* Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 hướng tới chuẩn hoá quy trình nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng
PGS.TS Hoàng Thị Minh Châu – Chủ tịch Hội đồng chuyên môn Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 cho biết: Việc phát triển công nghệ và nghiên cứu khoa học sẽ giúp cho công tác khám chữa bệnh cho các bệnh nhân mắc bệnh về mắt được chuyên nghiệp hơn.
Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 vừa phối hợp với Cục Khoa học Công nghệ & Đào tạo – Bộ Y tế, Hội đồng đạo đức Quốc gia tổ chức khoá tập huấn "Thực hành lâm sàng tốt và Báo cáo an toàn trong thử nghiệm lâm sàng", nhằm chuẩn hoá quy trình nghiên cứu theo nguyên tắc GCP và nâng cao chất lượng, tính khách quan khoa học của các công trình nghiên cứu.
TS Nguyễn Ngô Quang – Phó Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ & Đào tạo – Bộ Y tế cho biết, cùng với tốc độ phát triển kinh tế, tỷ lệ dân số già tăng cao, tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp đã kéo theo những thay đổi trong nhận thức của người dân đối với việc chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ; từ đó đặt ra yêu cầu phải làm chủ và ứng dụng công nghệ tiên tiến trong dự phòng bệnh tật ở người, các phác đồ điều trị mới để nâng cao khả năng chuẩn đoán bệnh.
Thực hành lâm sàng tốt (Good Clinicl Practice-GCP) là bộ nguyên tắc, tiêu chuẩn cho việc thiết kế, tổ chức triển khai, thực hiện, giám sát, kiểm tra, ghi chép, phân tích và báo cáo về nghiên cứu lâm sàng, nhằm bảo đảm tính tin cậy, chính xác của dữ liệu và báo cáo kết quả nghiên cứu, bảo vệ quyền, sự an toàn và bảo mật thông tin của đối tượng nghiên cứu.
Theo đó, tại buổi tập huấn "Thực hành lâm sàng tốt và Báo cáo an toàn trong thử nghiệm lâm sàng", các chuyên gia đến từ Cục Khoa học Công nghệ & Đào tạo, Hội đồng đạo đức Quốc gia đã cung cấp đầy đủ và bài bản các kiến thức về GCP, nghiên cứu phát triển khoa học công nghệ ngành y tế; xây dựng và chuẩn hoá năng lực hệ thống nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng tại Việt Nam; nền tảng về đạo đức trong nghiên cứu y sinh học; trách nhiệm của hội đồng đạo đức, nghiên cứu viên.
Bên cạnh đó là các quy định để đảm bảo độ tin cậy, tính chính xác của các dữ liệu được báo cáo và sự chấp thuận mang tính quốc tế đối với các kết quả thử nghiệm lâm sàng, đồng thời bảo đảm sự an toàn, quyền lợi của các đối tượng tham gia nghiên cứu trong thử nghiệm lâm sàng.
Các kiến thức về tài liệu nguồn, tài liệu thiết yếu, hồ sơ sản phẩm, quản lý biến cố bất lợi trong thử nghiệm lâm sàng cũng được các học viên tại lớp tập huấn thảo luận sôi nổi.
Hiện nay, bên cạnh công tác khám chữa bệnh, Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 còn là cơ sở thực hành của Trường Đại học Y Hà Nội – nơi hội tụ các giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ, chuyên gia đầu ngành nhãn khoa Việt Nam. Định kỳ hàng tháng, Mắt Hà Nội 2 đều tổ chức các buổi đào tạo, tập huấn nội bộ để chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm trong công tác khám chữa bệnh. Đồng thời phối hợp với các cơ sở y tế trong và ngoài nước nhằm học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm trong lĩnh vực nhãn khoa.
PGS.TS Hoàng Thị Minh Châu – Chủ tịch Hội đồng chuyên môn Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 cho biết: Việc phát triển công nghệ và nghiên cứu khoa học sẽ giúp cho công tác khám chữa bệnh cho các bệnh nhân mắc bệnh về mắt được chuyên nghiệp hơn. Vì vậy, trong thời gian tới, định hướng của Mắt Hà Nội 2 sẽ đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu, thực hành lâm sàng tốt hướng tới chuẩn hoá theo đúng quy trình.
