MỤC LỤC
| Stt |
Nội dung |
Trang |
| I |
ĐẶT VẤN ĐỀ |
1 |
| 1. |
Đặt vấn đề (lý do chọn đề tài) |
1 |
| II |
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ |
1 |
| 1. |
Cơ sở lý luận |
1 |
| 2. |
Thực trạng của vấn đề |
2 |
| |
* Thuận lợi |
2 |
| |
* Khó khăn |
2 |
| 3. |
Các biện pháp tiến hành |
2 |
| |
* Biện pháp 1: Dạy trẻ cảm thụ văn học ở mọi lúc mọi nơi |
2 |
| |
* Biện pháp 2: Dạy trẻ cảm thụ văn học trên tiết học |
3 |
| |
* Biện pháp 3: Giúp trẻ cảm thụ văn học thông qua giờ hoạt động góc |
5 |
| |
* Biện pháp 4: Tạo môi trường cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học |
6 |
| |
* Biện pháp 5: Phối hợp với các bậc phụ huynh trong quá trình cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học |
|
| 4. |
Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm |
7 |
| III |
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ |
8 |
| |
* Ý nghĩa |
|
| |
* Nhận định chung |
|
| |
* Bài học kinh nghiệm |
|
| |
* Ý kiến, đề xuất |
|
| IV |
TÀI LIỆU THAM KHẢO, PHỤ LỤC |
|
PHẦN I:ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
Như chúng ta đã biết, trong mọi thời đại, giáo dục chiếm một vị trí quan trọng trong xã hội. Cùng với một số ngành khác, giáo dục góp phần nâng cao đời sống xã hội của mỗi con người, có điều tuỳ theo mỗi thời đại mà giáo dục sẽ tổ chức kiểu này hay kiểu khác. Tuỳ theo mỗi độ tuổi mà giáo dục khác nhau. Do đặc điểm của lứa tuổi nên việc giáo dục trẻ mẫu giáo được tiến hành theo phương châm "Chơi mà học".Và dạy trẻ cảm thụ văn học là một trong những nội dung quan trọng trong việc phát triển toàn diện cho trẻ. Trẻ được cảm thụ văn học chính là hình thành ở trẻ những tình cảm đạo đức tốt đẹp, những cảm xúc thẫm mỹ: Lòng yêu thiên nhiên ,cỏ cây hoa lá, lòng kính trọng yêu thương gần gũi và giúp đỡ những người thân xung quanh trẻ như ông bà, bố mẹ, cô giáo, anh chị em.
Hình thức cho trẻ LQTPVH đã chú trọng nhiều đến việc đọc, kể diễn cảm và dạy trẻ kể lại chuyện, kể sáng tạo dưới nhiều hình thức đa dạng và phong phú. Bên cạnh đó vẫn còn một số giáo viên khả năng còn cảm nhận các tác phẩm văn thơ chuyện còn hạn chế giọng đọc và cách phối hợp ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ, minh họa chưa bộc lộ cảm xúc hấp dẫn cuốn hút trẻ, trẻ chưa thực sự say mê, hào hứng, dẫn đến trẻ ít tập trung chú ý hiệu quả trên tiết học chưa cao.
Đối với giáo dục nhu cầu của trẻ “học mà chơi, chơi mà học” thông qua các tác phẩm văn học trẻ tiếp nhận các kiến thức của tuổi mình một cách nhẹ nhàng, gần gũi hơn. Nó đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu tiên về cuộc sống xung quanh. Văn học nuôi dưỡng và phát triển ở trẻ trí tưởng tượng, sáng tạo nghệ thuật. Vì vậy việc đem tác phẩm văn học đến cho trẻ là một việc rất quan trọng và cần thiết. Khả năng cảm thụ đó là sự phát triển trực tiếp của trẻ về các lĩnh vực: Nhận thức – ngôn ngữ - tình cảm xã hội. Tuy nhiên khi đưa tác phẩm đến cho trẻ đòi hỏi người giáo viên phải có những suy nghĩ sáng tạo và lựa chọn những tác phẩm hay phù hợp với lứa tuổi, có ý nghĩa giáo dục trẻ . Từ đó tôi đã đưa ra “Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi nâng cao khả năng cảm thụ văn học”.
PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận
Trẻ em mầm non là tương lai của đất nước, đất nước có giàu mạnh, phồn vinh là nhờ vào thế hệ trẻ. Trong các hoạt động giáo dục trẻ ở trường Mầm non. Hoạt động vui chơi là một trong những hoạt động chủ đạo, song hoạt động học tập được thể hiện qua các giờ hoạt động chung có chủ đích đó là hoạt động cung cấp chủ yếu có hệ thống kiến thức cần trang bị cho trẻ.Vậy cách tổ chức các tiết học như thế nào để trẻ lĩnh hội các kiến thức một cách đơn giản nhưng hiệu quả hàng ngày trẻ được giao tiếp, diễn đạt ngôn ngữ mạch lạc thông qua môn “ Làm quen tác phẩm văn học”.
Trong những năm học gần đây,bậc học mầm non đang tiến hành đổi mới chương trình giáo dục trẻ mầm non,trong đó đặc biệt coi trọng việc tổ chức các hoạt động phù hợp với sự phát triển của cá nhân trẻ, khuyến khích trẻ hoạt động một cách chủ động tích cực,hồn nhiên,vui tươi. Đồng thời tạo cơ hội cho giáo viên phát huy khả năng sáng tạo trong việc lựa chọn và tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ một cách linh hoạt ,thực hiện phương châm
“Học mà chơi, chơi mà học” đáp ứng mục tiêu phát triển cho trẻ một cách toàn diện về mọi mặt. Tôi luôn cố gắng vận dụng một số biện pháp sao cho linh hoạt khi tổ chức cho trẻ ở lớp mình được hoạt động một cách tích cực .
2. Thực trạng của vấn đề
*. Thuận lợi:
- Ban Giám Hiệu luôn quan tâm sâu sát, giúp đỡ tạo điều kiện cho cô và trẻ có đủ đồ dùng phục vụ cho các hoạt động.
- Lớp có nề nếp trong mọi hoạt động.
- Lớp được trang bị đầy đủ các trang thiết bị nghe nhìn hiện đại: Đầu đĩa, đài, vi tính với sự phong phú về cả số lượng cũng như các loại sách truyện dành cho trẻ
- Bố trí các góc phù hợp, dễ lấy đồ dùng, tạo nhiều thuận lợi cho trẻ chơi.
- Bản thân luôn yêu nghề mến trẻ , hết lòng chăm sóc và quan tâm đến trẻ.
- Luôn lấy trẻ làm trung tâm trong việc chăm sóc và nuôi dạy trẻ.
- Giáo viên nắm vững phương pháp tổ chức các hoạt động.
*. Khó khăn:
- Phụ huynh còn bận đi làm nên thời gian quan tâm đến việc học của trẻ còn hạn chế.
- Bên cạnh các trẻ nhút nhát còn có một số trẻ quá hiếu động nên ảnh hưởng đến quá trình cảm thụ tích cực của trẻ
- Một số trẻ trong lớp còn nói ngọng
- Đồ dùng đồ chơi còn ít, tranh ảnh ,hình ảnh động chưa có nhiều nên trẻ chưa có hứng thú học
* Số liệu điều tra trước khi thực hiện
| STT |
Môn |
Khảo sát đầu năm |
| |
|
Nội dung thử nghiệm |
Số lượng |
Tỷ lệ % |
1 |
Thơ |
Hứng thú:
Hiểu nội dung:
Thuộc tác phẩm:
Đọc diễn cảm: |
20/34
19/34
21/34
19/34 |
59%
56%
62%
56% |
2 |
Truyện |
Hứng thú:
Hiểu nội dung:
Kể diễn cảm: |
21/34
19/34
15/34 |
62%
56%
44% |
3. Các biện pháp tiến hành
* Biện pháp 1. Dạy trẻ cảm thụ văn học ở mọi lúc mọi nơi
Thực tế giáo dục văn học ở mẫu giáo cho ta thấy rằng năng lực cảm thụ văn học của trẻ không thể tự nó mà phát triển được, mà phải qua một quá trình: Học - chơi và mọi lúc mọi nơi.
