Mục lục
1.Tóm tắt đề tài:
- Giới thiệu:
- Phƣơng pháp: Gồm 4 phần. a, Khách thể nghiên cứu:
- Thiết kế:
- Qui trình nghiên cứu.
- Đo lƣờng.
- Phân tích dữ liệu và kết quả.
- Kết luận.
- Tài liệu tham khảo.
- Phụ lục.
- Một phiếu điều tra.
- Danh sách trẻ nghiên cứu.
- Câu hỏi, bài tập, tài liệu.
Đề tài
"MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 4-5 TUỔI LÀM QUEN VỀ TẬP HỢP VÀ SỐ LƯỢNG”
- TÓM TẮT ĐỀ TÀI
Việc cho trẻ 4-5 tuổi làm quen với toán về tập hợp và số lượng là một trong những môn học rất quan trọng của trẻ ở trường mầm non. Nó là một trong những hoạt động giúp trẻ phát triển toàn diện một cách tốt nhất. Trong đó dạy trẻ làm quen với toán về tập hợp và số lượng giúp trẻ có những hiểu biết về thế giới xung quanh, các mối quan hệ về tập hợp và số lượng, về hình dạng, kích thước, khả năng định hướng không gian. Trẻ làm quen với toán về tập hợp và số lượng còn góp phần tạo điều kiện hình thành những tư duy toán học sơ đẳng, phát triển nhận thức, phát triển trí tuệ, là nền móng vững chắc vào việc hình thành nhân cách cho trẻ sau này.. Nó để lại những dấu ấn trong tiếm thức suốt cả quá trình học toán ở các cấp sau này của trẻ.
Để thực hiện tốt kế hoạch, nhiệm vụ năm học, tôi luôn luôn băn khoăn, lo lắng, suy nghĩ phải làm gì, và làm như thế nào giúp trẻ tiếp thu nhận thức về môn toán một cách thoải mái, nhẹ nhàng nhưng đạt kết quả cao nhất, trẻ được học toán về tập hợp và số lượng một cách tốt nhất. Bởi chỉ có như thế ngay từ tuổi ấu thơ giáo viên mới cung cấp cho trẻ những kiến thức sơ đẳng về toán, về tập hợp và số lượng, các nhóm đối tượng với nhau, chúng có thể giống và khác nhau về hình dạng, kích thước, màu sắc, cao thấp...trẻ được tư duy, suy nghĩ, làm quen với phép đếm, biết được số lượng, các số tương ứng trong phạm vi 5...
Chính vì nhận thức được tầm quan trọng trên, tôi đã lựa chọn nội dung bài viết này để nghiên cứu ứng dụng sư phạm thuộc lĩnh vực phát triển nhận thức với đề tài: “ Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi là quen về tập hợp và số lượng” ở trường mầm non. Tôi đã dùng phương pháp thực nghiệm lấy 2 nhóm trẻ ở 2 lớp
để cùng nghiên cứu , quan sát, so sánh đối chứng tìm ra kết quả tốt nhất cho mình.
- Nhóm lớp đối chứng : Là lớp 4A2 có 20 cháu.
- Nhóm lớp thực nghiệm : Là lớp 4A1 có 20 cháu.
Tôi so sánh đầu vào của 2 nhóm theo các chỉ tiêu sau:
- Khả năng chú ý quan sát.
- Khả năng nhận thức .
- Kỹ năng hoạt động cá nhân.
- Tính tích cực tham gia hoạt động của trẻ.
Khi tiến hành thực nghiệm, tôi áp dụng các biện pháp của mình vào nhóm thực nghiệm, còn nhóm đối chứng để nguyên phương pháp hiện hành, tôi tiếp tục đo đầu ra của 2 nhóm sau một quá trình nghiên cức, thực nghiệm.
Qua đó tôi thấy các biện pháp mình đưa ra mang lại kết quả rất rõ rệt.
- GIỚI THIỆU
1.Thực trạng:
Trường mầm non Cát bi là một trường mầm non công lập duy nhất trong quận Hải An. Trường có bề dầy thành tích trong nhiều năm qua. Nhà trường đã được thưởng nhiều Giấy khen, Bằng khen các cấp lãnh đạo Quận, Thành phố và Trung ương. Có nhiều cô giáo đã từng tham gia dự thi “Giáo viên giỏi cấp thành phố”, “Giáo viên giỏi cấp quận” và các Hội thi do nghành học tổ chức như :
Hội thi:
- “Bé với môi trường”,
- “Bé khéo tay”,
- “Hội khoẻ Phù đổng”….và trường tôi đều dành rất nhiều thành tích, là niềm tự hào của Phòng giáo dục, của các bậc phụ huynh, các ban nghành đoàn thể đều khen ngợi.
