Tỷ lệ trẻ mắc các bệnh do virus tăng trong mấy năm gần đây, hay xuất hiện khi thời tiết đổi mùa, đặc biệt sốt virus. Trong điều kiện bình thường cũng có những virus ký sinh trên đường hô hấp, tiêu hóa, chờ thời cơ để gây bệnh.
Các loại virus hay gây sốt gồm Myxo virus, Coxackie, Entero, sởi, thủy đậu, viêm não Nhật Bản... Virus có thể lây từ người này sang người khác, đặc biệt là qua đường hô hấp, tiêu hóa... và gây thành dịch.
Triệu chứng biểu hiện
Một trong các triệu chứng nổi bật của tình trạng nhiễm virus là sốt virus cao, thường là 38-39 độ C, thậm chí 40-41 độ C. Trong cơn sốt, trẻ thường mệt mỏi và ít đáp ứng với các loại thuốc hạ sốt thông thường như paracetamol. Khi hạ sốt, trẻ lại tỉnh táo, chơi bình thường.
Các biểu hiện khác gồm đau mình mẩy (trẻ lớn đau cơ bắp, thường kêu đau khắp mình, trẻ nhỏ quấy khóc) đau đầu (có thể vẫn tỉnh táo, không kích thích, vật vã), viêm long đường hô hấp (ho, chảy nước mũi, hắt hơi, họng có thể đỏ). Rối loạn tiêu hóa: thường xuất hiện sớm nếu nguyên nhân gây sốt là virus đường tiêu hóa, cũng có thể xuất hiện muộn hơn vài ngày sau khi sốt với đặc điểm là phân lỏng, có chất nhầy, không có máu.
Trẻ có thể viêm hạch, đặc biệt là các hạch ở vùng đầu, mặt, cổ thường sưng to, đau, có thể nhìn hoặc sờ thấy. Phát ban thường xuất hiện sau 2-3 ngày kể từ khi sốt, khi xuất hiện ban thì sẽ giảm sốt. Ngoài ra, trẻ có thể bị viêm kết mạc mắt, nôn.
Thông thường, các triệu chứng nêu trên xuất hiện rất rầm rộ; sau 3-5 ngày sẽ giảm dần và mất đi, trẻ trở lại khỏe mạnh.
Điều trị triệu chứng
Sốt virus chưa có thuốc đặc hiệu, chủ yếu là điều trị triệu chứng. Để hạ sốt virus, thường dùng paracetamol liều 10 mg/kg, 6 giờ một lần. Chườm trán cho trẻ bằng khăn mát, lau khô mồ hôi, lau người bằng nước ấm, để trẻ nằm nơi thoáng mát, mặc quần áo mỏng. Nếu trẻ sốt cao trên 38,5 độ C thì nên dùng thuốc hạ sốt kèm theo thuốc chống co giật theo chỉ định của bác sĩ, đặc biệt là những trẻ có tiền sử co giật khi sốt cao.
Sốt cao có thể gây ra tình trạng mất nước, rối loạn cân bằng điện giải trong cơ thể. Nên dùng các thuốc có tác dụng bù nước và chất điện giải mất qua da do sốt như oresol, cháo muối nấu loãng. Vệ sinh sạch sẽ cho trẻ, nhỏ mắt, mũi bằng natriclorit 0,9%, tránh bội nhiễm vi khuẩn đường hô hấp. Cho trẻ ăn lỏng, dễ tiêu, giàu chất dinh dưỡng. Vệ sinh cơ thể cho trẻ sạch sẽ, tắm bằng nước ấm trong phòng kín.
Phải đưa trẻ đến khám ngay tại trung tâm y tế khi có các dấu hiệu sau:
- Sốt cao trên 38,5 độ C, đặc biệt là trên 39 độ C mà dùng thuốc hạ sốt không hiệu quả.
- Lơ mơ, li bì, ngủ nhiều, xuất hiện co giật, đau đầu liên tục, tăng dần, buồn nôn, nôn khan nhiều lần, sốt kéo dài trên 5 ngày.
ThS Đỗ Vinh Hoa