Mọi lúc mọi nơi cũng cần cho trẻ làm quen với văn học. Vào buổi sáng giờ đón trẻ tôi cho trẻ được chơi theo ý thích trong đó góc sách truyện tôi luôn khuyến khích trẻ tham gia. Trẻ sẽ được “đọc”, xem các câu chuyện mà trẻ thích, được chơi với các con rối trẻ yêu, được nghe các câu chuyện bài thơ mà trẻ cảm thấy hứng thú…Khi trẻ được tiếp xúc nhiều lần trẻ sẽ dàn dần cảm nhận được nhũng cái hay cái đẹp trong các tác phẩm đó và sẽ càng ngày càng thích thú hơn với các hoạt động văn học
( Hình ảnh minh họa phần phụ lục1 )
. Hoạt động ngoài trời cũng cần cho trẻ làm quen với văn học: Trẻ được cùng cô và các bạn đọc thơ, đọc đồng dao, trẻ được ngồi dưới tán cây nghe cô kể các câu chuyện cổ tích, những câu chuyện gắn với cuộc sống hàng ngày của các con…
VD: Trong hoạt động chính giờ hoạt động khám phá tôi cho trẻ khám phá về một số loại quả và khi ra hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ đọc các bài thơ ,câu đố về các loại quả ,ngoài ra tôi còn cho trẻ nghe các câu chuyện hoặc có thể cho trẻ kể lại chuyện .
Qua hoạt động dạo chơi này cô giáo còn có thể cung cấp cho trẻ nhiều từ ngữ về cảnh vật cây côi xung quanh
* Biên pháp 2. Dạy trẻ cảm thụ văn học trên tiết học
- Muốn trẻ cảm thụ tốt các tác phẩm văn học trước hết cô giáo cần nắm bắt được khả năng của trẻ như khả năng chú ý, tiếp thu bài của trẻ trong hoạt động làm quen với tác phẩm văn học giáo viên đứng cùng lớp tổ chức. Qua quá trình giảng day tôi khảo sát khả năng cảm thụ văn học của trẻ thông qua việc kể cho trẻ nghe một câu truyện, hoặc đọc cho trẻ nghe một bài thơ ngắn. Sau đó cho từng trẻ nói lại nội dung câu chuyện, bài thơ.
Hay tôi có thể hỏi trẻ những câu hỏi thật gần với trẻ như:
- Con thích nhân vật nào? Vì sao?
- Con thích nhât câu thơ nào? Vì sao?
- Con thây tình tiết nào, phần nào, hay câu từ nào mà con thấy ấn tượng (thích) nhất? Vì sao?
Qua câu trả lời của trẻ tôi có thể nắm bắt được sự cảm nhận của trẻ với các tác phẩm văn học như thế nào
- Và tôi đã phát hiện ra khả năng cảm thụ văn học còn chậm của nhiều trẻ trong lớp tôi như cháu: Anh Khôi, Ngọc Nhung, Đăng Minh….
Từ đó tôi sẽ có các biện pháp phù hợp hơn trong giờ dạy của mình
Sau đó phải biết lựa chọn các tác phẩm có nhiều giá trị nghệ thuật cho trẻ cảm nhận. Tôi thấy trên thực tế hiện nay giáo viên mầm non đang được khuyến khích sáng tác ra các câu chuyện bài thơ để dạy trẻ, điều này cũng tốt tôi không hề phản đối tuy nhiên không phải ai cũng có thể sáng tác tốt.Chính vì vậy phải lựa chọn thật kĩ trước khi dạy trẻ.Nếu là một tác phẩm để trẻ cảm nhận ta nên chọn các tác phẩm đã được chuyên môn đánh giá cao. Ta có nhiều cách lựa chọn. Chẳng hạn với tác phẩm có nhiều giá trị cảm thụ cao về ngôn từ ta hướng trẻ về những từ hay ý đẹp trong tác phẩm
- Có những tác phẩm tôi cho trẻ cảm nhận nhiều hơn về mặt nhịp điệu, âm vần
- Hay có những tác phẩm cô cho trẻ thấy được nội dung rất hay Ví dụ: Bài thơ : Mẹ và con
- Khi đã chọn được tác phẩm hay lúc đó tôi mới có các hình thức giúp trẻ cảm nhận cho phù hợp
Để tiết học đạt kết quả cao thì trước hết người giáo viên phải xác định rõ mục đích
– yêu cầu của tác phẩm và phải thuộc tác phẩm. Từ đó đưa ra nội dung giáo dục phù hợp với cốt truyện, phù hợp với lứa tuổi của trẻ. Bên cạnh đó giáo viên phải chú ý đến giọng kể của mình, kể diễn cảm, đúng ngữ điệu của từng nhân vật trong truyện, thể hiện nét mặt cử chỉ, tư thế phù hợp với diễn biến của câu truyện thì mới thu hút sự chú ý của trẻ. Giọng đọc, giọng kể của cô nhịp nhàng, đúng nhịp điệu sẽ giúp trẻ hiểu sâu sắc hơn về nội dung bài thơ, câu truyện và khả năng cảm thụ văn học của trẻ cũng được nâng cao.