- Về trình độ giáo viên : Trường có
70% giáo viên đạt trên chuẩn. Các cô giáo nhiệt tình, tận tuỵ với công việc, hết lòng thương yêu trẻ, yêu nghề, yên tâm với công việc.
- Về số trẻ : Trong trường chúng tôi có 368 trẻ: Các cháu đều khoẻ mạnh, hồn nhiên, ham thích hoạt động và phát triển tốt về các mặt. Mặc dù đã được các cô giáo hết lòng hướng dẫn, tổ chức các hoạt động một cách chu đáo, tận tình, song khả năng tiếp thu, sự chú ý của một số trẻ vẫn còn hạn chế.
- Về phía phụ huynh : Phụ huynh nhiệt tình ủng hộ, hưởng ứng các phong trào do nhà trường, cô giáo phát động, quan tâm và tin tưởng khi gửi gắm con em mình vào lớp, vào trường.
Chính từ những nguyên nhân trên tôi đã mạnh dạn nghiên cứu đưa ra
“Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi làm quen về tập hợp và số lượng”, ở lớp tôi là lớp 4a1 (Lớp thực nghiệm) và lớp đối chứng là lớp 4a2. Tôi thực sự hoà mình với trẻ, tạo nhiều cơ hội giúp trẻ hoạt động một cách tích cực, gần gũi cùng cô nhằm giúp trẻ tiếp thu bài học một cách tốt nhất.
2.Giải pháp thay thế.
Học toán vừa giúp trẻ phát triển nhận thức, có những hiểu biết về thế giới xung quanh, các mối quan hệ về tập hợp và số lượng, về hình dạng, kích thước, khả năng định hướng trong không gian, khả năng chú ý, ghi nhớ, tư duy, cung cấp cho trẻ những kiến thức sơ đẳng về toán ngay từ thủa ấu thơ, làm nền tảng cho sự phát triển sau này của trẻ một cách tốt nhất.
Đặc điểm của toán là 1 môn học khô khan, gò bó đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non. Với giờ học toán giáo viên cần làm rất nhiều đồ dùng, đồ chơi đa dạng,
phong phú về chủng loại, về màu sắc...dạy trẻ mới hứng thú, tích cực hoạt động. Thời gian của giáo viên ở cả ngày trên lớp chăm sóc trẻ, bản thân tôi là giáo viên dạy lâu năm .. còn bị ảnh hưởng nhiều vào nội dung phương pháp cũ, khi thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục mầm non mới chúng tôi còn hạn chế về việc tổ chức đổi mới phương pháp dạy học.Thời gian dành cho học tập và nghiên cứu tài liệu còn hạn chế. Một số hoạt động khi tổ chức cho trẻ học tập vẫn còn gò bó, chưa phát huy hết tính hiếu động của trẻ.
Phụ huynh phần lớn vẫn chưa có sự nhận thức đúng về tầm quan trọng của các môn học ở trường mầm non, nhất là môn toán. Phụ huynh hiểu một cách đơn giản, trẻ đến lớp chỉ là học hát, học múa, nghe cô kể truyện, đọc thơ. Chính vì vậy một phần nào làm cho sự nhận biết của trẻ về môn toán vẫn còn rất hạn chế.
Trước thực trạng trên, tôi rất băn khoăn, lo lắng, trăn trở, suy nghĩ và tìm ra một số biện pháp dạy trẻ "Làm quen với toán về tập hợp và số lƣợng" một cách thiết thực và đạt kết quả cao. Sau đây là những giải pháp tôi đã làm.
- Tạo môi trường cho trẻ học tập:
- Thay đổi hình thức dạy trên tiết học.
- Lựa chọn và làm đồ chơi sáng tạo để dạy trẻ.
- Phối hợp với phụ huynh có nhiều nguyên vật liệu phong phú cho trẻ hoạt động.