"Cục Khoa học Công nghệ & Đào tạo sẵn sàng hỗ trợ Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 trong công tác nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ cũng như đào tạo thực hành lâm sàng tốt, đảm bảo an toàn và bảo mật thông tin cho các đối tượng và công trình nghiên cứu", TS Nguyễn Ngô Quang khẳng định.
Với tầm quan trọng của thực hành lâm sàng tốt và báo cáo an toàn trong thử nghiệm lâm sàng, khoá tập huấn đã nhận được sự tham gia của đông đảo các y bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên, các nghiên cứu viên tham gia công tác thử nghiệm lâm sàng, các cán bộ phụ trách nghiên cứu khoa học đến từ Bệnh viện Mắt Trung ương, Bệnh viện Mắt Hà Nội 2, Bệnh viện Hữu Nghị, Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Quân Y 103, Bệnh viện Hữu Nghị Lạc Việt, Bệnh viện Trung ương Huế, Đại học Y Hà Nội.
Theo đó, tại buổi tập huấn "Thực hành lâm sàng tốt và Báo cáo an toàn trong thử nghiệm lâm sàng", các chuyên gia đến từ Cục Khoa học Công nghệ & Đào tạo, Hội đồng đạo đức Quốc gia đã cung cấp đầy đủ và bài bản các kiến thức về GCP, nghiên cứu phát triển khoa học công nghệ ngành y tế; xây dựng và chuẩn hoá năng lực hệ thống nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng tại Việt Nam; nền tảng về đạo đức trong nghiên cứu y sinh học; trách nhiệm của hội đồng đạo đức, nghiên cứu viên.
Bên cạnh đó là các quy định để đảm bảo độ tin cậy, tính chính xác của các dữ liệu được báo cáo và sự chấp thuận mang tính quốc tế đối với các kết quả thử nghiệm lâm sàng, đồng thời bảo đảm sự an toàn, quyền lợi của các đối tượng tham gia nghiên cứu trong thử nghiệm lâm sàng.
Các kiến thức về tài liệu nguồn, tài liệu thiết yếu, hồ sơ sản phẩm, quản lý biến cố bất lợi trong thử nghiệm lâm sàng cũng được các học viên tại lớp tập huấn thảo luận sôi nổi.
Hiện nay, bên cạnh công tác khám chữa bệnh, Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 còn là cơ sở thực hành của Trường Đại học Y Hà Nội – nơi hội tụ các giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ, chuyên gia đầu ngành nhãn khoa Việt Nam. Định kỳ hàng tháng, Mắt Hà Nội 2 đều tổ chức các buổi đào tạo, tập huấn nội bộ để chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm trong công tác khám chữa bệnh. Đồng thời phối hợp với các cơ sở y tế trong và ngoài nước nhằm học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm trong lĩnh vực nhãn khoa.
PGS.TS Hoàng Thị Minh Châu – Chủ tịch Hội đồng chuyên môn Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 cho biết: Việc phát triển công nghệ và nghiên cứu khoa học sẽ giúp cho công tác khám chữa bệnh cho các bệnh nhân mắc bệnh về mắt được chuyên nghiệp hơn. Vì vậy, trong thời gian tới, định hướng của Mắt Hà Nội 2 sẽ đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu, thực hành lâm sàng tốt hướng tới chuẩn hoá theo đúng quy trình.
TS Nguyễn Ngô Quang – Phó Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ & Đào tạo – Bộ Y tế nói: "Cục Khoa học Công nghệ & Đào tạo sẵn sàng hỗ trợ Mắt Hà Nội 2 trong công tác nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ cũng như đào tạo thực hành lâm sàng tốt, đảm bảo an toàn và bảo mật thông tin cho các đối tượng và công trình nghiên cứu".
(Báo Sức khỏe&đời sống)
* Bệnh nhân tim mạch đang trẻ hóa
Thống kê mới nhất của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tử vong do bệnh tim mạch chiếm tới 39,5% trong tổng số các nguyên nhân gây tử vong trên toàn cầu. Đáng lo ngại, tỷ lệ người trẻ mắc bệnh lý tim mạch đang tăng lên và Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng đó.