- Muốn cho trẻ làm quen với một tác phẩm văn học ( dù là một câu chuyện hay một bài thơ) thì người giáo viên phải luôn dành thời gian để đọc tác phẩm nhiều lần. Vì vậy khi tôi dạy về văn học, tôi đã cố gắng lựa chọm phương pháp tốt nhất để góp phần nâng cao khả năng cảm thụ tác phẩm văn học của trẻ.
- Để hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, dù là thơ hay truyện, muốn đạt kết quả cao thì việc đầu tiên giáo viên phải chuẩn bị tốt đồ dùng dạy học, đồ dùng đẹp hấp dẫn sẽ thu hút sự chú ý của trẻ.
* Điều mà tôi đặc biệt chú ý trong các tiết học là phải đưa ra nhiều hình thức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học.
( Hình ảnh minh họa phần phụ lục 2)
Với hình thức đổi mới hiện nay, thời đại CNTT nên việc ứng dụng CNTT vào bài giảng mang lại kết quả rất cao.Biện pháp này luôn gây sự chú ý, tò mò cho trẻ. Vì vậy tôi đã đưa CNTT vào giảng dạy để mang lại kết quả cao.
* Đơn giản là các hình ảnh đưa lên máy sử dụng các hiệu ứng, màu sắc phù hợp cũng đã gây sự chú ý của trẻ
* Những giáo viên có khả năng sử dụng máy tính thành thạo hơn họ có thể chuyển các bức tranh có sẵn của bài thơ, câu chuyện thành đoạn phim hoạt hình, hay ta có thể đưa đoạn phim quay sẵn phù hợp với nội dung như thế rất thu hút và gây hưng thú hơn cho trẻ.
VD: Với câu chuyện “Cáo, Thỏ và Gà Trống” tôi đã xây dựng đoạn phim hoạt hình về nội dung câu chuyện, ngoài ra tôi còn làm đoạn phim về các con vật kết hợp với nhạc đệm rất hứng thú làm cho trẻ dễ nhớ nội dung truyện và thấy được nét đặc trưng của các nhân vật.
( Hình ảnh minh họa phần phụ lục 3)
Trong tất cả các tác phẩm văn học mà tôi định đưa ra cho trẻ cảm nhận tôi luôn xác định chuẩn giọng đọc, giọng kể cho câu chuyện,bài thơ đó, giọng dặc trưng cho từng nhân vật, từng tình huống trong truyện.Và khi kể, đọc cho trẻ nghe hay khi đã hướng dẫn trẻ đọc, kể tôi cố gắng giúp trẻ nhận ra, nhớ được sắc thái cơ bản trong giọng kể, lời thuật, phân biệt ngữ điệu lời nói các loại nhân vật, giúp trẻ nhận ra ngôn ngữ đời thường và ngôn ngữ thơ giàu nhạc tính. Qua tác phẩn văn học, trẻ quen dần tính chất nhiều ý nghĩa và tinh luyện của ngôn ngữ văn hoá, dần dần tiến tới hiểu được nghĩa thực đến nghĩa bóng mà nhà văn muốn truyền đạt
* Sử dụng nghệ thuật múa rối:
- Việc sử dụng rối trong tiết học gây được sự chú ý, tò mò của trẻ tạo điều kiện cho trẻ tiếp cận với nghệ thuật múa rối, một môn nghệ thuật truyền thống
( Hình ảnh minh họa phần phụ lục 4)
- Với câu truyện “
Dê con nhanh trí” tôi sử dụng mô hình sân khấu là một khu rừng có hoa, cỏ, cây và một ngôi nhà….. nhân vật trong truyện được cách điệu hoá. Khi tôi dạy, tôi dùng cánh tay lồng vào con rối, điều khiển con rối bằng ba ngón tay: ngón cái, trỏ, giữa sao cho những cử chỉ phù hợp với lời thoại trong truyện… Nhờ việc sử dụng nghệ thuật rối trong tiết học mà số trẻ có khả năng cảm thụ tác phẩm văn học đạt cao, đa số trẻ nhớ được nội dung câu truyện, lời thoại của các nhân vật trong truyện và qua đó trẻ biết nhận xét đánh giá tính cách của nhân vật trong truyện như ai là người xấu? Ai là người tốt.