3.Vấn đề nghiên cứu:
Để giúp trẻ phát triển nhận thức tốt nhất, học môn toán đạt kết quả cao nhất về tập hợp và số lượng tôi đã nghiên cứu đề tài:
4.Giả thuyết nghiên cứu:
”Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi làm quen về tập hợp và số lượng”,
Nghiên cứu một số biện pháp giúp trẻ 4- 5 tuổi phát triển nhận thức thông qua hoạt động làm quen với toán về tập hợp và số lượng nhằm giúp trẻ có những hiểu biết về thế giới xung quanh, các mối quan hệ về tập hợp và số lượng, về hình dạng, kích thước, khả năng định hướng không gian. Cho trẻ làm quen với toán là góp phần tạo điều kiện hình thành những tư duy toán học sơ đẳng, là nền móng vững chắc góp phần quan trọng vào việc phát triển toàn diện, hình thành nhân cách,.nó để lại những dấu ấn trong tiếm thức suốt cả quá trình học toán ở các cấp sau này của trẻ.
5.Một số nghiên cứu gần đây có liên quan đến đề tài:
- Tôi đã nghiên cứu đề tài: “Dạy trẻ 3 tuổi làm quen với toán về tập hợp và số lượng”
- Đề tài: “Một số biện pháp giúp trẻ 4 tuổi làm quen với toán về tập hợp và số lượng”...
- PHƢƠNG PHÁP:
1.Khách thể nghiên cứu:
- Tôi chọn trường mầm non Cát Bi - Quận Hải An- Hải Phòng là nơi tiến hành nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng.
- Giáo viên:
- Tôi là : Trần Kim Phương - giáo viên lớp 4a1 (Là lớp thực nghiệm).
- Cô giáo: Nguyễn Thị Tuyết Lan - giáo viên lớp 4a2 (Là lớp đối chứng). Hai cô giáo giảng dạy ở 2 lớp đều là giáo viên có kinh nghiệm dạy lâu năm,
nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao và nhiều năm là giáo viên dạy giỏi của trường và của quận.
Học sính ở 2 lớp được chọn tham gia nghiên cứu đều có điểm tương đối đồng đều, các thành tích học tập của 2 lớp trong những năm trước đánh giá theo 5 lĩnh vực phát triển đều tương đương nhau.
Thiết kế:
Tôi chọn 2 lớp :
+ Lớp 4a1: 20 cháu tham gia nghiên cứu thực nghiệm.
+ Lớp 4a2: 20 cháu là nhóm đối chứng.
Tôi đã tiến hành đo đầu vào của 2 nhóm được kết quả như sau:
* Bảng 1: Kiểm chứng để xác định nhóm tương đƣơng.
Nhóm lớp |
Số trẻ |
Mức độ |
Tổng ( X ) |
Mức độ 1 |
Mức độ 1 |
Mức độ 1 |
| Thực nghiệm |
20 |
1 cháu |
7 cháu |
12 cháu |
1,45 |
| Đối chứng |
20 |
2 cháu |
9 cháu |
9 cháu |
1,65 |
Ghi chú: Mức độ 1: Loại tốt tương đương 3 điểm. Mức độ 2: Loại khá tương đương 2 điểm. Mức độ 3: Đạt yêu cầu tương đương 1 điểm.
Nhìn vào bảng 1 ta nhận thấy rằng độ chênh lệch của 2 nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng là tương đương nhau. X = 1,45 - 1,65.
Sau một thời gian thực hiện các biện pháp thực nghiệm với lớp mình và lớp đối chứng, tôi tiếp tục đo đầu ra của 2 nhóm và có kết quả ở Bảng 2 quả như sau;
Bảng 2:
Nhóm lớp |
Số trẻ |
Mức độ |
Tổng ( X ) |
| 1 |
2 |
3 |
| Thực nghiệm |
20 |
14 cháu |
6 cháu |
0 cháu |
2,7 |
| Đối chứng |
20 |
4 cháu |
8 cháu |
8 cháu |
1,8 |
Lúc này nhìn vào 2 bảng ta thấy kết quả của 2 nhóm khác nhau rõ rệt.
*Khi đo đầu vào của nhóm thực nghiệm kết quả cho thấy:
- X = 1,8 ( X là số giao tiếp trung bình lớp đối chứng ) của 20 trẻ.
- Đo đầu ra ta đƣợc kết quả :
- X = 2,7 ( Lớp thực nghiệm ) ta thấy đã có kết quả rõ rệt. Chất lượng học toán của trẻ ỏ lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng.