Nhập viện vì bệnh tim mạch khi mới ngoài 30 tuổi
Một trường hợp điển hình, bệnh nhân T. (31 tuổi) vốn hoàn toàn khỏe mạnh. Khoảng 5 ngày trước khi vào viện, người bệnh xuất hiện các cơn ho, khạc đờm trắng đục, sốt cao 39 độ kèm đau rát họng. Với triệu chứng này, anh T. tưởng mình mắc Covid-19 nhưng xét nghiệm âm tính. Tình trạng sau đó không thuyên giảm, sốt cao và mệt, bệnh nhân đã đi khám.
Tại bệnh viện tuyến tỉnh, bác sĩ phát hiện bệnh nhân có phình ở thành sau thất trái, theo dõi viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn và chuyển lên Đơn vị Hồi sức cấp cứu C1 (Viện Tim mạch, Bệnh viện Bạch Mai). Tại đây bệnh nhân được chẩn đoán khối phình sau thành thất trái rất mỏng, có thể vỡ bất cứ lúc nào. Sau 1 đêm được theo dõi sát sao, sáng ngày hôm sau, bệnh nhân đột ngột ngừng thở, ngừng tim, mất hoàn toàn ý thức và rơi vào tình trạng chết lâm sàng…
Nhận định đây là tình huống vỡ tim phải mổ mở gấp, Viện Tim mạch báo động đỏ và trực tiếp TS.BS Dương Đức Hùng - Trưởng Đơn vị Phẫu thuật tim mạch C8 đã phẫu thuật cứu bệnh nhân. Sau 3 giờ đồng hồ, ca phẫu thuật đã tạo hình lại buồng tim đã vỡ cho người bệnh.
Theo TS Hùng, đây là một tổn thương nặng, khó xử lý, tỷ lệ tử vong cực kỳ cao, đặc biệt là mổ trong tình trạng bệnh nhân đã ngừng tim. Vì thế, mọi việc triển khai ca phẫu thuật mang đúng tính chất “cướp thời gian”, tức là chỉ cho phép trong vài phút.
Một trường hợp khác, BV Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí (Quảng Ninh) cho biết đã tiếp nhận nam thanh niên N.T.H. (33 tuổi) nhập viện do đau tức từng cơn ở ngực trái, đau nhiều khi vận động mạnh. Trước đó, bệnh nhân chưa mắc các bệnh lý về tim mạch, cao huyết áp nhưng hút thuốc lá nhiều năm.
Sau khi làm các xét nghiệm, người bệnh được chẩn đoán nhồi máu cơ tim cấp. Anh H. được chỉ định chụp mạch vành để đánh giá mức độ tổn thương và tiến hành can thiệp mạch.
Khi tiến hành chụp mạch, bác sĩ phát hiện có tắc hoàn toàn động mạch liên thất trước. Các bác sĩ đã tiến hành đặt Stent mạch vành cho người bệnh. Sau can thiệp, sức khỏe bệnh nhân ổn định, không còn tình trạng đau tức ngực.
Nguy cơ tử vong cao
Thực tế, những trường hợp phải nhập viện vì các bệnh tim mạch khi tuổi đời còn khá trẻ không còn là hạn hữu trong những năm gần đây.
Theo Viện Tim mạch Việt Nam, cứ 3 người trên 25 tuổi thì ít nhất 1 người có nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đang có chiều hướng tăng ở người trẻ tuổi.
Số lượng bệnh nhân trẻ từ 25-40 tuổi đến khám và điều trị ngày càng tăng trong những năm gần đây và có khá nhiều bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp trước độ tuổi 40 được ghi nhận.
PGS.TS Phạm Mạnh Hùng - Viện trưởng Viện Tim mạch Việt Nam cho biết, số ca bệnh tim mạch đang gia tăng trung bình mỗi năm khoảng từ 10-20% và ngày càng trẻ hóa. 10 năm trước, mỗi năm Viện Tim mạch quốc gia làm thủ thuật tim mạch can thiệp cho khoảng 5.000 bệnh nhân. Nay số lượng bệnh nhân được điều trị bằng kỹ thuật tim mạch can thiệp ngày càng tăng với tốc độ tăng trung bình 15% mỗi năm. Những năm gần đây người dưới 40 tuổi bị tăng huyết áp chiếm tới 20% và ngày càng trẻ hóa. Tăng huyết áp là yếu tố nguy cơ tim mạch được chú ý nhiều nhất.
