.
Bên cạnh sự tác động hỗ trợ của nhà trường, cô giáo, thì một thành phần
không thể thiếu đó chính là các bậc phụ huynh. Muốn cho con em phát triển một
cách hài hoà và toàn diện thì sự kết hợp hài hoà giữa nhà trường và gia đình cũng rất
quan trọng, nó giúp cho trẻ ngày càng được tiến bộ hơn và phát triển năng lực hơn
khi được rèn luyện thường xuyên và đồng bộ. Ở các buổi họp phụ huynh cũng như
những lần đón- trả trẻ tôi cũng đã trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập cũng
như khả năng tạo hình của trẻ và tầm quan trọng của bộ môn tạo hình đối với trẻ cho
phụ huynh thấy rõ, để từ đó có hướng phối hợp cùng nhà trường giúp trẻ học tốt hơn
bằng cách mua sắm các vở vẽ ,tô màu phù hợp với trẻ và bút màu, bút dạ, đất nặn,
giấy màu, kéo, hồ dán… để luyện tập thêm cho trẻ trong thời gian ở nhà.
12/23
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản phẩm đẹp trong các hoạt động tạo hình”
13/23
Ví dụ sắp đến ngày hội 20-10, ngày hội 20-11, ngày hội 22-12, bé với an
toàn giao thông, ngày tết nguyên đán, ngày vui 8-3,… Mỗi bạn hãy làm một bức
tranh thật đẹp mang đến lớp. Từ đó tạo điều kiện phụ huynh quan tâm đến khả
năng tạo hình của con em mình ở nhà, đồng thời giúp trẻ tích lũy biểu tượng để
thể hiện một cách tự nguyện, khơi gợi hứng thú sáng tạo của trẻ.
IV. KẾT QUẢ THỰC HIỆN
1. Kết quả Với những biện pháp như trên tôi đã vận dụng vào tình hình thực tế một
cách hợp lí và kết quả mang lại cho trẻ trong giờ hoạt động tạo hình và các hoạt
động khác đạt được nhiều thành quả đáng khích lệ.
Gần cuối năm học trẻ lớp tôi có những chuyển biến rõ nét, hầu hết các tiết
tạo hình 100% trẻ đều hoàn thành sản phẩm, biết sử dụng và phối hợp nhiều
nguyên vật liệu tạo hình để tạo ra sản phẩm đẹp có sáng tạo.
Trẻ mạnh dạn tự tin khi tham gia hoạt động, có trí tưởng tượng sáng tạo cao,
khả năng tái tạo và tư duy tốt thể hiện rõ qua các buổi (hoạt động tạo hình, hoạt
động góc, hoạt động ngoài trời và hoạt động tạo hình ở mọi lúc mọi nơi).
Khả năng cảm thụ nghệ thuật qua sản phẩm tạo hình có kết quả tăng rõ rệt so
với thời gian trước sau khi thực hiện những biện pháp này. Cụ thể như sau :
Tổng hợp đánh giá các kỹ năng khi đã áp dụng các biện pháp(cuối năm).
STT Nội dung khảo sát
Tổng số trẻ
khảo sát
Trẻ đạt Trẻ chưa đạt Số trẻ % Số trẻ % 1 Kỹ năng vẽ 36 31 86 5 14
2 Kỹ năng cắt dán 36 30 84 6 16
3 Kỹ năng nặn 36 29 81 7 19
4 Kỹ năng gấp giấy 36 30 84 6 16
5 Kỹ năng xé dán 36 30 84 6 16
6 Kỹ năng trang trí 36 29 81 7 19
7 Kỹ năng phối hợp các
nguyên vật liệu khác 36 28 78 8 22
Nhìn vào kết quả trước và sau khi thức hiện đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản phẩm đẹp trong các hoạt động tạo hình” cho thấy các kỹ
năng vẽ, cắt dán, xé dán, gấp, trang trí, nặn và phối hợp các nguyên liệu khác
tăng lên rõ rệt so với đầu năm. Trong các hoạt động tạo hình trẻ hoạt động một
cách tích cực, trẻ nhận xét sản phẩm của mình và của bạn to rõ nêu lên những
nét đẹp có sáng tạo của sản phẩm về màu sắc, đường nét, bố cục của sản phẩm,
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản phẩm đẹp trong các hoạt động tạo hình”
14/23
biết trao đổi thảo luận với bạn trong nhóm cùng hoàn thành sản phẩm chung.
Trẻ trở nên năng động và tạo ra nhiều sản phẩm đẹp.
2. Bài học kinh nghiệm Để giúp trẻ phát triển thẩm mỹ một cách hiệu quả và tích cực thì người
giáo viên phải tạo cơ hội cho trẻ tạo ra sản phẩm trong các hoạt động tạo hình .