*Bảng 3: Thiết kế nghiên cứu:
Nhóm |
Kiểm tra trƣớc tác động
(Tổng số giao tiếp trung bình) |
Tác động |
Kiểm tra sau tác động
(Tổng số giao tiếp trung bình) |
Thực nghiệm |
1,45 |
Dạy theo các biện pháp thực nghiệm |
2,7 |
Đối chứng |
1,65 |
Dạy theo biện pháp hiện hành vẫn được thực hiện ở trường mầm non. |
1,8 |
Ở thiết kế này tôi sử dụng biện pháp kiểm tra đầu vào và đầu ra của trẻ để đánh giá kết quả cho trẻ 4-5 tuổi làm quen với toán về tập hợp và số lượng.
3.Qui trình nghiên cứu:
- Chuẩn bị của giáo viên: Tôi dạy trẻ ở lớp thực nghiệm do chính tôi nghiên cứu và thiết kế các hoạt động cho trẻ có sử dụng các biện pháp thực nghiệm.
- Cô Nguyễn Thị Tuyết Lan dạy trẻ ở lớp đối chứng: Thiết kế các hoạt động không sử dụng các biện pháp thực nghiệm, qui trình thực hiện theo các biện pháp vẫn thường được áp dụng ở trường mầm non.
*Tiến hành dạy thực nghiệm:
Thời gian tiến hành thực nghiệm vẫn theo kế hoạch hoạt động của trường đề ra theo các chủ điểm trong năm, Tôi đã lên kế hoạch để lớp mình làm thực nghiệm như sau:
Bảng 4: Kế hoạch hoạt động trong năm:
| Tháng/năm |
Tên chủ đề |
Tên hoạt động |
Tháng 9-10 |
Bản thân Trường mầm non |
Dạy trẻ đếm, so sánh, nhận biết số bạn trai, bạn gái, đồ dùng, đồ chơi |
Tháng 11-12 |
Gia đình Nghề nghiệp |
Dạy trẻ đếm, nhận biết, phân biệt các đồ dùng trong gia đình, của các nghề.
Phân biệt các hình, xếp các hình, đếm số lượng các hình.. |
Tháng 1- 2 |
Bé vui đón tết - Thế giới thực vật |
Dạy trẻ nhận biết, phân biệt mầu xăc, đếm các loại hoa, rau, củ, quả.. |
Tháng 3 |
Thế giới động vật |
Dạy trẻ phân biệt nhiều ít, đếm tạo nhóm các con vật có số lượng trong phạm vi 1-2-3-4... |
Tháng 4 |
Các phương tiện giao thông
- Bé học luật giao thông. |
Dạy trẻ so sánh, nhận biết,phân biệt đếm, tạo nhóm, xếp hình các loại PTGT..
- Phân biệt to - nhỏ, Cao- thấp… |
Tháng 5 |
Nước- và các HTTN QH- ĐN- Bác Hồ… |
Dạy trẻ so sánh, phân biệt, tạo sự bằng nhau trong phạm vi 5 và đếm đến 5.
- Phân biệt rộng- hẹp, dài- ngắn… |
4.Đo lƣờng:
- Bài kiểm tra trước tác động là những hoạt động hướng dẫn cho trẻ làm quen với toán về tập hợp và số lượng “ Trẻ nhận biết, xếp tƣơng ứng 1-1, tạo sự băng nhau trong phạm vi 5" do giáo viên tự xây dựng kế hoạch và ban giám hiệu cùng các chị em đồng nghiệp tham dự...cùng đánh giá nhận xét.
- Bài kiểm tra sau tác động là hoạt động cho trẻ “ So sánh, nhận biết, xếp tƣơng ứng 1-1, tạo sự bằng nhau trong phạm vi 5 ” do cô giáo Nguyễn Thị Tuyết Lan dạy lớp 4a2 - lớp đối chứng và tôi dạy lớp 4a1 là lớp thực nghiệm.
* Tiến hành thực nghiệm:
Để tiến hành nhiệm vụ của đề tài tôi tiến hành thực nghiệm nhằm vào việc: Tạo sự hứng thú cho trẻ tích cực tham gia các hoạt động, học toán về tập hợp và số lượng tiếp thu bài học tốt, đạt kết quả cao nhất.
Nhóm đối chứng tổ chức cho trẻ làm quen với toán về tập hợp và số lượng theo các biện pháp vẫn thường được áp dụng hiện hành ở trường mầm non.