* Trò chơi đóng kịch:
- Là hoạt động giúp trẻ phát triển trí nhớ và giáo dục trẻ tinh thần tập thể. Qua hoạt động đóng kịch trẻ truyền đạt lại nội dung câu truyện, làm sống lại tâm trạng, hành động ngôn ngữ hội thoại của các nhân vật trong truyện, đồng thời trẻ biết thể hiện tình cảm và đánh giá các nhân vật trong truyện. Khi đóng kịch trẻ dễ dàng nắm được nội dung, ý nghĩa của tác phẩm, nắm được tính liên tục của câu truyện, điều này góp phần đẩy mạnh sự phát triển tư duy, cảm thụ tác phẩm một cách sâu sắc ở trẻ. Để đạt được điều đó thì trước khi cho trẻ đóng kịch giáo viên phải cho trẻ ôn lại nội dung câu truyện và đàm thoại với trẻ về nội dung. Để từ đó trẻ biết thể hiện những sắc thái khác nhau về ngữ điệu, tính cách tâm trạng của các nhân vật . Nhằm giúp trẻ phân biệt được giọng điệu lời nói của các nhân vật. Qua đó trẻ khắc hoạ được tính cách nhân vật. Để trẻ nhớ được ngôn ngữ, lời thoại của các nhân vật trong truyện để đóng kịch thì trước hết cho trẻ nhắc lại lời thoại của nhân vật sau đó cho trẻ đóng vai theo tổ hoặc nhóm.
Ví dụ: Trong truyện “Dê con nhanh trí” cho tổ 1 làm dê con, tổ 2 làm dê mẹ, tổ 3 làm cho sói để trẻ tự thể hiện hành động, điệu bộ của nhân vật cho quen và thành thạo. Sau đó phân vai cho từng trẻ theo vai của các nhân vật trong truyện và cho trẻ nhắc lại lời thoại của nhân vật trong truyện mà trẻ sẽ đóng. Lúc này cô giáo là người dẫn truyện và trẻ tự diễn theo nội dung câu truyện.
(Hình ảnh minh họa phần phụ lục 5)
Trò chơi đóng kịch thực sự giúp trẻ cảm nhận tác phẩm văn học một cách sâu sắc và để đạt được điều đó thì việc trang trí sân khấu và hoá trang cho trẻ rất quan trong, với câu truyện “Dê con nhanh trí” tôi trang trí cảnh phù hợp với câu truyện Bên cạnh việc làm mô hình sân khấu thì việc hoá trang cho trẻ đóng kịch cũng rất cần thiết. Với nhân vật truyện “Dê con nhanh trí ” tôi cho trẻ mặc quần áo các nhân vật trong truyện, tạo cho câu truyện thêm hấp dẫn
Việc hoá trang,bố trí sân khấu phù hợp, trang phục đẹp giúp trẻ tự tin khi nhập vai tạo cho trẻ hứng thú hơn với từng vở diễn
(Hình ảnh minh họa phần phụ lục 6)
* Biên pháp 3. Giúp trẻ cảm thụ văn học thông qua giờ hoạt động góc
Trong hoạt động chung trẻ có thể chưa cảm nhận hết được các giá trị về mặt ngôn ngữ,tình cảm của các tác phẩm thì đen giờ họat động góc cô giáo cho trẻ tham gia vào góc chơi “ Góc văn học”. Tại góc chơi này cô cho trẻ được xem, đọc hay lằng nghe các câu chuyện bài thơ trẻ vừa được học để trẻ có thể ghi nhớ sâu hơn, để trẻ một lần nữa lại tiếp tục được cảm nhận những cái hay cái đẹp trong tác phẩm
Ngoài những giờ học, hoạt động trên lớp, trẻ được đến góc thư viện chơi, tập… bởi nơi đây vó nhiều loại sách, đồ dùng, đồ chơi phong phú, đa dạng.
