1. Dạy con biết sống có trách nhiệm
Sống có trách nhiệm ở đây bao gồm trách nhiệm với chính bản thân, gia đình, xã hội và thế giới xung quanh. Thực ra, gọi là trách nhiệm nhưng cũng không có gì là phiền phức hay quá to tát. Con trẻ cần học được cách sống trách nhiệm từ những việc nhỏ nhất. Muốn vậy, cha mẹ cũng cần phải làm gương mới có thể dạy được con.
Bạn hãy dạy con sống trách nhiệm với bản thân thông qua việc dạy con các kỹ năng tự lập cơ bản tùy theo lứa tuổi. Ví dụ như dạy con tự ăn, tự ngủ, tự tắm, tự thức dậy, tự chuẩn bị đồ đạc khi đi du lịch. Đừng làm hết cho bé. Nếu làm hết cho bé, bạn sẽ khiến trẻ trở nên lười biếng và kỹ năng cũng kém hơn.
Bạn hãy dạy con sống trách nhiệm với gia đình thông qua việc dạy bé làm một số việc nhà. Hãy nói với con rằng ai cũng cần có trách nhiệm, mỗi người cần đóng góp công sức cho gia đình tùy theo lứa tuổi. Tôi thấy nhiều bà mẹ không dám cho con làm bất cứ việc gì trong nhà, sợ con vất vả, sợ con không có thời gian học. Các bậc cha mẹ cần nhớ rằng làm việc nhà cũng chính là học. Thậm chí nhiều gia đình hiện nay hè đến còn phải chi ra rất nhiều tiền của để cho con tham gia các trại hè kỹ năng, trại hè quân đội. Ở đó, các giáo viên sẽ hướng dẫn con trẻ cách làm việc nhà. Điều này cũng có ích nhưng nếu khi hết khóa học, bạn không cho con cơ hội làm việc nhà thì việc tham gia những khóa học đó cũng không có ích lợi gì hết.
2. Dạy con biết yêu thương bản thân và phải hiểu tính mạng là quan trọng nhất
Tôi thấy báo đài hiện nay đăng rất nhiều bài về các bạn trẻ mới là học sinh cấp 2, cấp 3 thôi nhưng đã coi thường tính mạng của mình, chơi rất nhiều các trò nguy hiểm như đua xe, ngồi trên lan can… Thật sự các bạn không lường trước được hết các tình huống có thể xảy ra. Mọi việc đều có thể sửa chữa nhưng những vấn đề như tai nạn giao thông, ngã từ trên cao xuống hay tai nạn về điện giật đều hết sức thương tâm và không thể cứu được.
Nhiều bạn còn vì áp lực học hành, thi cử, bị bố mẹ mắng, bị bạn bè trêu chọc đã tìm cách tự kết thúc cuộc sống của mình. Điều này xảy ra ở những bạn chưa có kỹ năng, chưa có suy nghĩ đúng đắn về bản thân mình. Ngay từ khi còn nhỏ, bố mẹ cần dạy con rằng tính mạng con người là quan trọng nhất. Mọi việc khác dù có tồi tệ đến đâu rồi cũng sẽ qua, khi nhìn lại ta sẽ thấy những vấn đề tưởng chừng như đau khổ đó chỉ là chuyện nhỏ. Hãy dạy con rằng con cần biết yêu thương chính bản thân mình để vượt qua mọi sóng gió trong cuộc sống.
3. Dạy con biết yêu thương mọi người
Con cần học cách yêu thương mọi người trong gia đình, bạn bè, thầy cô và những người xung quanh con. Khi con cho đi yêu thương, nhất định con cũng sẽ cảm thấy vui vẻ vì làm cho người khác vui. Hiện nay, rất nhiều bạn trẻ sống rất vô cảm, thậm chí là ích kỷ. Nhưng cũng có những bạn còn nhỏ đã biết làm được rất nhiều việc có ích cho xã hội như các công việc tình nguyện giúp đỡ trẻ em vùng sâu, vùng xa, những người tàn tật, hay biết chăm sóc bố mẹ khi bố mẹ bị ốm.