Nhóm thực nghiệm tổ chức hướng dẫn trẻ làm quen với toán về tập hợp và số lượng theo các biện pháp mà tôi nêu ra.
* Các bƣớc tiến hành thực nghiệm:
Bƣớc 1: Tạo môi trƣờng cho trẻ học tập.
Môi trường là nơi giúp trẻ nhận thức về thế giới xung quanh, mở rộng hiểu biết để trẻ khám phá tìm tòi 1 cách tích cực những sự vật, hiện tượng xung quanh trong thiên nhiên, trong cuộc sống, tôi đã tạo mọi điều kiện phong phú về môi trường toán giúp trẻ làm quen về tập hợp và số lượng, cách ghép đôi tương ứng 1- 1, các nhóm đối tượng tương ứng, giúp trẻ so sánh, nhận xét, phân loại.. và trẻ được dễ dàng quan sát thường xuyên trong các góc chơi, các tranh ảnh về chủ điểm, các tranh mẫu, sách báo hoạ mi…
Bƣớc 2: Thay đổi hình thức dạy trên tiết học.
Trước đây giờ học toán theo chương trình cũ gò bó, khô khan, không gây hứng thú cho trẻ và kết quả bài dạy chưa cao. Kiến thức truyền thụ cho trẻ còn mang tính chất áp dặt, trẻ còn thụ động vào các hoạt động của cô, các hoạt động còn đơn điệu, nhàm chán.
Nay nắm bắt "Chương trình giáo dục mầm non mới" khi tổ chức 1 giờ dạy toán tôi thường xuyên thay đổi hình thức tổ chức, lồng nghép, tích hợp một số trò chơi, mô hình, các hình thức thi đua, lựa chọn chủ đề, chủ điểm, tổ chức các hội thi… cho phù hợp với nội dung, yêu cầu của bài dạy một cách linh hoạt, sáng tạo, kích thích trẻ hoạt động, phát triển tư duy, chú ý nghi nhớ có chủ định và óc sáng tạo của trẻ.
Bƣớc 3: Lựa chọn và làm đồ chơi sáng tạo.
Chính vì xác định được tầm quan trọng của các đồ dùng, đồ chơi sáng tạo là vô cùng cần thiết không thể thiếu được trong các hoạt động học và chơi cho trẻ ở trường mầm non, nhất là với chương trình "Đổi mới phương pháp giáo dục mầm non mới". Việc giáo viên biết lựa chọn và làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo cho giờ học toán là rất quan trọng và cần thiết. Đồ chơi đẹp, sáng tạo, đảm bảo an toàn, phù hợp với bài dạy sẽ gây hứng thú, kích thích giúp trẻ hoạt động tích cực và sáng tạo, trẻ tiếp thu bài nhanh. Đối với giờ dạy toán trước đây, giáo viên thường sử dụng đồ chơi bằng nhựa có bán sẵn và đồ dùng theo yêu cầu từng bài dạy của chương trình soạn sẵn.
Vì vậy, sau 1 số giờ học trẻ sẽ chóng chán không hứng thú. Từ khi vận động phụ huynh đóng góp các nguyên phụ liệu như: Mút xốp, vỏ hộp, chai lọ, vải len vụn ... tôi đã tạo được rất nhiều đồ chơi, đồ dùng phong phú cả về chủng loại, màu
sắc. Điều này đã khắc phục được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ "Luôn luôn thích cái mới". Đặc biệt, tôi đã áp dụng nó để dạy toán cho trẻ thông qua các chủ điểm 1 cách linh hoạt và phù hợp cho từng bài của mình.
Khi thực hiện các chủ điểm đang học, tại các góc học tập của trẻ tôi thường tạo môi trường phong phú giúp trẻ “Chơi mà học, học mà chơi”, tiếp thu những kiến thức về tập hợp và số lượng một cách thoải mái, đơn giản, dễ hiểu.
Bƣớc 4: Công tác phối hợp với phụ huynh.
Để giáo viên thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc giáo dục và phát triển toàn diện cho trẻ, nhất là giúp trẻ 4-5 tuổi phát triển nhận thức, cụ thể là dạy trẻ làm quen với toán về "Tập hợp và số lƣợng" ở trường mầm non đạt kết quả tốt, sự phối kết với phụ huynh là rất cần thiết và không thể thiếu được.