Đây là môi trường phong phú giúp trẻ làm quen với việc “đọc sách” từ tuổi mầm non. Bước đầu hình thành cho trẻ có một số kỹ năng “đọc viết” .
Những bộ tranh nhà trẻ, truyện tranh chữ to, thơ chữ to, tạp chí, hoạ báo đều có hình ảnh minh hoạ. Về truyện thì có truyện cổ tích kể theo tranh, truyện dân gian Việt Nam, truyện kể sáng tạo. Những bài thơ, ca dao, đồng dao cùng các nguồn tài liệu được chọn lựa phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ và các nội dung sách có liên quan đặc thù văn hoá địa phương.
Trẻ có thể tự làm sách truyện từ tranh ảnh do trẻ tự vẽ hoặc sưu tầm .Bộ tranh lô tô giúp trẻ kể chuyện những vật nuôi trong gia đình, con vật sống trong rừng… trên cùng một bức tranh, nhiều trẻ kể theo nhiều cách khác nhau, vừa chơi vừa đọc thơ, ca dao, đồng dao…
Tại góc thư viện giáo viên có thể tranh thủ hướng dẫn giúp trẻ phát âm chuẩn, trẻ thuộc nhiều thơ, biết nhiều truyện, nắm vốn từ phong phú phân biệt từ láy như “lung linh, lấp lánh…” hiểu từ chính xác hơn như “run cầm cập, kêu ầm ĩ”… bước đầu cảm nhận từ văn học “đẹp như trăng rằm, đẹp như tơ nhuộm”… giúp trẻ nói trôi chảy khi diễn đạt ý muốn và cảm xúc tình cảm của mình; và có thể sử dùng các từ này vào đời sống của trẻ.
( Hình ảnh minh họa phần phụ lục7)
* Biên pháp 4. Tạo môi trường cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học
- Để giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ văn học thì việc tạo cơ hội cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học phải thường xuyên. Ngay từ đầu năm học nhà trường đã trang bị cho lớp nhiều quyển truyện, tạp chí. Ngoài ra tôi còn sưu các sách văn học, các hoạ báo, tập chí, lịch cũ, nguyên liệu cho trẻ tự làm sách để xây dựng một “
Góc thư viện” mang nội dung văn học, tại “
Góc thư viện” trẻ được xem các tranh truyện, tạp chí, hoạ báo.
( Hình ảnh minh họa phần phụ lục 8)
Sau đó cô kể truyện cho trẻ nghe về nội dung những câu truyện như “dê con biết nhận lỗi, gà cánh tiên” hướng dẫn trẻ cách tri giác các tranh truyện đó dần dần trẻ có thể tự đọc. Tất nhiên có thể lúc đầu trẻ đọc theo trí nhớ, trẻ nhớ về nội dung câu truyện cô đã kể rồi tự kể khớp với nội dung câu truyện mà trẻ tri giác.
- Cho trẻ diễn các nhân vật bằng rối
( Hình ảnh minh họa phần phụ lục 9)
- Các tác phẩm văn học dân gian như ca dao, tục ngữ, vè...cũng luôn được các trẻ trong lớp biểu diễn tại góc chơi này. Trong quá trình trẻ biểu diễn, thể hiện đó tự trẻ đã cảm nhận được nhịp điệu, câu từ trong các tác phẩm đó
* Biên pháp 5: Phối hợp với các bậc phụ huynh trong quá trình cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học
Phối hợp với phụ huynh giáo viên thông báo thực hiện chủ đề, chương trình của lớp. Mỗi khi thực hiện chủ đề mới tôi thường thông báo tới phụ huynh nhằm kết hợp với phụ huynh cùng thực hiện đóng góp nguyên liệu cho giáo viên làm đồ dung đồ chơi phục vụ tiết dạy.