Những người ích kỷ thì sẽ không bao giờ sống hạnh phúc. Bởi họ không bao giờ cảm thấy thỏa mãn bản thân, luôn trong trạng thái buồn bực, khó chịu. Vì vậy, dạy con biết yêu thương mọi người thông qua những việc cụ thể như thỉnh thoảng hỏi thăm ông bà, giúp đỡ những người khó khăn…
4. Dạy con hiểu được rằng việc học là của con
Tôi thấy nhiều gia đình thường hay thưởng cho con mỗi khi con được điểm 9, điểm 10, con được học sinh giỏi. Điều này không hoàn toàn sai nhưng cái cốt lõi ở đây là bạn cần dạy con rằng việc học là của con, con học tốt thì con có kiến thức, con được hưởng chính thành quả của mình. Nếu bố mẹ có thưởng cho con cũng chỉ là mang tính chất khuyến khích, động viên và ghi nhận. Còn bản thân con cần hiểu rằng con học là tốt cho chính con.
Bản thân tôi ngày xưa trong những năm tháng còn đi học luôn dẫn đầu lớp, đi thi học sinh giỏi luôn đậu. Tôi cũng luôn ý thức được việc tôi cố gắng học là cho bản thân mình. Nhiều bạn nhỏ bây giờ cứ được điểm 9, điểm 10 là về nhà khoe rối rít và bắt ông bà bố mẹ phải thưởng tiền, thưởng mua cái này cái nọ, thưởng cho đi du lịch… Điều này sẽ dẫn đến trẻ có tư tưởng sai lệch.
Hãy để trẻ tự lo việc học của mình như tự soạn sách vở, tự biết ngày hôm nay cô giao bài gì để làm cho đầy đủ. Nhiều gia đình hiện nay hay thuê gia sư báo bài về cho con. Bạn cần biết rằng gia sư chỉ cần thiết với những bạn học rất chậm, học mất gốc, không thể theo kịp các bạn trên lớp mới cần gia sư. Nếu con bạn học lực bình thường mà bạn thuê gia sư thì về lâu dài, con sẽ mất đi kỹ năng tự học.
Bạn cũng không nên kèm con làm từng bài tập, chỉ nên thỉnh thoảng giúp đỡ gợi ý nếu con hỏi kiến thức gì đó. Hiện nay rất nhiều ông bố bà mẹ mắc sai lầm là kèm con làm từng bài tập, mỗi tối yêu cầu con học hết bài này đến bài khác khiến con nghĩ rằng việc con học để cho cha mẹ. Tốt nhất là hãy cùng con thỏa thuận những quy định về việc học trước, sau đó yêu cầu con cứ thế tự thực hiện, mẹ chỉ giám sát chứ đừng nên kèm con hàng ngày.
5. Dạy con biết bảo vệ môi trường
Hiện nay ở bậc tiểu học, nhiều trường hàng năm đều có cuộc thi vẽ tranh với đề tài bảo vệ môi trường. Học sinh có thể vẽ các bức tranh như trồng cây, trồng hoa, thu gom rác. Các trường còn có cả phong trào Kế hoạch nhỏ để dạy trẻ biết thu gom giấy vụn đưa vào tài chế.
Trồng cây xanh giúp không khí trong lành và bảo vệ môi trường
Tất nhiên trẻ sẽ học được nhiều thông qua các bài học ở trường. Nhưng cha mẹ cũng nên dạy con biết bảo vệ môi trường thông qua các hoạt động hàng ngày như không xả rác bừa bãi nơi công cộng, hạn chế dùng túi ni-lon, biết thu gom các đồ có thể tái chế được trong gia đình để bán như chai lọ, lon, cốc, sắt, giấy vụn… Và đặc biệt khi bán đồng nát thì không mặc cả. Bản thân mình rất quý mến những người đi thu mua ve chai. Họ đang góp phần làm sạch môi trường.