Tăng huyết áp sẽ dẫn đến nguy cơ đau tim và đột quỵ. Nếu kết hợp thêm cả yếu tố béo phì, nghiện thuốc lá và cholesterol cao thì nguy cơ bệnh tim hay đột quỵ sẽ tăng lên đáng kể. Có người 30-40 tuổi, thậm chí 27-28 tuổi đã bị nhồi máu cơ tim. Nhiều trẻ nhỏ đã bị béo phì và đái tháo đường, có trẻ bị đái tháo đường tuyp 2, bệnh mà trước đây chỉ có ở người già, đây là nguy cơ rất đáng lo ngại.
Hệ quả của lối sống công nghiệp hóa
Lý giải nguyên nhân của sự trẻ hóa này, GS.TS Đỗ Doãn Lợi - nguyên Viện trưởng Viện Tim mạch Việt Nam cho rằng, do lối sống công nghiệp hóa khiến con người lười vận động thể lực, lạm dụng rượu bia, hút thuốc lá, tiêu thụ nhiều thức ăn nhanh, dùng nhiều đạm động vật hơn đạm thực vật. Bên cạnh đó, tình trạng thường xuyên căng thẳng, bị áp lực trong cuộc sống cũng dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh tim mạch cao.
“Bệnh tim mạch có thể được phòng ngừa thông qua vận động thể thao và chế độ dinh dưỡng lành mạnh, hạn chế sử dụng thức ăn nhanh chứa nhiều chất béo bão hòa, thực phẩm quá nhiều cholesterol, tăng tiêu thụ thực phẩm giàu chất xơ và đạm thực vật, đặc biệt là đạm đậu nành” - ông Lợi khuyến cáo.
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh, lối sống sinh hoạt thiếu lành mạnh, thừa cân, béo phì, hút thuốc lá nhiều năm hay áp lực công việc, chủ quan trong việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ là nguyên nhân làm gia tăng tình trạng nhồi máu cơ tim ở người trẻ.
(Báo Đại đoàn kết)
* Dẹp nạn quảng cáo “nổ” thực phẩm bảo vệ sức khỏe
Thực trạng quảng cáo “nổ” thực phẩm bảo vệ sức khỏe vẫn diễn biến phức tạp và gây nhức nhối trong dư luận xã hội.
Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2023, nhiều thực phẩm bảo vệ sức khỏe đã bị Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cảnh báo và xử lý vi phạm. Dù vậy, tình hình vi phạm về quảng cáo các sản phẩm này giảm không đáng kể. Việc này đòi hỏi cơ quan chức năng phải quyết liệt hơn trong việc dẹp nạn quảng cáo “nổ” thực phẩm bảo vệ sức khỏe.
Hàng loạt sản phẩm bị “tuýt còi”
Nhu cầu sử dụng thực phẩm bảo vệ sức khỏe của người dân ngày càng tăng lên. Kéo theo đó, thị trường các loại thực phẩm bảo vệ sức khỏe cũng phát triển mạnh.
Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, thực tế cho thấy, vẫn còn một số doanh nghiệp chưa thực hiện đúng quy định quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Cụ thể, nội dung quảng cáo chưa đúng, quảng cáo thực phẩm chức năng thổi phồng công dụng như thuốc chữa bệnh… tạo sự hiểu lầm của người dân khi mua và sử dụng sản phẩm. Thời gian qua, liên tiếp các vụ quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe sai sự thật bị xử lý.
Ngay trong tháng 6-2023, qua công tác hậu kiểm việc quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe trên internet và môi trường mạng, Cục An toàn thực phẩm phát hiện trên các đường link: https://mypharma.vn/san-pham/reishi-kids-protect-neo/; https://minizon.vn/san-pham/tang-de-khang-reishi-kids-protect-neo-kids/ quảng cáo sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe Reishi Kids® Protect không phù hợp với một trong các tài liệu theo quy định, quảng cáo gây hiểu nhầm có tác dụng như thuốc chữa bệnh.
Thế nhưng, tại buổi làm việc với Cục An toàn thực phẩm, đại diện Công ty TNHH Neovital Việt Nam (ở phường Kiến Hưng, quận Hà Đông, Hà Nội) - đơn vị sở hữu giấy xác nhận nội dung quảng cáo sản phẩm đã khẳng định, đến thời điểm hiện tại, công ty không thực hiện, không ủy quyền cho tổ chức, cá nhân nào quảng cáo sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe Reishi Kids® Protect tại các đường link nêu trên.