Trước tiên, ngay trong buổi họp đầu năm, tôi đã tuyên truyền để phụ huynh hiểu tầm quan trọng của bộ môn toán đối với trẻ 4-5 tuổi. Từ đó, giữa phụ huynh và giáo viên thường xuyên có sự trao đổi thông tin 2 chiều về tình hình học tập của trẻ trong các giờ đón và trả. Với các chủ điểm học của trẻ, tôi thường tuyên truyền đến phụ huynh ở bảng tuyên truyền của lớp và phát động phụ huynh đóng góp ủng hội các nguyên phụ liệu cần thiết cho việc giúp cô và trẻ làm đồ dùng, đồ chơi trong quá trình học tập các môn học, nhất là với môn toán.
Chính nhờ có sự thông tin tuyên truyền đó, phụ huynh đã hiểu tầm quan trong của bộ môn toán và cho con đi học đều đạt tỉ lệ chuyên cần cao (trên 90%).
*Mô tả thực nghiệm
Tôi cho trẻ “Nhận biết, so sánh, xếp tƣơng ứng 1-1, tạo sự bằng nhau trong phạm vi 5“.
- Giúp trẻ nhận biết, phân biệt nhiều hơn, ít hơn, biết cách xếp tương ứng 1- 1 trong phạm vi 5.
- Trẻ biết tạo sự bằng nhau trong phạm vi 5 và biết cách đếm đúng từ 1-5.
- Củng cố nhận biết về màu sắc cho trẻ.
*Nội dung:
- Tôi tổ chức cho trẻ hoạt động dưới hình thức hội thi “ Bé thông minh nhanh trí ”
Bƣớc 1: Thi đồng đội với trò chơi “Ghép tranh” nhằm ôn luyện kiến thức cũ có liên quan đến bài mới.
Bƣớc 2: Thi cá nhân với trò chơi “Bé nào thông minh nhất’ để cung cấp kiến thức mới cho trẻ.
Bƣớc 3: Cho trẻ chơi trò chơi “Kết bạn” để giúp trẻ củng cố, ôn luyện kiến thức vừa học.
*Chuẩn bị:
+ Tranh rỗng có các hình: Con thỏ, củ cà rốt, ông mặt trời, đám mây.. mỗi hình có những ký hiệu khác nhau
+ Mỗi trẻ 1 rổ đồ chơi có từ 1, 2, 3 đến 5 con Thỏ, 1, 2 - 3 củ cà rốt.
+ Một số Thỏ và củ cà rốt để trên các giá đồ chơi..
+ Một số mũ múa có hình những bạn thỏ màu sắc khác nhau.
+ Đàn nhạc có bài hát “Tìm bạn thân”, và bài “Bé khoẻ - bé ngoan”.
*Tiến hành: Lập kế hoạch tổ chức giờ học.
- Tôi trò chuyện cùng trẻ hôm nay lớp sẽ tổ chức hội thi thi “ Bé thông minh nhanh trí” để tạo tâm lý thoải mái, phấn khởi, kích thích trẻ tích cưc tham gia các hoạt động, Và 100% trẻ hưởng ứng tham gia.
*Nhận xét:
- Mô tả thực nghiệm nhóm thực nghiệm:
Tôi tiến hành ở lớp mình để ban giám hiệu - các tổ trưởng chuyên môn cùng chị em đồng nghiệp dự giờ, nhận xét, đánh giá, góp ý. Tôi ghi chép lại tất cả các hoạt động của trẻ và những lời nhận xét, đánh giá của chi em để xem xét, suy nghĩ rút kinh nghiệm tìm ra những giải pháp tối ưu nhất cho đề tài nghiên cứu của mình.
Mỗi khi tiến hành giơ học, tôi chuẩn bị chu đáo, đầy đủ đồ dùng trực quan, đồ dùng cho trẻ hoạt động. Tôi lựa chọn, sắp xếp những mô hình, các bài hát phù hợp với nội dung, yêu cầu của giờ học, luôn luôn động viên, kích thích trẻ tích cực hưởng ứng tham gia các hoạt động cùng cô và các bạn.
Ví dụ: với chủ điểm "Thế giới động vật" tôi dạy trẻ bài “Dạy trẻ nhận biết, so sánh, ghép đôi, xếp tƣơng ứng 1 -1 trong phạm vi 5" các đối tượng của 2 nhóm đồ vật. Tôi lựa chọn hình thức tổ chức hội thi " Bé thông minh nhanh trí” để dạy trẻ gồm các phần sau:
- Phần thứ nhất: Thi đồng đội với trò chơi “Ghép tranh".