- Giáo viên phải có khả năng tìm tòi, sáng tạo ra những cái mới để tạo ra
những sản phẩm đẹp mắt mang tính thẩm mĩ cao và phù hợp với nhận thức của
trẻ, qua đó thu hút sự chú ý của trẻ và tạo nguồn cảm hứng cho trẻ làm theo.
- Giáo viên phải biết sử dụng đồ dùng trực quan linh hoạt, đúng lúc tránh
lạm dụng, ôm đồm.
- Biết tích hợp lồng ghép nhẹ nhàng chuyên đề vào các hoạt động mọi lúc
mọi nơi.
- Giáo viên phải biết phối hợp chặt chẽ với phụ huynh trong việc rền các
kỹ năng tạo hình cho tại nhà.
- Luôn tìm tòi học hỏi qua sách báo, qua các phương tiện thông tin đại
chúng, qua chị em đồng nghiệp.
- Tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động tổng hợp mang tính nghệ thuật:
ngày hội, ngày lễ, hoạt động sân khấu, ngoài ra tổ chức các cuộc dạo chơi trong
thiên nhiên, tạo điều kiện phát triển ở trẻ óc thẩm mỹ, sáng tạo.
- Tạo cho trẻ có một trạng thái tâm lý thoải mái và an toàn. Vì vậy, là một
cô giáo mầm non chúng ta cần phải biết kiên trì không nóng vội trước kết quả
trẻ tạo ra. Cần dẫn dắt trẻ bằng cả tấm lòng nhiệt tình, sự yêu nghề của mình và
tôn trọng trẻ, từ đó trẻ thấy mình thực sự được an toàn và trẻ sẽ tích cực tham
gia vào hoạt động nghệ thuật nói chung và hoạt động tạo hình nói riêng một
cách trọn vẹn.
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản phẩm đẹp trong các hoạt động tạo hình”
15/23
PHẦN C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
I. KẾT LUẬN
Sau khi thực hiện đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản
phẩm đẹp trong các hoạt động tạo hình”. Tôi thấy trong các hoạt động tạo hình
ở lớp tôi trẻ rất hứng thú. Trẻ vẽ và tô màu bức tranh rất mịn và đẹp, biết phối
hợp những phụ kiện như nhũ màu, khuyu áo, len, vải vụn, kim sa… vào sản
phẩm.
Bản thân tôi đã nâng cao kiến thức cơ bản, nắm vững phương pháp dạy
của từng thể loại hoạt động tạo hình như thể loại vẽ, cắt, xé dán, gấp, nặn, trang
trí… và có nhiều kinh nghiệm, sáng tạo trong tiết dạy, trong việc tạo môi trường
hoạt động tạo hình cho trẻ. Tạo được niềm tin và thu hút sự quan tâm hỗ trợ của
các bậc phụ huynh trong việc rèn luyện các kỹ năng và cung cấp học liệu cho
trẻ tham gia hoạt động tạo hình cũng như phối hợp với giáo viên trong công tác
chăm sóc giáo dục trẻ.
II. KIẾN NGHỊ. Để hoạt động tạo hình trong trường đạt kết quả tốt hơn nữa kính mong các
cấp lãnh đạo tạo điều kiện cho giáo viên được tham quan học tập tại các trường
làm điểm chuyên đề tạo hình cũng như tổ chức các hội thi “Bé khéo tay” để giúp
trẻ có cơ hội thể hiện năng khiếu của mình. Đề nghị Ban Giám hiệu nhà trường
tiếp tục tham mưu với ủy ban nhân dân huyện đầu tư kinh phí xây dựng trường
đạt chuẩn để có đầy đủ các phòng chức năng riêng trong đó có phòng bồi dưỡng
năng khiếu tạo hình cho trẻ hoạt động cũng như trang bị cho các lớp giá vẽ, sơn
dầu, bút dạ và những phụ kiện tạo hình khác cho trẻ giúp trẻ tạo ra sản phẩm đa
dạng phong phú.
Trên đây là “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản phẩm đẹp
trong các hoạt động tạo hình” mà bản thân tôi tự đúc rút ra. Tuy nhiên vẫn
không tránh khỏi những thiếu sót rất mong sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh
đạo, ban xét duyệt và đồng nghiệp đóng góp bổ sung để bản sáng kiến của tôi
được hoàn chỉnh hơn.
Tôi xin trân thành cảm ơn!
PHẦN D. TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT Tên tài liệu Nhà suất bản 1 Sách tâm lí học lứa tuổi MG (5- 6 tuổi) NXB giáo dục Việt Nam
2 Sách giáo dục học mầm non NXB giáo dục Việt Nam
3 Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương
trình giáo dục mầm non lứa tuổi 5- 6 tuổi
NXB giáo dục Việt Nam
4 Phương pháp cho trẻ làm quen với hoạt
động tạo hình
NXB giáo dục Việt Nam
5 Một số biện pháp hướng dẫn tổ chức các
hoạt động giáo dục trong trường mầm
non
NXB giáo dục Việt Nam
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tạo được sản phẩm đẹp trong các hoạt động tạo hình”