Mới đây, Cục An toàn thực phẩm cũng đã phát hiện trên trang web: https://shipthuocnhanh.com/thuoc-calbriona-eu/ quảng cáo sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe Calbriona EU vi phạm quy định của pháp luật về quảng cáo thực phẩm. Sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe quảng cáo vi phạm nêu trên do Công ty TNHH Thương mại và Xuất nhập khẩu Biophar Việt Nam (địa chỉ ở quận Hà Đông, Hà Nội) công bố và chịu trách nhiệm về sản phẩm. Thế nhưng, tại buổi làm việc với cơ quan chức năng, ông Nguyễn Xuân Lộc, Tổng Giám đốc Công ty khẳng định, website nêu trên không phải của công ty...
Theo Cục An toàn thực phẩm, việc kinh doanh trực tuyến, quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe sai sự thật gây ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng, gây bức xúc dư luận xã hội, trong khi đó sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý chưa đạt hiệu quả cao.
Đề cập đến vấn đề này, Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) Trần Việt Nga cho biết, hiện nay, công nghệ thông tin phát triển, nội dung quảng cáo “nổ”, quảng cáo thổi phồng về công dụng của thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm chức năng rất phổ biến. Thế nhưng, khó khăn hiện nay là khi cơ quan chức năng phát hiện những website, tên miền quảng cáo sản phẩm vi phạm quy định và làm việc với doanh nghiệp thì họ lại “chối bay, chối biến” không liên quan đến các quảng cáo đó. Việc đăng tên miền với tư cách cá nhân, cho phép cấp tên miền ẩn danh. Do đó, khi phát hiện sai phạm, việc truy xuất rất khó khăn.
Tránh “tiền mất, tật mang”
Theo Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), trong gần 3 năm qua, Tổ phản ứng nhanh với thành viên là các chuyên viên cơ quan chuyên môn của các bộ, ngành đã kịp thời thông tin rất nhanh những vi phạm quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe trên website, mạng xã hội. Từ những thông báo này, cơ quan chức năng kịp thời ngăn chặn sự lan truyền của những quảng cáo sai phạm, tránh gây ảnh hưởng đến sức khỏe và kinh tế của người dân.
Ngoài ra, Cục An toàn thực phẩm cũng đã tổng hợp để chuyển Bộ Thông tin và Truyền thông về những kiến nghị, đề xuất, tìm ra đích danh công ty thực hiện quảng cáo sai phạm cần phải xử lý. Thậm chí, trên website chính thức của Cục An toàn thực phẩm còn liên tiếp đưa ra các cảnh báo phát hiện sai phạm, khuyến nghị người dân trước mắt không mua sản phẩm quảng cáo sai phạm để tránh “tiền mất, tật mang”.
Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, để dẹp nạn quảng cáo “nổ” thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thời gian tới cần hoàn thiện về thể chế pháp luật phù hợp với tình hình thực tế (như kinh doanh online, văn phòng ảo...). Dù tạo điều kiện thông thoáng cho doanh nghiệp nhưng cũng phải bảo đảm an toàn sức khỏe người dân.
Liên quan đến vấn đề mua và sử dụng thực phẩm bảo vệ sức khỏe, Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo, thực phẩm bảo vệ sức khỏe không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh. Trong trường hợp có bệnh, người dân cần tới cơ sở y tế để khám và được điều trị kịp thời.
Ngoài ra, khi mua bất kỳ sản phẩm nào, người dân cần đọc kỹ nhãn sản phẩm. Cụ thể, trên nhãn thực phẩm bảo vệ sức khỏe có quy định ghi dòng chữ: “Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh”; xem rõ về thành phần, tác dụng của sản phẩm để sử dụng cho phù hợp và bảo đảm sức khỏe. Đặc biệt, chọn mua các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe có tên, địa chỉ của thương nhân chịu trách nhiệm và nhà sản xuất sản phẩm rõ ràng; mua sản phẩm phải có hóa đơn của người bán để làm bằng chứng cho việc mua bán hàng hóa giữa hai bên...
(Báo Hà Nội mới)