Ví dụ: Trước khi thực hiện chủ đề giao thông tôi trao đổi với phụ huynh mong phụ huynh cùng hợp tác: Phu huynh mang phế liệu đến để cô làm đồ dùng về giao thông, khi ở lớp cô giáo dạy các cháu đọc thơ về nhà cha mẹ dạy con đọc lại bài đó.
Với chủ đề gia đình: Tôi trao đổi với phụ huynh và yêu cầu phụ huynh cung cấp trước cho trẻ địa chỉ gia đình, các thành viên trong gia đình và công việc của mọi người trong gia đình.
Kết hợp trong việc cung cấp, củng cố kiến thức, kỹ năng, thái độ: trong góc tuyên truyền của lớp tôi luôn có một góc giới thiệu cho phụ huynh biết “Bé học gì hôm nay?” , phụ huynh sẽ xem và về nhà ôn lại bài học cùng trể với hình thức trò chuyện xem trẻ học gì ở lớp, bé học như thế nào? Sau đó sẽ ôn tập cùng trẻ.
Phối hợp huy động làm đồ dùng đồ chơi: Trước khi thực hiện chủ điểm mới tôi luôn kết hợp với phụ huynh và trẻ cùng sưu tầm tranh ảnh, đồ dùng phế liệu, sách báo cũ …. để phục vụ cho chủ điểm mới.
( Hình ảnh minh họa phần phụ lục 10)
4.Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm.
Kết quả cho thấy trẻ Biết kể truyện sáng tạo, kể theo trí tưởng tượng một cách phong phú và đa dạng. Trên đây là
“Một số biện pháp giúp nâng cao khả năng cảm thụ văn học” đã cho thấy:
Trẻ hứng thú, trẻ mạnh dạn hơn thích được tham gia các hoạt động trong tiết học. Trẻ tiếp thu kiến thức không bị gò ép, mà ngược lại trẻ tiếp thu rất tự nhiên và nhớ rất lâu. Đặc biệt là đối với trẻ cá biệt ở lớp, nhờ có những biện pháp trên mà tôi đã dạy trẻ thu hút được trẻ, trẻ không còn nghich, phá trong giờ học mà đã tích cực tham gia các hoạt động do cô giáo tổ chức.
Kết quả so sánh đối chứng với đầu năm học.
| Môn |
Khảo sát đầu năm |
Số lượng |
Tỷ lệ |
Khảo sát cuối năm |
Số lượng |
Tỷ lệ % |
So sánh |
| Thơ |
Hứng thú
Hiểu nội dung
Thuộctác phẩm
Đọc diễn cảm |
20/34
19/34
21/34
19/34 |
59%
56%
62%
56% |
Hứng thú
Hiểu nội dung
Thuộctác phẩm
Đọc diễn cảm: |
32/34
31/34
33/34
30/34 |
94%
91%
97%
88% |
Tăng 35%
Tăng 35%
Tăng 35%
Tăng 32% |
| Truyện |
Hứng thú
Hiểu nội dung
Kể diễn cảm |
21/34
19/34
15/34 |
62%
56%
44% |
Hứng thú
Hiểu nội dung
Kể diễn cảm |
31/34
32/34
29/34 |
91%
94%
85% |
Tăng 29%
Tăng 38%
Tăng 41% |
Phần III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
* Ý nghĩa
Nâng cao khả năng cảm thụ văn học cho trẻ là một vấn đề hết sức quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách của trẻ sau này. Hình thức tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học phong phú, đa dạng sẽ giúp trẻ toàn diện về mọi mặt: Nhận thức, ngôn ngữ - tình cảm xã hội.
Qua những bài thơ câu chuyện trẻ biết yêu cái đẹp của tự nhiên và con người, biết phân biệt cái thiện và cái ác, đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu tiên về cuộc sống xung quanh. Đồng thời trẻ biết nhập vai với những nhân vật trong câu chuyện, bài thơ.
