Vitamin A đóng vai trò quan trọng cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Bên cạnh việc bổ sung qua thực phẩm, vitamin A cũng được đưa vào cơ thể dưới dạng các viên uống. Thế nhưng, việc bổ sung vitamin A cho trẻ này phải được tiến hành cẩn trọng, tránh dẫn đến tình trạng thiếu hụt hoặc dư thừa gây ra những tổn thất không nhỏ đối với sức khỏe của bé
1. Vì sao cần bổ sung vitamin A cho trẻ?
Vitamin A có rất nhiều tác dụng quan trọng đối với cơ thể, đặc biệt là trẻ nhỏ:
– Vai trò đối với thị giác: Vitamin A có vai trò tạo sắc tố võng mạc giúp mắt nhìn được trong điều kiện thiếu ánh sáng. Biểu hiện sớm ở trẻ khi thiếu vitamin A là giảm khả năng nhìn thấy lúc ánh sáng yếu, dân gian thường gọi là “quáng gà”.
– Vai trò giúp cơ thể trẻ tăng trưởng: Cùng với vitamin D, vitamin A có vai trò giúp cho sự phát triển xương và tham gia vào quá trình phát triển cơ thể, đặc biệt ở trẻ em. Nếu thiếu vitamin a trẻ em sẽ chậm lớn, còi cọc, bị suy dinh dưỡng.
Các loại rau có màu xanh đậm như và các loại củ quả có màu vàng, cam là những thức ăn có chứa nhiều beta-carotene (tiền vitamin A)
– Vai trò đối với da và niêm mạc: Loại vitamin này còn giúp tăng tiết chất nhầy và ức chế sự sừng hóa. Nếu thiếu vitamin A sẽ làm giảm bài tiết chất nhày và tăng sự sừng hóa khiến cho mắt bị khô da bị khô, nứt nẻ và sần sùi.
– Vai trò trong việc tạo miễn dịch: Vitamin A tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể. Thiếu vitamin A làm giảm sức đề kháng với các loại bệnh, làm cho cơ thể dễ bị nhiễm trùng nặng đặc biệt là các bệnh: Sởi, tiêu chảy và viêm đường hô hấp, viêm tai dẫn tới tăng nguy cơ tử vong ở trẻ nhỏ. Và đặc biệt gần đây người ta còn phát hiện vitamin A còn có khả năng làm tăng sức đề kháng với các bệnh nhiễm khuẩn khác như: uốn ván, lao và phòng ngừa ung thư.
2. Nhu cầu vitamin A ở trẻ nhỏ
Đối với trẻ em 1-3 tuổi (theo chuẩn RDA) thì cần trung bình 1.000 IU hoặc 300 mcg retinol quy đổi mỗi ngày.
3. Bổ sung vitamin A cho trẻ bằng cách nào?
Trong tự nhiên, vitamin A tồn tại ở hai dạng. Dạng thứ nhất là retinol (vitamin A), đây là dạng hoạt động của vitamin A và được cơ thể sử dụng trực tiếp, dạng này có nhiều ở gan động vật, trứng và cá. Dạng thứ hai là caroten là tiền chất của vitamin A, trong đó phổ biến và có hoạt tính mạnh nhất là beta-carotene, khi vào trong cơ thể các carotene sẽ được chuyển hóa thành vitamin A để cơ thể sử dụng, dạng tiền chất có chủ yếu từ thực vật như các loại rau xanh, phổ biến nhất là các quả củ có màu như cà rốt, cà chua, quả chín (đu đủ, xoài)…
Vitamin A là một chất thuộc nhóm vi chất dinh dưỡng, là những chất mà cơ thể hầu như không thể tự tổng hợp được mà phải đưa từ ngoài vào ( thường là từ thực phẩm) với một lượng rất nhỏ so với khẩu phần ăn hàng ngày.
Nguồn thực phẩm tự nhiên là cách bổ sung vitamin A cho con lý tưởng nhất. Một vài thực phẩm cung cấp nhiều vitamin A:
– 1/2 cốc nước ép cà rốt: 22.567 IU
– 1/4 chén khoai lang: 12.907 IU
– 1/4 cốc nấu chín cà rốt: 6709 IU
– 1/4 chén rau bina: 5,729 IU
– 1/4 chén cải xoăn: 4979 IU
– 1/2 chén súp rau đóng hộp: 2.910 IU
– 1/4 chén dưa đỏ: 1.352 IU
– 1/4 chén ớt chuông đỏ: 720 IU
– 1/4 chén xoài: 631 IU
– 1/4 chén bông cải xanh: 603 IU
– 1/4 chén đậu Hà Lan đông lạnh: 525 IU
– 1/2 cốc nước ép cà chua: 546 IU
– 1/2 cốc sữa có bổ sung: 250 IU
– 1/2 quả trứng lớn: 160 IU
– 1/4 chén đào tươi: 125 IU
– 1/4 chén đu đủ: 83 IU
4. Hậu quả của việc thiếu hoặc thừa vitamin A ở trẻ
Vitamin A là loại khoáng chất rất cần cho sự phát triển của trẻ nhỏ, thiếu nó con trẻ sẽ có nguy cơ mắc các bệnh như quáng gà, thị lực giảm và nếu không sớm có kế hoạch bổ sung can thiệp đúng cách sẽ dễ dẫn tới mù vĩnh viễn. Bên cạnh đó, trẻ bị thiếu loại vitamin này cũng rất dễ bị nhiễm trùng và mắc nhiều loại bệnh khác,…
Tuy nhiên, cũng không được quá lạm dụng vì sẽ dẫn đến nhiều hậu quả khôn lường. Với trẻ 1-3 tuổi không nên nhận quá 2.000 IU hoặc 600 mcg retinol quy đổi mỗi ngày. Bởi có thể gây buồn nôn và nôn mửa, nhức đầu, chóng mặt, nhìn mờ và thiếu sự phối hợp cơ bắp. Ảnh hưởng lâu dài bao gồm loãng xương, vấn đề về gan, và các rối loạn của hệ thần kinh trung ương.
Cách tốt nhất để hấp thụ đầy đủ lượng vitamin A cần thiết là ăn thật nhiều các loại rau, trái cây, các loại thực phẩm tăng cường làm từ sữa, các loại đậu (đậu khô), đậu lăng và các loại hạt. Vì các nguồn thực phẩm tự nhiên là cách bổ sung vitamin A cho con lý tưởng nhất và beta-carotene là hình thức tự nhiên của vitamin A mà cơ thể có thể hấp thu và bài tiết tự nhiên.