- Tôi cho trẻ chia làm 2 đội chơi ghép tranh. Tôi chuẩn bị một bức tranh rỗng hình “ Con cá’ và hình “Con gà” được ghép bằng các hình đã học.
- Một số hình cắt rời: hình con thỏ, củ cà rốt, hình ông mặt trời, đám mây...Tôi nói cho trẻ biết cách chơi, luật chơi và cho trẻ thi đua giữa 2 đội. Đội nào ghép xong trước và nói to, rõ dàng nội dung bức tranh ghép được đội đó thắng cuộc...
- Phần thứ hai: Thi cá nhân "Bé nào giỏi nhất"
- Tôi cho trẻ lấy mỗi trẻ một rổ đồ chơi về tổ, hỏi trẻ trong rổ có những gì? Cho trẻ xếp hết các bạn Thỏ ra ngoài từ trái sang phải. Tôi hỏi trẻ bạn Thỏ thích ăn gì? Cho trẻ lấy củ cà rốt để tặng thỏ, tặng mỗi bạn Thỏ một củ cà rốt. Cho trẻ nhận xét số Thỏ và số cà rốt như thế nào?....Tôi động viên nhiều trẻ nói để giúp trẻ khắc sâu nhận biết nhiều- ít, trẻ nói được nhiều hơn- ít hơn...sau đó tôi hỏi trẻ muốn mỗi bạn Thỏ có 1 củ cà rốt phải làm gì?...Từ đó giúp trẻ tư duy, suy nghĩ.
(Trẻ có thể thêm, hoạc bớt để tạo sự bằng nhau tương ứng 1-1 trong phạm vi 5). Cho trẻ đếm số thỏ và số cà rốt Sau đó cho trẻ chơi trò chơi
"Con gì biến mất" cho trẻ cất dần đồ chơi vào rổ...
* Phần thứ ba:
- Chơi củng cố bằng trò chơi "Kết bạn"
- Cách chơi: Tôi tặng mỗi trẻ 1 chiếc mũ Thỏ mầu sắc khác nhau, trẻ làm những chú Thỏ nhẩy múa hát ca theo nhạc bài hát “Tìm bạn thân” khi có hiệu lệnh của cô trẻ tìm và kết thành những nhóm bạn có mũ giống mình..Cô giáo cho trẻ nhận xét và đếm số bạn trong nhóm (Lần chơi sau cho trẻ đổi mũ cho nhau).
- Luật chơi: Trẻ chỉ được kết bạn với những ai có mũ giống mình.
Với cách tổ chức linh hoạt, thường xuyên thay đổi hình thức tổ chức, thay đổi trạng thái hoạt động kết hợp giữa “Chơi mà học - học mà chơi", giữa động và tĩnh một cách hài hoà trẻ rất hứng thú, phấn khởi tham gia các hoạt động cùng cô.
Như vậy trong một giờ dạy toán vói nội dung kiến thức cần cung cấp cho trẻ, gíáo viên cần biết thay đổi, lựa chọn hình thức tổ chức cho phù hợp, linh hoạt và sáng tạo trẻ sẽ rất hứng thú tham gia hoạt động, giờ học đạt kết quả cao nhất, tốt nhất.
* Mô tả nhóm đối chứng:
- Cùng một hoạt động, nhưng trẻ tỏ ra lo lăng, lúng túng, không tự tin, không khí lớp học trầm lắng, trẻ không hào hứng với các hoạt động của cô.
- Cụ thể là trẻ còn chậm khi tham gia chơi trò chơi, còn nhầm lẫn với những yêu cầu của cô khi hoạt động cá nhân, trẻ ít phát biểu khi cô giáo đặt câu hỏi.
- Như vậy ở nhóm này phần lớn trẻ chưa phát huy hết khả năng sáng tạo của mình, chưa tích cựu hào hứng với những hoạt động, những yêu cầu cô đề ra đối với một tiết học làm quen với toán.
- PHÂN TÍCH DỮ LIỆU
Bảng 5: Bảng so sánh dữ liệu và kết quả.