Ngoài ra văn học còn giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng sáng tạo nghệ thuật, và là một trong những hoạt động cần thiết trong việc hình thành nhân cách cho trẻ.
*Nhận định chung:
Sau khi áp dụng một số biện pháp cho trẻ cảm thụ văn học trong năm học đã cho thấy:
Trẻ thông minh sáng tạo hơn khi học các tiết văn học.
Trẻ thích và ghi nhớ được các bài thơ , câu truyện lâu hơn
Trẻ thích được đóng kịch có khả năng tự sáng tạo và thể hiện nhập vai một cách linh hoạt.
* Bài học kinh nghiệm
Với những biện pháp và kết quả nêu trên bản thân tôi tự rút ra những bài học kinh nghiệm sau:
Ngay từ đầu năm giáo viên phải nắm được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.
Luyện tập giọng đọc, giọng kể sao cho diễn cảm, thể hiện được nét mặt, cử chỉ, điệu bộ của các nhân vật trong truyện.
Ứng dụng CNTT vào giảng dạy, sử dụng tốt mô hình rối, rối dẹt, rối tay…..
Tham khảo thêm một số kịch bản được biên soạn sẵn và cho trẻ đóng kịch.
Tích cực làm đồ dùng, đồ chơi theo chủ đề, đồ dùng minh hoạ cần phong phú, đa dạng hấp dẫn. Giáo viên phải sử dụng khoa học gọn gàng đúng lúc.
Tham mưu tốt với phụ huynh hỗ trợ thêm tranh truyện sách báo, tạp chí.
Thường xuyên học hỏi đồng nghiệp tham khảo thêm một số tài liệu liện quan đến việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học.
* Những đề xuất kiến nghị.
Bản thân tôi xin khuyến nghị đề xuất với cấp trên một số vấn đề sau:
Phòng giáo dục tăng cường hơn nữa việc tổ chức những buổi hội thảo về cách thực hiện chương trình đổi mới giáo dục mầm non và thăm quan các trường bạn để cùng nhau trao đổi học tập về những kinh nghiệm chăm sóc giáo dục trẻ.
Trên đây là một số biện pháp mà tôi đã áp dụng trong khi tổ chức cho trẻ hoạt động làm quen với tác phẩm văn học nói riêng và các hoạt động khác trong năm học 2018-2019
Rất mong được sự đóng góp của các quý ban và của các bạn đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn!
PHẦN IV:
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1-Văn học và phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ
2- Tổ chức hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non theo hướng
tích hợp .
3-Tâm lí học trẻ em.
4- Chương trình chăm sóc giáo dục mẫu giáo ( từ 4-5 tuổi)
5- Tuyển chọn thơ ca, truyện theo chủ đề lớp 4-5 tuổi
6- Trang wwwhttp/mamnon.com
7- Tạp chí Giáo dục - Mầm non
8- Hướng dẫn tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục mầm non theo chủ đề (trẻ 4-5 tuổi)
PHỤ LỤC
Ảnh minh họa 1: Trẻ chơi ở góc thư viện trong giờ đón trẻ
Ảnh minh họa 2: Sử dụng tranh minh họa trong hoạt động cho trẻ làm quen với văn học
Ảnh minh họa 3: Sử dụng công nghệ thông tin trong hoạt động cho trẻ làm quen với văn học
Ảnh minh họa 4: Cô giáo diễn rối trong hoạt động cho trẻ làm quen với văn học
Ảnh minh họa 5: Cho trẻ đóng kịch trong hoạt động cho trẻ làm quen với văn học
Ảnh minh họa 6: Trẻ nhập vai đóng kịch chuyện “Dê con nhanh trí” trong hoạt động cho trẻ làm quen với văn học
Ảnh minh họa 7: Cô và trẻ cùng nhau xem tranh truyện tại góc thư viện
Ảnh minh họa 8: Trẻ xem tramh truyện tại góc thư viện
Ảnh minh họa 9: Trẻ tập diễn rối
Ảnh minh họa 10: Phụ huynh ủng hộ nguyên vật liệu cho lớp