Trẻ em bị thấp còi một phần phụ thuộc vào di truyền nhưng nguyên nhân chính vẫn đến từ yếu tố dinh dưỡng và những thói quen sinh hoạt. Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân dẫn tới hậu quả trẻ suy dinh dưỡng thấp còi và cách để cha mẹ có thể giải quyết tình trạng này cho bé
1.Nguyên nhân dẫn tới suy dinh dưỡng thấp còi:
Do di truyền:
Di truyền chiếm tới 23% nguyên nhân dẫn tới tình trạng thấp còi của trẻ. Thế hệ sau sẽ có chiều cao ở tầm cha mẹ, hoặc cao hơn một chút. Tuy vậy vẫn có nhiều trường hợp cha mẹ không cao lắm vẫn sinh con cao lớn. Như vậy, yếu tố di truyền không phải là tất cả quyết định chiều cao của con.
Trẻ sinh non, thiếu sữa mẹ bổ sung lúc đầu đời:
- Mẹ hoặc bé bị mắc bệnh trong giai đoạn thai nhi khiến bé chậm phát triển ngay khi còn là bào thai
- Bé sinh non
- Một số trường hợp mẹ bị tắc sữa, thiếu sữa, bé phải cai sữa mẹ sớm
Tất cả đều dẫn tới tình trạng trẻ suy dinh dưỡng thấp còi
Trẻ mắc các bệnh lý nhiễm trùng:
- Bé mắc phải những bệnh về hô hấp, hen suyễn, tiêu hóa,.. nhất là ở những trẻ không được bổ sung đủ sữa mẹ sẽ dễ mắc bệnh hơn trẻ khác. Khi bệnh, bé còn biếng ăn, kén ăn, chậm lớn
- Những kháng sinh trong thuốc trị bệnh không chỉ tiêu diệt các vi trùng gây hại cho cơ thể, mà còn tiêu diệt các vi khuẩn có lợi ở đường ruột dẫn đến rối loạn đường tiêu hóa kéo dài, điều này khiến trẻ biếng ăn và thức ăn không được hấp thụ triệt để.
Chế độ dinh dưỡng không đảm bảo:
- Trẻ không được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng đặc biệt là các vi chất giúp trẻ phát triển chiều cao tốt.
- Trẻ thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa vì nhiều nguyên nhân (chế độ ăn, bệnh tật,…) khiến trẻ không hấp thu được các dưỡng chất, nhất là thiếu các loại vitamin cần thiết cho phát triển chiều cao như canxi, sắt, kẽm, vitamin D, vitamin A…
Chúng ta đều có thể thấy được, di truyền không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng tới chiều cao của trẻ, mà chủ yếu ở cách ăn uống, chế độ dinh dưỡng có thể giúp bé hấp thu những dưỡng chất để có thể lớn lên.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn cách làm 6 món ngon từ bề bề bóc nõn cho bữa ăn gia đình.
2.Tình trạng thấp còi của Việt Nam
Trẻ suy dinh dưỡng thấp còi dẫn tới hệ quả ra sao?
- Ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất, trí tuệ, chất lượng nòi giống, đồng thời trẻ lại dễ dễ béo phì do thấp về chiều cao.
- Về lâu dài, trẻ thấp còi không được can thiệp kịp thời, khi trưởng thành có chiều cao thấp cũng dễ mắc các bệnh hơn so những đứa trẻ bình thường. Kéo theo khả năng làm việc, lao động cũng kém hơn.
Thực tế đáng báo động:
Chiều cao trung bình sau trưởng thành của Việt Nam thấp hơn nhiều các nước khác trong khu vực. Nhiều chuyên gia đã lo ngại, suy dinh dưỡng thấp còi đã dẫn đến tình trạng thấp còi của trẻ em Việt Nam khi trưởng thành.
Đừng lo, trẻ suy dưỡng thấp còi vẫn có thể đạt chiều cao tối đa khi trưởng thành nếu cha mẹ phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Để có thể phát hiện sớm những dấu hiệu thấp còi của con trẻ, hãy quan sát thật kĩ quá trình phát triển của trẻ:
Về chiều cao:
- Giai đoạn bào thai: nếu trẻ bị suy dinh dưỡng bào thai hoặc sinh non, thì nguy cơ suy dinh dưỡng thấp còi rất cao. Hãy chăm sóc thật tốt sức khỏe mẹ và bé trong giai đoạn mang thai để tránh được những ảnh hưởng sức khỏe lên con cái sau này.
- Giai đoạn từ sơ sinh đến 2 tuổi: Ngay từ khi sinh, cha mẹ cần phải đo chiều dài của trẻ. Con số này phản ánh tình trạng phát triển của trẻ. Đây cũng là giai đoạn trẻ “lớn nhanh như thổi” nên dinh dưỡng cho trẻ dưới 2 tuổi cần được quan tâm đặc biệt.
- Giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì: với bé gái từ 8 – 14 tuổi, bé trai từ 9 – 16 tuổi là giai đoạn “nhổ giò”. bé gái sau kỳ kinh nguyệt đầu tiên, bé trai sau 18 tuổi sẽ rất khó có thể cao thêm được nữa.
Về cân nặng:
Cũng giống như chiều cao, cân nặng của trẻ có tốc độ phát triển rất mạnh, nhất là ở 3 tháng cuối của thai kỳ, trong 3 năm đầu sau sinh và lứa tuổi thanh thiếu niên 12 – 20 tuổi. Đây cũng là vấn đề khiến cha mẹ phiền lòng: con biến ăn, không tăng cân, trông gầy gò thậm chí bị thiếu dinh dưỡng, không lớn bằng bạn bè.
3.Giải pháp cho tình trạng thấp còi
Các triệu chứng cha mẹ nên để ý để phòng tránh thấp còi ở trẻ:
- Trẻ biếng ăn hoặc ít ăn.
- Thường xuyên rối loạn tiêu hóa: tiêu chảy, táo bón, đi nặng không đều,…
- Trẻ thường xuyên hay quấy khóc, kém hoạt bát và chậm biết đi.
- Chậm tăng cân, chiều cao trong 2 – 3 tháng.
- Khó ngủ, ngủ giật mình, hay quấy khóc.
- “Hạt gạo” trên móng tay: móng tay bé không hồng hào mà có những hạt trắng như hạt gạo
- Tóc thưa, dễ rụng, da khô.
- Hệ miễn dịch suy giảm, dễ mắc các bệnh lý về nhiễm trùng.
Giải pháp cải thiện suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ:
Tăng dần lượng protein và calo:
Với trẻ thấp còi suy dinh dưỡng, mẹ cần phải tăng lượng calo và protein hơn nhu cầu bình thường để nhanh chóng phục hồi tình trạng dinh dưỡng của trẻ. Nên dùng các loại thực phẩm có nguồn gốc động vật như: trứng, thịt, sữa, cá, tôm, cua… và có thể dùng các protein có nguồn gốc thực vật như đậu, đỗ, lạc, vừng.
Bổ sung lượng dầu mỡ, băm nhỏ thực phẩm, nấu mềm
Dầu mỡ cung cấp năng lượng gấp đôi chất bột và chất đạm. Bên cạnh đó, khi chế biến các món ăn cho bé, mẹ cũng cần lưu ý phải băm nhỏ thực phẩm, nấu mềm, nêm nếm phù hợp với khẩu vị của trẻ.
Chia thành nhiều bữa nhỏ và cải thiện tình trạng biếng ăn
Mấu chốt của việc suy dinh dưỡng thấp còi là trẻ biếng ăn, dẫn tới tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng
Thay vì ngày cho trẻ ăn 3 bữa, mẹ có thể chia nhỏ thành 5 – 6 bữa nhỏ hơn và cho trẻ ăn thêm bữa tối trước khi ngủ. Trong bữa chính, nếu trẻ ăn ít hơn nửa chén thì mẹ có thể cho trẻ ăn dặm thêm để vừa với sức của trẻ và trẻ đỡ chán ăn.
>>>Xem ngay: 6 công thức nấu cháo dành cho trẻ suy dinh dưỡng đơn giản, dễ làm
Bổ sung các vi chất dinh dưỡng tác động đến chiều cao
- Canxi: Thức ăn giàu canxi bao gồm sữa, phomat, các sản phẩm từ sữa, rau có màu xanh thẫm, sản phẩm từ đậu tương, cá,….
- Kẽm: Kẽm giúp tăng hấp thu, tăng tổng hợp chất đạm, phân chia tế bào, tăng cảm giác ngon miệng. Kẽm cũng tương tác với những hormone quan trọng tham gia vào tăng trưởng xương. Các thực phẩm giàu kẽm gồm có thịt đỏ, một số hải sản, ngũ cốc nguyên hạt và một số ngũ cốc ăn liền được tăng cường kẽm.
- Vitamin D: Trong tự nhiên, rất ít thực phẩm có lượng vitamin D đáng kể, gồm một số dầu gan cá, gan và chất béo của động vật. Thực phẩm giàu vitamin D giúp tăng cường hấp thu canxi, làm xương chắc khoẻ và tăng trưởng tốt. Trẻ cần tăng cường vận động ngoài trời và sử dụng những thực phẩm giàu vitamin D và canxi.
Vì sao nên chọn Ruốc hàu Bavabi?
- Đây là thực phẩm giàu canxi, kẽm và dưỡng chất bổ trợ rất tốt cho quá trình lớn lên của trẻ, cải thiện tình trạng trẻ suy dinh dưỡng thấp còi
- Dạng sợi nhỏ, mịn, bé rất dễ ăn
- Có thể dễ dàng chế biến thành các món ăn dặm phù hợp khẩu vị cho trẻ
- Được lựa chọn từ những con hàu tươi là đặc sản vùng biển Vân Đồn, được đóng gói bằng dây chuyền công nghệ cao, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm
- Dạng đóng hộp tiện lợi