Nhóm |
Số trẻ |
Kết quả trung bình trƣớc thực nghiệm |
Kết quả trung bình sau thực nghiệm |
Độ chênh lệch |
| Đối chứng |
20 |
1,65 |
1,8 |
0,15 |
| Thực nghiệm |
20 |
1,45 |
2,7 |
1,25 |
Nhìn bảng trên đã chứng minh rằng kết quả 2 nhóm trước thực nghiệm là tương đương.Sau khi tác động kiểm chứng có sự chênh lệch, kết quả điểm trung bình nhóm thực nghiệm cao hơn điểm trung bình nhóm đối chứng.
Kết quả này chứng minh khả năng học tập, tiếp thu môn toán về tập hợp và số lượng của lớp thực nghiệm cao hơn rõ rệt. Với kết quả này chứng tỏ đề tài:
“Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi làm quen về tập hợp và số lượng” của tôi hoàn toàn có khả năng để cảm nhận được các giá trị nội dung, áp dụng vào thực tiễn để dạy trẻ học toán đạt kết quả tốt hơn.
Nhìn chung trẻ ở nhóm thực nghiệm đã có sự tiến bộ rõ rệt về chất lượng học môn toán, trẻ tiếp thu bài nhanh, mạnh dạn, hồn nhiên, nhanh nhẹn hoạt bát trong các hoạt động nhất là mỗi khi trẻ được làm quen với toán.
- KẾT LUẬN
Có thể nói qua quá trình nghiên cứu thực hiện "Một số biện pháp dạy trẻ 4- 5 tuổi làm quen về tập hợp và số lƣợng” ở trường mầm non tôi đã rút ra những bài học sau:
- Giáo viên phải phân loại được đối tượng học sinh trong độ tuổi của lớp mình để có các biện pháp kịp thời bồi dưỡng trẻ tích cực tham gia các hoạt động khi học toán.
- Cô giáo phải thực sự yêu nghề, mến trẻ, đặc biệt quan tâm giúp đỡ trẻ, phát hiện những trẻ còn yếu kém, nhút nhát, tạo điều kiện để bồi dưỡng giúp trẻ mạnh dạn, tự tin tích cực tham gia các hoạt động cùng cô và bạn....
- Cô phải tạo môi trường cho trẻ hoạt động một cách tự nhiên, thoải mái. Trẻ được học toán ở mọi lúc, mọi nơi, tạo cơ hội cho trẻ tư duy, suy nghĩ ... qua đó giúp trẻ tự tin tích cực hoạt động và khắc sâu kiến thức đã học.
- Kiến thức cô đưa ra phải phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ 4-5 tuổi.
- Cô giáo phải tích cực thay đổi hình thức tổ chức dạy học, lồng ghép tích hợp nhiều lĩnh vực phù hợp vào bài dạy để thu hút trẻ.
- Luôn luôn quan tâm cùng kết hợp với phụ huynh để tạo môi trường tốt nhất cho trẻ học tập, nhất là cho trẻ được làm quen với toán.
Trên đây là một số biện pháp tôi đã áp dụng để cho trẻ 4-5 tuổi được làm quen với toán về tập hợp và số lượng đạt được kết quả tốt nhất. Đây là lần thứ hai tôi được nghiên cứu khoa học nên không thể tránh khỏi nhiều thiếu sót. Tôi rất mong sự góp ý kiến của các đồng chí lãnh đạo cấp trên và chị em đồng nghiệp giúp đỡ tôi có thêm kinh nghiệm tốt hơn nữa cho đề tài của tôi được hoàn thiện hơn. Đây cũng là những biện pháp do bản thân tôi đã nghiên cứu áp dụng tại lớp 4a1 của trường mầm non Cát Bi và đã đạt được kết quả tốt
Tôi xin chân thành cảm ơn!
- TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Tài liệu nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng- Dự án Việt bi- Bộ giáo dục và đào tạo năm 2008.
- Truyển chọn trò chơi, bài hát, thơ ca, truyện, câu đố theo chủ đề cho trẻ 4-5 tuổi, nhà xuất bản giáo dục hà nội- 2006.
- Đổi mới hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ mẫu giáo theo hướng thích hợp chủ đề- nhà xuất bản giáo dục.
- Sách văn học thiếu nhi và giáo dục trẻ em lứa tuổi mầm non ( NXB Đại học Sư phạm Hà nội 2003
- Thơ, truyện dành cho bé( NXB Giáo dục 2005)
- Giáo dục học mầm non ( NXB đại học Sư Phạm Hà Nội 2003).
- Đọc tham khảo các tranh thư điện tử, báo trí trên mạng của các trường và các chị em đồng nghiệp